Nhà lãnh đạo Đài Loan Tsai Ing-wen sẽ dành 4 đêm ở Mỹ vào tháng Bảy tới trong khi đến thăm các đồng minh ngoại giao Caribbean, chính quyền của bà Tsai hôm qua (1/7) cho biết. Thông tin này chắc chắc sẽ khiến Trung Quốc tức giận cao độ bởi nước này liên tục kêu gọi Washington không cho phép nữ lãnh đạo Đài Loan đến thăm Mỹ.
Nhà lãnh đạo Đài Loan Tsai Ing-wen
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vùng lãnh thổ (VLT) Đài Loan Miguel Tsao tiết lộ, Nhà lãnh đạo Tsai sẽ dành 2 ngày để đến thăm đến St Vincent và Grenadines; St Lucia; St Kitts và Nevis, và Haiti. Chi tiết chuyến thăm Mỹ của bà Tsai vẫn đang được sắp xếp, ông Miguel Tsao cho biết thêm.
Hãng thông tấn chính thức của VLT Đài Loan đưa tin, bà Tsai được cho là sẽ quá cảnh ở New York và Denver.
Thời gian bà Tsai ở Mỹ lâu một cách bất thường bởi trước đó bà chỉ dành một đêm ở những địa điểm quá cảnh. Tuy nhiên, một nữ phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định, không có bất kỳ sự thay đổi nào trong chính sách “Một Trung Quốc” mà theo đó Washington chính thức công nhận Bắc Kinh chứ không phải Taipei.
“Mỹ thỉnh thoảng tạo điều kiện cho các đại diện của chính quyền Đài Loan quá cảnh ở Mỹ”, nữ phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết. Bà này cũng nói thêm rằng: “Những chuyến đi như vậy được chúng tôi xem xét trên yếu tố an toàn, sự thoải mái, thuận tiện, chức vị của hành khách và tuân thủ chính sách Một Trung Quốc của chúng tôi”.
Trung Quốc nói rằng, hòn đảo Đài Loan tự trị chỉ là một tỉnh của Trung Quốc và không có quyền thực hiện mối quan hệ giữa các nhà nước với nhau. Trung Quốc miêu tả Đài Loan là vấn đề quan trọng nhất và nhạy cảm nhất trong quan hệ với Mỹ. Mỹ không có mối quan hệ chính thức với Taipei nhưng lại là nước hậu thuẫn về ngoại giao chính cũng như là nhà cung cấp vũ khí chính cho hòn đảo Đài Loan.
Ở Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang cho biết, Trung Quốc đã kêu gọi Mỹ “không cho phép bà Tsai Ing-wen quá cảnh qua Mỹ và kêu gọi Mỹ xử lý thận trọng, thích hợp các vấn đề Đài Loan nhằm tránh phá hỏng mối quan hệ Mỹ-Trung cũng như hòa bình và sự ổn định ở Eo biển Đài Loan”.
Trung Quốc đã thể hiện sự quan ngại với Mỹ và đã gửi văn bản phản đối mạnh mẽ đến Mỹ, ông Geng cho biết tại cuộc họp báo thường kỳ.
Chuyến thăm của bà Tsai diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Trung Quốc và VLT Đài Loan đang “căng như dây đàn”. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi đầu năm nay thậm chí đã cảnh báo rằng Bắc Kinh có quyền sử dụng vũ lực để đưa Đài Loan trở lại tầm kiểm soát của nước này nhưng Trung Quốc trước hết vẫn muốn nỗ lực theo đuổi mục tiêu đạt được “sự thống nhất” hòa bình.
Trung Quốc và Vùng lãnh thổ Đài Loan đã bị chia cắt năm 1949, sau một cuộc nội chiến và kể từ đó đến nay Bắc Kinh luôn khẳng định mục tiêu kiên quyết thống nhất Đài Loan vào Trung Quốc. Bắc Kinh công khai ý định sẵn sàng dùng vũ lực đối với VLT Đài Loan nếu khu vực này tìm cách đòi độc lập với Trung Quốc. Vì thế, Đài Loan vẫn luôn canh cánh cái gọi là “mối đe dọa từ Trung Quốc” đối với hòn đảo này.
Căng thẳng ở Eo biển Đài Loan từng trở nên dịu nhẹ dưới thời Nhà lãnh đạo Ma Ying-jeou khi ông này lên cầm quyền năm 2008 với cương lĩnh củng cố, phát triển các mối quan hệ thương mại và du lịch với Trung Quốc đại lục.
Tuy nhiên, kể từ khi bà Tsai Ing-wen lên cầm quyền hồi năm 2016, tình hình Eo biển Đài Loan bắt đầu leo thang căng thẳng do Nhà lãnh đạo mới của Đài Loan áp dụng lập trường cứng rắn với Trung Quốc.
Bà Tsai công khai thực hiện nhiều bước đi nhằm đối phó với Trung Quốc như tăng chi tiêu quân sự, tăng cường mua sắm vũ khí và mở rộng hợp tác với các nước lớn, đặc biệt là đồng minh Mỹ. Bắc Kinh đương nhiên không thể chấp nhận một Đài Loan ngày càng thách thức khi hòn đảo này luôn luôn được Trung Quốc coi là một vùng lãnh thổ của họ
Bắc Kinh luôn phản đối gay gắt và quyết liệt việc bất kỳ nước nào tăng cường quan hệ với Đài Loan và đặc biệt trong quan hệ giữa Mỹ và Đài Loan, bởi Bắc Kinh tin rằng điều đó vi phạm chính sách Một Trung Quốc.
Bất chấp sự phản đối của Bắc Kinh, Mỹ vẫn có nhiều bước đi thể hiện sự ủng hộ của nước này dành cho VLT Đài Loan. Điều này đã gây thêm sóng gió cho quan hệ Mỹ-Trung.