Bất chấp Trng Quốc liên tục đưa ra các tuyên bố đe dọa, cảnh báo sẽ đáp trả cứng rắn nếu Mỹ tiếp tục có các hành động can thiệp vào Đài Loan, Mỹ (23/8) đã điều tàu vận tải đổ bộ USS Green Bay (LPD-20) tuần tra qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ với khu vực.
Tàu vận tải đổ bộ USS Green Bay (LPD-20) của Mỹ
Người phát ngôn của Hạm đội 7 Hải quân Mỹ, Trung tá Reann Mommsen cho biết, việc tàu USS Green Bay đi qua eo biển Đài Loan là nhằm thể hiện cam kết của Mỹ đối với khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Trong khi đó, Cơ quan phòng vệ Đài Loan ra tuyên bố cho biết họ giám sát chặt chẽ tình hình trên eo biển, nhưng không đề cập trực tiếp đến tàu chiến Mỹ.
USS Green Bay là một tàu vận tải đổ bộ lớp San Antonio, thuộc biên chế của Hạm đội 7. Siêu tàu này có lượng giãn nước tối đa lên tới 25.000 tấn, với chiều dài cơ sở 208m, sườn ngang 32m và có mớn nước 7m. Với cấu hình trên, có thể thấy tàu đổ bộ tấn công của Mỹ thuộc loại lớn nhất hiện nay trên thế giới. Tàu được trang bị nhiều hệ thống vũ khí phòng thủ, Mỹ còn dự tính đưa vũ khí laser lên tàu đổ bộ này. Về khả năng vận tải, lớp tàu San Antonio có thủy thủ đoàn hơn 350 người, ngoài ra nó còn cho phép triển khai thêm một đơn vị lính thủy đánh bộ có quân số khoảng 700 người. Kết hợp với đó là khả năng hoạt động không giới hạn trên biển cho phép triển khai quân tới bất kỳ đâu, dĩ nhiên nhiệm vụ của loại tàu đổ bộ này chỉ tập trung vào tác chiến đổ bộ và hổ trợ hậu cần. Ngoài các đơn vị lính thủy đánh bộ, các tàu lớp San Antonio còn mang theo được hai tàu đổ bộ khí đệm LCAC, hay một tàu đổ bộ nhanh LCU, cùng với đó là khoảng 14 xe bọc thép lội nước AAV. Ngoài thiết kế khoang đổ bộ rộng, các tàu San Antonio còn được trang bị sàn đáp trực thăng và nhà chứa máy bay cho phép triển khai được ít nhất 4 máy bay vận tải đa năng Osprey MV-22 hoặc 5-6 trực thăng vận tải hải quân. Do thường hoạt động theo biên đội tác chiến tàu sân bay, các tàu San Antonio không được vũ trang mạnh mà chỉ được trang bị một số vũ khí phòng vệ cơ bản như pháo tự động 30mm Bushmaster II, súng máy 12.7mm Browning M2 và hệ thống tên lửa đánh chặn tầm gần RIM-116 (RAM). Boong của tàu đổ bộ lớp San Antonio có thể chở theo 4 trực thăng vận tải Sea Knight cùng hơn 100 binh sĩ hay 12.700 kg hàng hóa. Tàu được trang bị hệ thống động lực với 4 máy tuốc bin khí có công suất lên tới 41.600 mã lực giúp tàu có thể chạy với tốc độ tối đa 22 hải lý trên giờ và tầm hoạt động lên tới 12.000km. Với chừng đó khí tài, tàu San Antonio có thể giúp Hải quân Mỹ triển khai nhanh các đơn vị lính thủy đánh bộ tác chiến ven bờ tại nhiều khu vực trên thế giới.
Trước đó, Hạm đội 7 của Mỹ (24-25/7) đã điều tàu chiến USS Antietam đi qua eo biển Đài Loan nhằm thể hiện cam kết của Mỹ đối với một Thái Bình Dương tự do và rộng mở; đồng thời khẳng định Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục bay và đưa tàu đi qua và hoạt động tại bất cứ nơi đâu luật pháp quốc tế cho phép. Được biết, tàu USS Antietam có độ giãn nước tối đa vào khoảng 9.800 tấn, dài 173 m, lườn rộng 16,8 m và mớm nước tối đa 10,2 m. Hỏa lực trên tàu được trang bị bao gồm 122 giếng phóng thẳng đứng Mk 41, 8 ống phóng tên lửa chống hạm Harpoon, 2 pháo 127mm, 2 pháo 25mm, 4 khẩu 12,7mm, 2 pháo cao tốc Phalanx và 2 ống phóng ngư lôi cỡ nhỏ loại 324mm. Ngoài ra tàu cũng có khả năng mang được tối đa 2 trực thăng ở sàn đáp và khoang chứa ở phía sau. Các khu trục hạm lớp Ticonderoga có biên chế đầy đủ bao gồm 300 thủy thủ và 30 sĩ quan chỉ huy.
Thời gian gần đây, Hải quân Mỹ thường xuyên tăng cường sự hiện diện của mình trên tuyến đường thủy chiến lược dọc eo biển Đài Loan, bất chấp sự phản đối gay gắt của Trung Quốc. Về phần mình, Bắc Kinh không ít lần lên tiếng cảnh báo các quốc gia khác, bao gồm cả Mỹ, ngừng can thiệp vào các vấn đề nội bộ của nước này.Tuy nhiên, lần xuất hiện này của USS Green Bay tại eo biển Đài Loan có thể sẽ khiến mối quan hệ Mỹ – Trung trở nên căng thẳng hơn nữa trong bối cảnh hai nước đang có một những bất đồng trên nhiều lĩnh vực.Trước đó, Mỹ (20/8) thông báo đã phê chuẩn bản hợp đồng bán 66 chiếc tiêm kích F-16V, 75 động cơ và trang thiết bị đi kèm trị giá 8 tỷ USD cho Đài Loan. Đây cũng chính là bản hợp đồng có trị giá lớn nhất của Đài Loan trong hơn một thập kỷ qua. Ngay lập tức, Trung Quốc đã lên án việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan, coi đây là một động thái làm tăng sự thù địch giữa hai quốc gia, đồng thời yêu cầu Mỹ hủy bỏ hợp đồng. Về ngoại gia, Trung Quốc lên án hành động của Mỹ, đồng thời cảnh cáo Trung Quốc sẽ sử dụng mọi biện pháp, bao gồm biện pháp quân sự để ngăn chặn Đài Loan độc lập và đáp trả thế lực bên ngoài can thiệp vào tình hình Đài Loan. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm (24/7) cảnh báo sẵn sàng chiến tranh nếu có bất kỳ động thái nào liên quan đến độc lập Đài Loan, cáo buộc Mỹ phá hoại sự ổn định toàn cầu và chỉ trích việc Mỹ bán vũ khí cho hòn đảo này. Ông Ngô Khiêm tuyên bố: “Chúng tôi phải dứt khoát chỉ ra rằng việc tìm kiếm độc lập cho Đài Loan là chuyện không thể. Nếu có những người dám cố tình chia cắt Đài Loan khỏi đất nước, quân đội Trung Quốc sẵn sàng chiến đấu để kiên quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia, sự thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ”.Về quân sự, Trung Quốc điều máy bay chiến đấu Su-30 tập trận gần eo biển Đài Loan; triển khai máy bay tiêm kích tàng hình J-20, hiện đại nhất của Trung Quốc cho Quân khu Miền Đông. Không những vậy, Trung Quốc cũng điều máy bay không người lái do thám Tường Long tiên tiến của Trung Quốc theo dõi tuần dương hạm Mỹ USS Antietam khi tàu này đi ngang qua eo biển Đài Loan. Ngoài ra, Trung Quốc cũng điều các tiêm kích J-11 và Su-30 bám sát tàu USS Antietam khi đi qua eo biển Đài Loan. Đây cũng là lần đầu tiên quân đội Trung Quốc được nói là đã cử chiến đấu cơ đi giám sát một chuyến đi ngang eo biển Đài Loan của tàu chiến Mỹ vào ban đêm.
Trung Quốc luôn xem Đài Loan là một phần lãnh thổ cần thống nhất, kể cả bằng vũ lực. Trung Quốc đã nhiều lần điều máy bay và tàu quân sự lượn quanh đảo trong các cuộc tập trận vài năm qua và tìm cách cô lập Đài Loan, khiến hòn đảo này chỉ còn vài đồng minh ngoại giao. Vấn đề Đài Loan, chiến tranh thương mại, lệnh trừng phạt của Mỹ và đòi hỏi chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông là những điểm nóng khiến quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh căng thẳng.