Phát biểu trong cuộc gặp với Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono (1/8) đánh giá tình hình Biển Đông “đang xấu đi qua từng năm” và Nhật Bản chia sẻ những lo ngại của ASEAN.
Trong cuộc họp giữa Ngoại trưởng của Nhật Bản và các nước ASEAN (1/8), hai bên nhấn mạnh các bên cùng chia sẻ lo ngại về tình hình Biển Đông. Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono đánh giá tình hình Biển Đông “đang xấu đi qua từng năm” và Nhật Bản chia sẻ những lo ngại của ASEAN; đề nghị các bên liên quan cần đảm bảo tìm kiếm giải pháp hòa bình cho tranh chấp, kêu gọi phi quân sự hóa vùng biển trong khu vực; khẳng định Tokyo muốn cùng hiệp hội khu vực thúc đẩy một tầm nhìn khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và mở, dựa trên luật pháp. Bên cạnh đó, Ngoại trưởng của Nhật Bản Kono và Ngoại trưởng các nước ASEAN cũng thống nhất duy trì lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc đối với chương trình hạt nhân và tên lửa Triều Tiên. Ông Kono cũng mong muốn ASEAN tăng cường hợp tác thúc đẩy đàm phán phi hạt nhân hóa giữa Mỹ và Triều Tiên.
Tuy nhiên, trong cuộc họp với các nước ASEAN, Ngoại trưởng của Nhật Bản không chỉ đích danh Trung Quốc khi nhắc đến nguyên nhân làm tình hình Biển Đông ngày càng xấu đi. Giới truyền thông nhận định, đây có thể là thông điệp mới của Nhật Bản muốn gửi tới Trung Quốc. Theo đó, Nhật Bản sẽ hạn chế tối đa lên án, chỉ trích các hoạt động phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông, Hoa Đông nhằm cải thiện quan hệ song phương. Tuy nhiên, Trung Quốc cần phải đảm bảo rằng không xâm phạm lợi ích cốt lõi, cũng như an ninh quốc gia của Nhật Bản.
Được biết, từ đầu tháng 7 trở lại đây, tình hình Biển Đông trở nên rất căng thẳng. Việc này là do Trung Quốc liên tục điều tàu thăm dò, tàu chấp pháp hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Trước hành động phi pháp này của Trung Quốc, tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã đưa ra Tuyên bố chung, trong đó bày tỏ quan ngại về các hoạt động tôn tạo bồi đắp, đặc biệt là những sự cố nghiêm trọng đang diễn ra trên Biển Đông, đã làm xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng và gây phương hại tới hoà bình, an ninh và ổn định khu vực. Tuyên bố cũng nhấn mạnh rằng hành vi Trung Quốc tại Biển Đông là “sự cố nghiêm trọng”.