Điều tra từ Philippines cho rằng, cả tàu cá Trung Quốc và tàu cá Philippines đều cùng mắc lỗi, không rõ tàu Trung Quốc cố ý hay không.
Lực lượng Cảnh sát biển và Cơ quan Hàng hải Philippines hôm 6/7 công bố báo cáo điều tra vụ tàu cá Gemvir-1 của nước này bị đâm ở bãi Cỏ Rong thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam đêm 9/6, theo The Straits Times.
Theo bản báo cáo dài 14 trang được gửi tới Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte về vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Philippines rồi bỏ rơi 22 ngư dân, cơ quan chức năng Philippines xác định cả hai tàu cá Trung Quốc và tàu cá Philippines đều có lỗi.
Tàu tàu vỏ thép Yuemaobinyu 42212 đến từ tỉnh Quảng Đông – Trung Quốc đã không chủ động thực hiện các biện pháp tránh va chạm trước khi đâm vào tàu cá Philippines, đồng thời “không hỗ trợ tàu gặp nạn”.
Còn tàu gỗ FB Gimver 1 của Philippines cũng có những thiếu sót khi không có biện pháp cảnh giới phù hợp và chở số người vượt quá quy định. Theo báo cáo, 22 thành viên thủy thủ đoàn tàu Gemvir-1 chưa được đào tạo bài bản trước khi ra khơi đánh bắt cá.
Tàu FB Gimver 1 được trang bị hai đèn chiếu sáng, bao gồm một đèn nháy màu trắng ở phần đuôi và tầm nhìn lúc xảy ra vụ va chạm không bị che khuất.
“Thời tiết đẹp, bầu trời quang đãng, có ánh trăng và biển lặng” – báo cáo viết rõ.
Các nội dung được báo cáo chỉ đề cập tàu Trung Quốc có thể nhìn thấy tàu FB Gimver 1 để tránh né nhưng thủy thủ đoàn Trung Quốc đã không làm như vậy.
Đáng chú ý là kết quả điều tra phân loại vụ chìm tàu Gem-Ver 1 là “sự cố hàng hải rất nghiêm trọng”, nhưng không kết luận liệu đó có phải là do tàu Trung Quốc cố tình hay không.
Báo cáo cũng chỉ đề cập một “tàu cá Trung Quốc không xác định”, chứ không xác định rõ tàu Yuemaobinyu 42212 như Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila tuyên bố trước đó. Nhóm điều tra cũng không khẳng định đó là tàu cá thông thường hay tàu dân quân biển của Trung Quốc.
Vụ tàu Trung Quốc đâm tàu cá Philippines xảy ra vào đêm 9/6, khi tàu gỗ FB Gimver 1 khi nó thả neo gần bãi Cỏ Rong.
Lúc tàu FB Gimver 1 bị chìm, tàu Yuemaobinyu 42212 được nhìn thấy dừng lại, sau đó di chuyển cách khoảng 50 m. Tuy nhiên, thay vì giải cứu 22 ngư dân Philippines trên tàu FB Gimver 1, nó lại bỏ đi. Số ngư dân này đã được một tàu cá của Việt Nam đưa lên khoang và bàn giao cho Hải quân Philippines.
Jay Batongbacal, Hiệu trưởng trường đại học Hàng hải và Luật biển Philippines, nhận định đây là kết quả điều tra công bằng với cả hai phía và được tiến hành dựa trên những dữ liệu thực tế. Ông Jay cho biết cuộc điều tra chỉ tập trung vào vấn đề an toàn hàng hải trong vụ tai nạn.
Tổng thống Duterte trước đó cho rằng đây chỉ là một vụ tai nạn hàng hải bình thường, trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana lên án hành động bỏ rơi ngư dân của tàu Trung Quốc. Ông Lorenzana cũng gửi lời cảm ơn thuyền trưởng và thủy thủ đoàn Việt Nam vì đã cứu mạng 22 ngư dân Philippines.
Hôm 1/7, phát ngôn viên Phủ tổng thống Philippines Salvador Panelo nói rõ phía Trung Quốc muốn hai bên tiếp tục tiến hành cuộc điều tra riêng rồi mỗi bên tự lập “nhóm chuyên trách”. Hai nhóm này sẽ “gặp nhau” để đối chiếu kết quả điều tra và “giải quyết tất cả vấn đề được nêu ra”, theo trang tin The Rappler dẫn lời ông Panelo.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila trước đó thừa nhận tàu Yuemaobinyu 42212 của nước này đã đâm tàu cá Gemvir-1 chở 22 thuyền viên của Philippines vào đêm 9/6. Tuy nhiên, Bắc Kinh cho rằng tàu Yuemaobinyu 42212 vô tình gây ra tai nạn khi bị một nhóm tàu Philippines bao vây và không cố ý bỏ rơi ngư dân Philippines trên biển.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng trong cuộc họp báo hôm 20/6 đề xuất phương án Bắc Kinh và Manila cùng mở cuộc điều tra chung về vụ đâm tàu để “trao đổi các bằng chứng và xử lý phù hợp vấn đề thông qua tham vấn hữu nghị”.