Ông Rodrigo Duterte kêu gọi Washington gửi tàu chiến đến bảo vệ Philippines trước sự gây hấn của Trung Quốc theo hiệp ước phòng thủ chung giữa hai nước.
“Ngay bây giờ, tôi đang kêu gọi Mỹ, tôi đang kích hoạt hiệp ước Mỹ-Philippines. Tôi muốn Mỹ tập trung toàn bộ Hạm đội 7 của họ trước Trung Quốc.
Tôi sẽ tham gia với họ, tôi sẽ đưa tàu đến bất cứ nơi nào có chỉ huy hạm đội của Mỹ” – Hãng tin Kyodo News dẫn tuyên bố của ông Duterte ngày 17-7.
Đây không phải là lần đầu tiên tổng thống Philippines “thách” Mỹ đưa tàu đến Biển Đông. Hồi đầu tháng 7-2019, ông Duterte cũng từng yêu cầu Mỹ triển khai hạm đội 7.
“Nếu Mỹ thực sự muốn xua đuổi Trung Quốc, điều mà tôi không thể làm được, tôi sẽ nhờ họ giúp đỡ. Tôi muốn toàn bộ Hạm đội 7 của các lực lượng vũ trang Liên bang Mỹ có mặt tại đó (Biển Đông)” – tờ Inquirer của Philippines ngày 8-7 dẫn lời ông Duterte nói.
Hạm đội 7, bao gồm 70-80 tàu và tàu ngầm, hơn 100 máy bay và hàng chục ngàn thủy thủ, là một phần của hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ đóng tại Nhật Bản. Lực lượng này cũng thường xuyên tham gia tuần tra, diễn tập và các hoạt động trên Biển Đông.
Tàu sân bay USS Ronald Reagan thuộc hạm đội 7 của Mỹ – Ảnh: US NAVY
Tuyên bố mới nhất của ông Duterte đưa ra sau khi Mỹ và Philippines vừa kết thúc hai ngày “đối thoại chiến lược” về nhiều lĩnh vực từ an ninh, quốc phòng cho đến kinh tế, đối ngoại.
“Cả hai phía đều khẳng định tầm quan trọng của liên minh Mỹ – Philippines vững mạnh trong việc củng cố hợp tác an ninh và thúc đẩy an ninh, ổn định khu vực” – tuyên bố chung viết.
Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana của Philippines cho biết ông chưa trao đổi với Tổng thống Duterte về lời “thách” mới nhất dành cho Washington.
Tổng thống Philippines đang hứng chịu nhiều chỉ trích về thái độ mềm mỏng với Trung Quốc, đặc biệt là sau vụ tàu của Bắc Kinh đâm chìm tàu cá Philippines hồi giữa tháng 6-2019 và bỏ mặc 22 thủy thủ trên tàu.
Làn sóng phản ứng dâng cao khi ông tuyên bố Trung Quốc có quyền đánh cá trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines. Ông lý giải Bắc Kinh sẽ không thèm quan tâm dù ông có cấm tàu Trung Quốc vào EEZ và Manila không thể đối đầu với quốc gia láng giềng khổng lồ nếu xảy ra xung đột.