Quan chức Mỹ cảnh báo Trung Quốc có khả năng thay đổi trật tự thế giới và cho rằng Mỹ nên tập trung vào vấn đề Biển Đông.
“Trung Quốc là quốc gia có khả năng lớn nhất trong việc thay đổi cuộc sống của chúng ta ở Mỹ và thay đổi trật tự toàn cầu, theo hướng tốt lên hoặc xấu đi”, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ John Rood ngày 20/7 phát biểu tại Diễn đàn an ninh Aspen thường niên ở Colorado, giải thích lý do ông coi Bắc Kinh là mối đe dọa an ninh hàng đầu.
Tướng về hưu Mỹ Tony Thomas nhận định Trung Quốc đặt ra thách thức lớn nhất trong lĩnh vực công nghệ đối với Mỹ trong gần 20 năm qua. “Đây là lĩnh vực mà chúng ta từng không có đối thủ cạnh tranh ngang hàng”, ông nói. Trung Quốc giờ đây khiến Mỹ phải ưu tiên tìm cách ứng dụng mạng 5G và trí tuệ nhân tạo vào mục đích quân sự.
Cựu quan chức quốc phòng Mỹ Chris Brose cho rằng yêu sách chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông và vấn đề biên giới giữa họ với Ấn Độ nên là trọng tâm cho các nỗ lực an ninh của Washington. “Mỹ cần tập trung vào việc củng cố khả năng ngăn chặn những hành động bành trướng và quyết liệt từ phía Trung Quốc”.
Một số chuyên gia khác tham gia diễn đàn có giọng điệu ôn hòa hơn về tương lai của quan hệ Mỹ – Trung. “Tâm lý nghi kỵ Trung Quốc đang gia tăng ở Washington”, John McLaughlin, cựu phó giám đốc CIA nói. “Điều quan trọng là chúng ta nhận định họ là một đối thủ cạnh tranh và là thách thức nghiêm trọng, không đánh giá thấp khả năng họ vượt qua chúng ta. Nhưng chúng ta không biết thuật ngữ đúng để gọi họ là gì? ‘Đối thủ’ hay ‘kẻ thù’? Liệu có thể là ‘đối tác’ được không?”.
McLaughlin nhấn mạnh do quy mô nền kinh tế, Mỹ có trách nhiệm với thế giới trong việc xử lý đúng đắn mối quan hệ với Trung Quốc. “Quan hệ giữa hai bên rất phức tạp”, ông nói. “Chúng ta muốn duy trì thế thượng phong, nhưng chúng ta không muốn chiến đấu”.
Quan hệ Mỹ – Trung căng thẳng về một loạt vấn đề như chiến tranh thương mại, việc Mỹ duyệt hợp đồng bán vũ khí cho Đài Loan và hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông. Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 20/7 ra thông cáo thể hiện quan ngại trước những thông tin về việc Bắc Kinh có hành vi can thiệp hoạt động khai thác dầu khí trong khu vực, bao gồm hoạt động thăm dò và khai thác lâu nay của Việt Nam. Mỹ nhấn mạnh “hành động lặp đi lặp lại” của Trung Quốc nhằm vào hoạt động phát triển dầu khí ngoài khơi “đe dọa an ninh năng lượng khu vực, đồng thời làm suy yếu thị trường năng lượng Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở”.