Chính quyền Manila thể hiện thái độ khó chịu lẫn khó hiểu khi các tàu chiến của hải quân Trung Quốc liên tục qua lại vùng biển Philippines mà không báo trước.
Người phát ngôn của Tổng thống Philippines, ông Salvador Panelo, đã đặt nghi vấn về động thái của tàu Trung Quốc khi xuất hiện tại một sự kiện do doanh nghiệp Trung Quốc tổ chức vào ngày 17-8.
“Chúng tôi muốn biết tại sao họ lại đi vào vùng biển của Philippines. Như Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana đã từng nói, hành động này lặp đi lặp lại và do đó đang ngày càng trở thành một chuyện khó chịu.
Chúng tôi muốn biết chính xác tại sao tàu chiến Trung Quốc lại đi đường này trong khi họ có thể đi đường khác nếu muốn trở về Trung Quốc ngắn nhất”, ông Panelo lập luận.
Tờ Inquirer dẫn lời nhiều ngư dân trên đảo Tawi-tawi phía nam của Philippines cho biết họ đã nhiều lần thấy bằng mắt thường tàu chiến Trung Quốc đi qua vùng biển này kể từ đầu tháng 8 cho đến nay. Chính quyền địa phương thừa nhận họ bối rối, không biết xử lý như thế nào và mục đích của tàu Trung Quốc là gì.
Ông Panelo khẳng định việc tìm kiếm câu trả lời cho các hành động của tàu Trung Quốc là “vấn đề hệ trọng”, “có thể được nêu ra trong cuộc gặp giữa Tổng thống Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình”. Tuy nhiên, ông này lại nước đôi khi nói rằng có thảo luận về việc này hay không là do tổng thống quyết định.
Vị trí eo biển Sibutu, nơi các tàu chiến Trung Quốc đi qua – Ảnh: GOOGLE
Trước thềm chuyến thăm Trung Quốc lần thứ 5 kể từ khi nhậm chức, ông Duterte tuyên bố sẽ nêu phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế về Biển Đông năm 2016 khi gặp ông Tập.
Hôm 15-8, Phủ tổng thống Philippines lên tiếng bày tỏ quan ngại khi quân đội nước này cho biết lại có thêm 5 tàu chiến Trung Quốc đi qua vùng biển của Philippines mà không thông báo.
Ông Panelo khi đó khẳng định đây không phải là một hành động thể hiện tình hữu nghị, đồng thời cho biết các tàu chiến của Bắc Kinh có thể đã vi phạm nguyên tắc qua lại vô hại trong Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982.
Một ngày sau tuyên bố này, Bộ trưởng Quốc phòng Lorenzana đặt ra câu hỏi lớn hơn: những tàu chiến Trung Quốc đi qua biển Philippines là từ đâu đến.
“Rõ ràng họ đang quay trở lại Trung Quốc, nhưng câu hỏi lớn hơn: họ đến từ đâu? Và tại sao họ lại đi qua eo biển Sibutu nếu họ đến từ Ấn Độ hoặc Ấn Độ Dương, vì tuyến đường gần nhất là qua eo biển Malacca và tiến vào Biển Đông”, ông Lorenzana lập luận.