Trung Quốc vừa ngang nhiên thông báo tiến hành các cuộc diễn tập bắn đạn thật trái phép ở gần khu vực quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam từ 0h ngày 29/6 tới 24h ngày 3/7 và yêu cầu mọi tàu bè không qua lại khu vực rộng khoảng 22.500 km2. Giới quan sát khu vực đưa ra một số nhận định về mục đích, ý đồ của Trung Quốc khi tiến hành hoạt động phi pháp này.
Mục đích, ý đồ của TQ khi tiến hành tập trận
Thứ nhất, nhằm tăng cường hiện diện quân sự và khả năng tác chiến ở Biển Đông. Hồi tháng 3/2018, Trung Quốc đã tiến hành các cuộc diễn tập bắn đạn thật trái phép ở gần khu vực quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. Trung Quốc yêu cầu mọi tàu bè không qua lại khu vực rộng khoảng 22.500 km2 này trong thời gian cuộc diễn tập được tổ chức từ 0h ngày 29/6 tới 24h ngày 3/7.
Thứ hai, nhằm cảnh báo tới Mỹ và các nước thời gian gần đây tăng cường triển khai tàu thuyền, máy bay hoạt động tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông. Các nước như Mỹ, Anh, Pháp, Australia đã tăng cường can dự vào vấn đề Biển Đông. Gần đây nhất, Tổng thống Philippines đã thách đố các nước can dự nhiều hơn vào Biển Đông, trong đó Pháp là nước đã lên tiếng khẳng định sẽ tiếp tục duy trì hiện diện quân sự và triển khai tàu thuyền thường xuyên ở Biển Đông. Mỹ và các nước thời gian qua cũng tiến hành hàng loạt các cuộc tập trận song phương, đa phương ở Biển Đông trong đó mục đích được giới quan sát cho rằng là đối phó với Trung Quốc.
Thứ ba, thông tin cuộc tập trận được công bố ngay sau khi kết thúc Hội nghị thượng đỉnh nhóm các nước có nền kinh tế mới nổi và phát triển (G20) cho thấy Trung Quốc đã chọn lựa thời điểm nhằm tranh búa rìu của dư luận. Thông báo về đợt diễn tập được Bắc Kinh đưa ra trong bối cảnh các chuyên gia phương Tây gần đây phát hiện Trung Quốc lần đầu tiên triển khai trái phép 4 tiêm kích J-10 tới đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Các tiêm kích này được cho là đã hiện diện ở đảo Phú Lâm trong nhiều ngày và sẽ không rời đi trong tương lai gần.
Thứ tư, cuộc tập trận nhằm cảnh báo các nước trong khu vực về sức mạnh và sự hiện diện quân sự của Trung Quốc ở khu vực, tăng cường sự hậu thuẫn cho lực lượng tàu cá dân quân biển của nước này ở Biển Đông, sau vụ việc tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Philippines hôm 9/6 khiến dư luận vô cùng giận dữ và chỉ trích hành động của Trung Quốc.
Cuối cùng, những cuộc tập trận tương tự của Trung Quốc nhằm củng cố cho sự hiện diện, chiếm đóng trái phép của Trung Quốc tại các thực thể được nước này cải tạo, xây dựng và quân sự hoá trong suốt thời gian qua. Cuộc tập trận lần này diễn ra khu vực bên trong 4 địa điểm có tọa độ 13.4800, 114.1000; 12.4800, 114.1000; 12.4800, 116.0200; 13.4800, 116.0200, khu vực này nằm ở phía Bắc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Dư luận khu vực phản đối hành động tập trận của TQ
Dư luận lên án mạnh mẽ hoạt động quân sự của Trung Quốc ở Biển Đông, đồng thời đều cho rằng Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa theo quy định của luật pháp quốc tế. Việc Trung Quốc tiến hành các cuộc diễn tập, bắn đạn ở quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa đã đi ngược lại thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo về giải quyết những vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc; vi phạm tinh thần tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc DOC, gây phức tạp tình hình, không có lợi cho quá trình đàm phán hiện nay giữa Trung Quốc và ASEAN về bộ quy tắc ứng xử giữa các bên ở Biển Đông COC và việc duy trì môi trường hòa bình ổn định và hợp tác ở Biển Đông. Trung Quốc cần chấm dứt và không để tái diễn các hành động tương tự. Tôn trọng chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đào Hoàng Sa, Trường Sa, tôn trọng nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước cũng như luật pháp quốc tế, không có các hoạt động gây gia tăng căng thẳng, làm phức tạp tình hình ở khu vực.