Thụy Sĩ đang bị lôi kéo vào căng thẳng Mỹ – Trung sau khi Washington bắt đầu tiến trình dẫn độ liên quan đến một nhà khoa học Trung Quốc bị cáo buộc làm gián điệp kinh tế.
Ông Xue Gongda bị cáo buộc giúp em gái đánh cắp bí mật trị giá 550 triệu USD từ nhà sản xuất thuốc GlaxoSmithKline (GSK). Ảnh: GlaxoSmithKline
Đối tượng Mỹ muốn dẫn độ là ông Xue Gongda, sống tại TP Basel – Thụy Sĩ, bị cáo buộc giúp em gái đánh cắp bí mật trị giá 550 triệu USD từ nhà sản xuất thuốc GlaxoSmithKline (GSK) của Anh.
Một cựu nhà ngoại giao Thụy Sĩ thạo tin nói rằng còn quá sớm để suy đoán về những gì tòa án sẽ quyết định. Nhưng người này cũng cho hay chính phủ Trung Quốc không nên phản ứng thái quá nếu yêu cầu dẫn độ được đưa ra bởi các tòa án Thụy Sĩ sẽ có quyết định công bằng mà không chịu sự tác động của Mỹ.
Cựu nhà ngoại giao giấu tên cho rằng vụ án không thể so sánh với trường hợp có tính chất nghiêm trọng hơn của Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu, người đang chống lại quá trình dẫn độ ở Canada.
Các chi tiết trong hồ sơ tòa án hôm 8-7 cho thấy tòa án hình sự Thụy Sĩ ra phán quyết rằng Xue nên bị giam giữ trong khi chờ giải quyết yêu cầu dẫn độ của Mỹ vì người này có thể tìm cách chạy ra nước ngoài.
Các cáo buộc của Mỹ nhằm vào ông Xue, 49 tuổi, nêu bật nỗi lo sợ toàn cầu rằng Trung Quốc đang sử dụng mạng lưới các công dân có trình độ học vấn cao nhất để đánh cắp bí mật thương mại.
Trung Quốc đã liên tục phủ nhận tham gia hoạt động gián điệp công nghiệp có hệ thống nhưng chính quyền Mỹ đã đệ đơn kiện một số nhà khoa học Trung Quốc trong những năm gần đây.
Ông Xue làm việc tại Viện nghiên cứu y sinh Friedrich Miescher Thụy Sĩ cho đến năm 2014. Người này là anh trai của Joyce Xue Yu, một nhà khoa học người Mỹ gốc Hoa. Joyce Xue Yu hồi tháng 8 năm ngoái đã nhận tội đánh cắp bí mật của nhà sản xuất thuốc Anh tại tòa án ở Pennsylvania – Mỹ.
Theo cáo trạng của Mỹ, Xue Gongda đã nhận được các thông tin mật của GSK từ em gái, thực hiện các xét nghiệm tại các cơ sở của Viện Friedrich Miescher và gửi kết quả cho đồng phạm ở Trung Quốc.
Xue Gongda đã cố ý nhận, mua và sở hữu bí mật thương mại thuộc về GSK và biết rõ đây là các thông tin bị đánh cắp. Mục đích của ông ta là chuyển đổi bí mật thương mại thành lợi ích kinh tế cho một ai khác ngoài GSK.
GSK cho biết họ đang hợp tác với chính quyền Mỹ. Ông Xue có nguy cơ đối mặt với án tù 20 năm nếu bị kết án, theo tòa án Thụy Sĩ. Các luật sư của chính phủ Mỹ cho rằng vụ án liên quan đến việc thành lập Công ty Renopharma – được Bắc Kinh hậu thuẫn và hoạt động dựa trên hành vi trộm cắp bí mật thương mại để không phải trải qua quá trình nghiên cứu tốn kém.
Các công tố viên gán mác vụ việc là “cuộc chiến kinh tế” và cho rằng nhóm này, gồm 6 nghi phạm, có động cơ thu lợi nhuận với hy vọng bán được Công ty Renopharma với giá lên tới 2,2 tỉ USD.