Trung Quốc đã kích hoạt hai cuộc tập trận quy mô lớn gần Đài Loan vào thứ Hai (29/7), tờ Nam Hoa Tảo báo dẫn thông tin từ các cục an toàn hàng hải cấp tỉnh của Trung Quốc.
Trong một thông báo ngắn gọn phát đi hôm Chủ Nhật (28/7), Cục An toàn Hàng hải tỉnh Chiết Giang tuyên bố cấm tàu thuyền đi vào vùng biển ngoài khơi bờ biển phía đông của tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc từ 18h ngày thứ Bảy (27/7) tới 18h ngày thứ Năm (1/8) vì diễn tập quân sự theo kế hoạch.
Trong một thông báo khác, Cục An toàn Hàng hải tỉnh Quảng Đông nói rằng một cuộc tập trận quân sự khác đồng thời sẽ diễn ra ở ngoài khơi tỉnh Phúc Kiến từ sáng thứ Hai (29/7) đến tối thứ Sáu (2/8).
Nam Hoa Tảo báo cho biết các nhà chức trách Trung Quốc không thông tin các đơn vị nào sẽ tham gia hoặc mục đích của các cuộc tập trận này là gì. Tuy nhiên, các nhà quan sát quốc tế nói rằng những màn diễn tập quân sự này là “hoạt động tập trận thường xuyên tại bờ biển đông nam” mà Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã thông báo từ hai tuần trước.
Trước thông tin Trung Quốc tập trận gần Đài Loan, Bộ Quốc phòng Đài Loan hôm thứ Hai (28/7) đã phát đi tuyên bố nói rằng màn phô trương sức mạnh quân sự và sự đe dọa mà Bắc Kinh đang sử dụng để chống lại Đài Loan đã đang gây nguy hiểm cho an ninh và ổn định khu vực.
Bộ Quốc phòng Đài Loan cũng nói rằng quân đội của hòn đảo dân chủ này đang tiếp tục theo dõi sát sao tình hình và thề sẽ bảo vệ chủ quyền mình.
Theo Nam Hoa Tảo báo, các nhà quan sát quốc tế dự đoán rằng Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) sẽ điều động lực lượng từ các Bộ chỉ huy miền Nam và miền Đông – quản lý khu vực Chiết Giang và Phúc Kiến nằm đối diện với đảo Đài Loan – tham gia vào các cuộc tập trận lần này.
Ông Lu Li-Shih, cựu giảng viên tại Học viện Hải quân Đài Loan nói với Nam Hoa Tảo báo rằng những sự di chuyển của tàu chiến Trung Quốc gần đây tại biển Hoa Đông cho thấy khả năng hàng không mẫu hạm Liêu Ninh có thể cũng tham gia vào cuộc tập trận gần Đài Loan lần này.
Đây là lần đầu tiên kể từ cuộc khủng hoảng Eo biển Đài Loan 1995-1996, Trung Quốc mới tổ chức đồng thời hai cuộc tập trận ở vùng biển gần Đài Loan. Thời điểm khủng hoảng đó, PLA đã thực hiện hàng loạt các cuộc tập trận bắn đạn thật gần Đài Loan để đáp trả việc lãnh đạo Đài Loan khi đó là Lee Teng-hui đang tới thăm Mỹ trước thềm cuộc bầu cử tổng thống ở hòn đảo dân chủ này.
Trao đổi với Nam Hoa Tảo báo về động thái Trung Quốc tập trận gần Đài Loan lần này, nhà bình luận quân sự tại Hồng Kông Song Zhongping cho hay: “Mục đích chính của các màn diễn tập quân sự này là để thực hành cách duy trì hiệu quả việc kiểm soát vùng biển và vùng trời trong bối cảnh sự can thiệp nước ngoài vào các vấn đề Đài Loan đang gia tăng… và cũng là lời cảnh báo tới các thế lực bên ngoài rằng PLA có quyết tâm thực hiện tái thống nhất Đài Loan.”
Các cuộc tập trận của Trung Quốc diễn ra vào thời điểm đang gia tăng mâu thuẫn giữa Bắc Kinh và Washington về nhiều vấn đề, trong đó có việc Bộ Ngoại giao Mỹ đã chuẩn thuận bán gói vũ khí trị giá 2,2 tỷ USD cho Đài Bắc.
Thêm nữa, Trung Quốc tập trận gần Đài Loan chỉ vài ngày sau khi nước này phát hành sách trắng quốc phòng, trong đó PLA cảnh báo chống lại các thách thức gia tăng từ các lực lượng ủng hộ độc lập tại Đài Loan. Sách trắng quốc phòng của Trung Quốc nêu rõ rằng chế độ Bắc Kinh sẽ luôn đánh bại bất kỳ lực lượng nào đấu tranh cho sự độc lập của Đài Loan.
Một ngày sau khi Trung Quốc phát hành sách trắng quốc phòng có nội dung đe dọa Đài Loan, Mỹ đã điều động tàu chiến USS Antietam quá cảnh qua Eo biển Đài Loan và tuyên bố đó là một phần “cam kết của Washington về một khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương tự do và cởi mở”.