TQ muốn VN sợ hãi, lúng túng thì VN mạnh mẽ và bản lĩnh; thậm chí, VN còn truyền cảm hứng cho ASEAN khi lên án đích danh TQ ngang ngược ở biển Đông.TQ muốn các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế làm ngơ đối với hành động quấy nhiễu của họ, thì ngược lại, hầu hết đều tỏ rõ thái độ bất bình. Còn Mỹ, không chút e dè chỉ rõ TQ ngang ngược, áp đặt, là nhân tố đe dọa hòa bình, ổn định khu vực
VN đưa vụ Tư Chính raHội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52
Tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 của Trung Quốc đã rời khỏi EEZ của VN sau hơn một tháng thực hiện cái mà TQ gọi là “khảo sát địa chấn” tại khu vực bãi Tư Chính của VN.Cục Hải Dương Quảng Châu TQ nói úp mở hôm 5/8: cơ quan này đã hoàn thành 60% nhiệm vụ hàng năm, trong đó, tàu Hải Dương 8 có thời gian khảo sát dài nhất trong nửa đầu năm nay với 176 ngày hoạt động trên biển.
“Khảo sát địa chấn”–mấy ai có thể tin TQ nói. Nhiều chuyên gia quốc tế về biển, ngay từ ngày đầu Hải Dương 8 “mò” vào vùng đặc quyền kinh tế của VN, đã nhận định, mục đích của TQ, qua việc này, muốn thực hiện một bài test nhằm thử phản ứng của VN và dư luận quốc tế.
Thứ nhất, với VN: TQ muốn biếtVN sẽ phản ứng thế nào ?
Với TQ, VN luôn là đối thủ khó chịu. VN là quốc gia phản đối kiên quyết nhất yêu sách chủ quyền 9 đoạn ngang ngược trên biển Đông của TQ.Tới thời điểm này, VN chưa kiện TQ ra tòa án quốc tế như Philippines, nhưng điều đó không có nghĩa là VN nhân nhượng.
Ngược lại, khác với PLP, quan điểm, thái độ của VN là nhất quán: luôn kiên trì chủ trương giải quyết bất đồng trên biển bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhưng đồng thời cũng luôn phản đối các hành động gây hấn của TQ một cách kiên quyết. Cuộc đấu thắng lợi với TQ trong vụ Giàn khoan Hải Dương 981 năm 2014 là thí dụ điển hình cho thấy VNlà quốc gia bản lĩnh, kiên cường như thế nào.
Lần này, cho tàu Hải Dương 8 “khảo sát địa chấn” nắn gân VN, TQ một lần nữa sai lầm. Cùng với đấu tranh về ngoại giao, VN phản ứng quyết liệt trên thực địa ngay từ ngày đầu tận tới ngày Hải Dương 8 rút đi. Về mặt dư luận, khi cảm thấy TQ không thiện chí giải quyết vấn đề qua đường ngoại giao, VN công khai vụ việc trước công luận và kêu gọi cộng đồng quốc tế phê phán, ngăn chặn hành vi ngang ngược của TQ.
Ngay cả việc TQ muốn một bộ phận người dân VN phản ứng manh độngnhư năm 2014 trong vụ Giàn khoan Hải Dương 98, cũng không diễn ra. Với người VN, chủ quyền biển đảo luôn rất thiêng liêng, nhưng, bài học trong vụ Giàn khoan Hải Dương 981 khiến họ hiểu rằng, yêu nước mà manh động, quá khích, chỉ làm phức tạp thêm tình hình.
Thứ hai, TQ muốn thử phản ứng của các nước ASEAN ?
Cho dù đối với vấn đề biển Đông, TQ đã thành công nhất định trong việc phân hóa ASEAN, nhưng hành động quá ngang ngược của TQ khiến các nước này không thể không suy giảm niềm tin. Ngay cả PLP – quốc gia vốn thiếu sự nhất quán về lập trường trong quan hệ với TQ, những ngày gần đây cũng kêu gọi Mỹ phải mạnh tay hơn với TQ. CònMalasia – quốc gia thường bị TQ gây sự, vừa có cuộc thử tên lửa hôm 15.7 tại khu vực được mô tả là ngay gần điểm xảy ra tranh chấp với Trung Quốc. Giới phân tích nhận định, việc thử tên lửa của Malasia là động thái có ý nghĩa còn hơn việc biểu thị thái độ.
Thứ ba, phản ứng của Mỹ và dư luận quốc tế ?
Quốc tế thì đã rõ. Phán quyết của PCA cách đây 3 năm đã bác bỏ yêu sách đường 9 đoạn về chủ quyền của TQ trên biển Đông. Sự ngang ngược của TQ tại bãi Tư Chính khiến cộng đồng quốc tế xem lại, 3 năm sau phán quyết của PCA, tình hình biển Đông thế nào; nó có làm TQ phục thiện.
Câu trả lời là: không ! Biển Đông vẫn là điểm “nóng”. TQ vẫn là kẻ côn đồ lì lợm ngay giữa chốn đông người.
Thực tế đó một lần nữa cho thấy TQ như quốc gia vô pháp, không hề từ bỏ việc dùng thủ đoạn, sức mạnh để giành giật ngay cả những thứ không phải của mình. Vậy nên, vẫn biết TQ sẽ không chấp nhận một phán quyết của một tòa án quốc tế tương tự phán quyết của PCA trong vụ PLP kiện TQ, nhưng nhiều chuyên gia pháp lý vẫn cho rằng, nhân vụ Tư Chính, VN nên và cần thực hiện một vụ kiện TQ như PLP từng làm. Họ tin, VN sẽ thắng kiện. Cho dù TQ không chấp nhận phán quyết, nhưng thêm một lần nữa, kẻ tự xưng là “trỗi dậy hòa bình” sẽ ê chề trước thiên hạ.
Còn Mỹ và các cường quốc ?
Biển Đông là tuyến hàng hải quan trọng bậc nhất đối với thế giới. Mỹ, Pháp, Nhật Australia, trước nay, đều phản đối TQ bồi đắp và quân sự hóa các đảo nhân tạo. Thậm chí, Mỹ còn nhiều lần cho máy bay, tàu chiến lượn sát các đảo do TQ chiếm đóng trái phép để khiêu khích TQ, hàm ý với Mỹ, cái gọi là chủ quyền mà TQ tuyên bố “không là cái đinh gì”.
Trong vụ Tư Chính, thái độ của Mỹ còn quyết liệt hơn. Mỹ không ngần ngại chỉ đích danh Trung Quốc đang có cách hành xử cưỡng bách đối với các nước Đông Nam Á, đe dọa hòa bình, ổn định khu vực. Cũng chính Mỹ cho rằngviệc Trung Quốc can thiệp hoạt động dầu khí ở biển Đông đe dọa an ninh năng lượng khu vực, cần phải chấm dứt.Nghị sĩ Eliot L.Engel, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, nêu rõ sự hung hăng gần đây của Trung Quốc ở biển Đông là một minh chứng đáng lo ngại về việc một quốc gia công khai xem thường luật pháp quốc tế.
Chưa hết, vào lúc TQ thông báo tập trận trên biển Đông, Mỹ đã cho tàu sân bay USS Ronald Reagan, được mệnh danh là “soái hạm”, và nhóm tàu tác chiến tới biển Đông để thực hiện nhiệm vụ tuần tra.
“Chúng tôi chỉ nghĩ rằng mọi người nên tuân thủ luật pháp quốc tế. Và sự hiện diện của chúng tôi cho phép mình đóng góp vào hòa bình và ổn định, làm nền tảng cho những thảo luận được thực hiện” – ông Karl Thomas, chuẩn đô đốc hải quân Mỹnói với các phóng viên khi được hỏi về thông điệp của tàu USS Ronald Reagan, đặt trong bối cảnh căng thẳng ở Biển Đông leo thang thời gian qua.
Như vậy, bài Tets của TQ đã cho ra 3 kết quả.
Đáng tiếc, các kết quả đều không như TQ mong đợi.
Cụ thể: TQ muốn VN sợ hãi, lúng túng thì VN rất mạnh mẽ và bản lĩnh. Có người còn bình luận, VN truyền cảm hứng cho ASEAN khi lên án đích danh TQ ngang ngược ở biển Đông.
TQ muốn các nước trong khu vực và cộng đồng quốc tế làm ngơ đối với hành động quấy nhiễu của họ, thì ngược lại, hầu hết đều tỏ rõ thái độ bất bình đối với TQ.
TQ muốn thách thức Mỹ, thì Mỹ chỉ rõ TQ ngang ngược, áp đặt, là nhân tố đe dọa hòa bình, ổn định khu vực.
Việc TQ rút tàu Hải Dương 8 có thể có nhiều lý do. Tuy nhiên, dù gì chăng nữa,kết quả không mong muốn của bài Test thông qua hoạt động của tàu Hải Dương 8 nêu trên vẫn có tác động quan trọng.
Chỉ có điều, TQ luôn bướng bỉnh, bất chấp công pháp và dư luận.
Vậy nên, khi biển Đông tạm thời lặng sóng, VN, các nước ASEAN cũng như cộng đồng quốc tế đừng vội mơ màng về sự biết điều cũng như cách hành xử phải đạo từ nước láng giềng khổng lồ TQ.