Chuyên gia Ryan Martinson, Viện Nghiên cứu Hải quân Trung Quốc thuộc Đại học Chiến tranh Hải quân, Mỹ cho biết, Bắc Kinh (24/8) đã đưa tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 hoạt động sâu trong vùng biển Việt Nam, cách bờ biển Phan Thiết 185km.
Theo thông tin trên, sau khi Australia và Mỹ lên tiếng tỏ ý quan ngại về các hoạt động của Bắc Kinh tại Biển Đông, nhóm tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 của Trung Quốc (24/8) mở rộng hoạt động tới khu vực sát với bờ biển của Việt Nam hơn.Tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 cùng nhóm tàu hộ tống đang tiếp tục tiến hành khảo sát Vùng Đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam ở vị trí cách đảo Phú Quý 102km về phía Đông Nam và cách bờ biển Phan Thiết 185km.
Theo luật quốc tế, EEZ của một quốc gia được tính với bề rộng 200 hải lý (370km) kể từ đường bờ biển và là vùng quốc gia đó có quyền chủ quyền khai thác tài nguyên. Như vậy, việc nhóm tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 cùng nhóm tàu hộ tống của Trung Quốc hoạt động trái phép, sâu trong EEZ của Việt Nam và chỉ cách bờ biển Việt Nam 185km là hành vi không thể chấp nhận được. Hành vi này của Trung Quốc sẽ là bằng chứng cụ thể, thuyết phục và sát đáng để Việt Nam củng cố chứng cứ khởi kiện Trung Quốc ra các cơ quan tài phán quốc tế khi cần thiết.
Trước hành động ngang trái của Trung Quốc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (23/8) tuyên bố “Việt Nam vô cùng quan ngại về những diễn biến gần đây trên Biển Đông, nhất trí cùng hợp tác, bảo đảm duy trì hoà bình, ổn định an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng đưa ra các tuyên bố phản đối hành vi phi pháp của Trung Quốc, nhấn mạnh: “Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của mình đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế. Về hành vi vi phạm EEZ và thềm lục địa Việt Nam của nhóm tàu Địa chất hải dương 8, phía Việt Nam nhiều lần nói rõ đây là vùng biển hoàn toàn của Việt Nam được xác định theo đúng các quy định của UNCLOS năm 1982.Cũng theo bà Hằng, Việt Nam đã nhiều lần giao thiệp với Trung Quốc về nhóm tàu Địa chất hải dương 8, yêu cầu nước này chấm dứt ngay vi phạm, rút toàn bộ tàu ra khỏi vùng biển Việt Nam, không làm gia tăng căng thẳng, gây phức tạp tình hình, đe dọa đến hòa bình, ổn định và an ninh ở biển Đông cũng như ở khu vực.Các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam tiếp tục thực thi bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam phù hợp với luật pháp quốc tế và theo đúng pháp luật Việt Nam. Với quyết tâm bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của mình, đóng góp vào hòa bình, ổn định, an ninh khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế, Việt Nam luôn sẵn sàng giải quyết các bất đồng bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế”.