Sự kiện Hàn Quốc bắn cảnh cáo máy bay trinh sát Nga A-50 ngày 23-7 với cáo buộc xâm phạm không phận hóa ra rất phức tạp và liên quan đến nhiều nước khác, bao gồm Nhật, Nga, và Trung Quốc.
Đài CNN của Mỹ ngày 24-7 (giờ VN) cho rằng Nga và Trung Quốc đã gửi thông điệp rõ ràng trong sự cố ngày 23-7: Họ đang kiểm tra các giới hạn của quan hệ đối tác quân sự giữa hai nước tại Thái Bình Dương và thực hiện các cuộc “tuần tra chung”.
Phản ứng trước thông tin từ phía Hàn Quốc, ngày 23-7, Nga cho rằng chiến đấu cơ của Seoul đã có những hành động can thiệp nguy hiểm đối với các máy bay của Nga trong vùng biển trung lập, không có tranh chấp.
Ngoại trưởng Nhật Taro Kono chỉ trích việc Hàn Quốc bắn cảnh cáo nhằm vào máy bay trinh sát A-50 của Nga xâm nhập vào không phận phía trên đảo Dokdo/Takeshima, do Seoul và Tokyo cùng tuyên bố chủ quyền.
“Nhật Bản mới là bên cần đưa ra hành động nhằm vào máy bay Nga đi vào không phận của Nhật Bản” – ông Kono nói.
Sau đó, cũng trong ngày 23-7, quân đội Nga thông tin rằng máy bay trinh sát Beriev A-50 của nước này đang tham gia một cuộc “tuần tra chung” với máy bay tầm xa của Trung Quốc.
Bộ Quốc phòng Nga cho biết đây là “hoạt động tuần tra trên không chung đầu tiên sử dụng máy bay tầm xa trên khu vực châu Á – Thái Bình Dương” của quân đội Nga và Trung Quốc.
Trước đó, sáng 23-7, chính quyền Seoul thông báo đã bắn cảnh cáo chiếc A-50 vì xâm phạm không phận và vùng nhận dạng phòng không của nước này cùng hai máy bay ném bom Tu-95 của Nga và hai máy bay ném bom H-6 của Trung Quốc.
Trong một diễn biến liên quan, theo The Moscow Times ngày 23-7, Chính phủ Nga đang xúc tiến để khởi động đàm phán thỏa thuận hợp tác quân sự với Trung Quốc ở Thái Bình Dương.
“Chính phủ phê chuẩn đề xuất của Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao nhằm đàm phán một thỏa thuận hợp tác quân sự với Bộ Quốc phòng Trung Quốc” – sắc lệnh của Chính phủ Nga cho biết.
Trong những tháng qua, Nga đã hoàn tất việc chuyển giao 24 máy bay Su-35 cho Trung Quốc trong một hợp đồng trị giá 2,5 tỉ USD.
Ông Dmitri Trenin, giám đốc Trung tâm Carnegie ở Moscow, cho biết hợp tác quân sự là một phần trong sự hợp tác ngày càng nhiều giữa Nga và Trung Quốc để mở rộng cơ sở hạ tầng, năng lượng và công nghệ.
Lỗi kỹ thuật?
Theo thông tấn xã Yonhap của Hàn Quốc, tùy viên quân sự Nga đã thông tin về phản hồi của Chính phủ Nga đến Bộ Quốc phòng Hàn Quốc hôm qua (23-7).
Ông Yoon Do Han, thư ký phụ trách truyền thông của Phủ thủ tướng Hàn Quốc, cho biết phía Nga đã liên hệ để giải thích về sự cố chiến đấu cơ bay vào không phận của Hàn Quốc trong cuộc họp báo ngày 24-7.
Theo đó, Nga xác nhận sự việc không phải do cố ý. Nguyên nhân có thể do chiếc máy bay đã gặp trục trặc kỹ thuật. Nga “rất tiếc”, vì sự cố sẽ không xảy ra nếu chiếc máy bay bay theo hành trình trong kế hoạch.
Bộ Quốc phòng Nga cam kết sẽ điều tra ngay và có các biện pháp cần thiết. Nga đề nghị Hàn Quốc cung cấp các thông tin có liên quan, bao gồm vị trí và thời gian chiếc máy bay đi vào không phận của Hàn Quốc. Để ngăn chặn các sự cố tương tự, Nga mong muốn thiết lập một cơ chế hợp tác khẩn cấp giữa lực lượng không quân của hai nước.
“Nga khẳng định họ tôn trọng luật pháp quốc tế và luật pháp của Hàn Quốc. Họ hi vọng mối quan hệ song phương với Hàn Quốc sẽ phát triển và được củng cố sau sự cố này”, ông Yoon nói.