Trong quá trình thực hiện cải cách mở cửa để phát triển đất nước Trung Quốc đã tìm cách thu hút được chất xám từ các nước phát triển đặc biệt là từ Mỹ.
Sinh viên, nghiên cứu sinh người Trung Quốc ồ ạt kéo vào Mỹ. Họ đặc biệt học và nghiên cứu ở các ngành mà Trung Quốc đang cần cho các ngành kinh tế, kỹ thuật đặc biệt là khoa học kỹ thuật, công nghệ có liên quan đến việc sản xuất vũ khí.
Với danh nghĩa truyền bé văn hoá Trung Quốc ra các nước, Bắc Kinh đã chi nhiều tiền để xây dựng các Trung tâm Văn hoá Trung Hoa. Ở Mỹ họ xây dựng hàng trăm Trung tâm Khổng Tử, thực chất là đưa người đến đây với danh nghĩa hoạt động văn hoá để thu thập kỹ thuật và bí quyết có ích cho lợi ích Quốc gia Trung Quốc.
Trung Quốc đã đặt ra kế hoạch “nghìn người tài” nhằm lôi kéo các chuyên gia nước ngoài trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, cải tiến công nghệ. Ở Mỹ, Bắc Kinh đã cho thành lập “Hiệp hội trao đổi nhân sự Quốc tế Trung Quốc” và đặt văn phòng tại New York. Thông điệp của tổ chức này là gia tăng nền tảng kiến thức Trung Quốc thông qua hoạt động “trao đổi chuyên gia nước ngoài và các dự án huấn luyện trong nước và quốc tế”.
Các hoạt động nêu trên diễn ra rầm rộ trong nhiều năm và được người Mỹ và chào đón. Nhưng gần đây các học giả, kỹ sư người Trung Quốc đang bị nghi ngờ ngày càng gia tăng từ FBI và các cơ quan an ninh khác vì quan ngại họ có các hoạt động nhằm đánh cắp các bí mật kinh tế, quân sự, bí mật kinh doanh thậm chí là hoạt động gián điệp cho các cơ quan của Bắc Kinh.
Ngày 16/9/2019 chính quyền Mỹ đã bắt nhân viên chính phủ Trung Quốc Zhongsan Liu Liu, 57 tuổi và đưa ra Toà án Liên bang New York.
Ông Liu là người đứng đầu văn phòng New York của Hiệp hội trao đổi nhân sự Quốc tế Trung Quốc từ năm 2017 đến nay. Theo Bộ Tư pháp Mỹ, ông Liu bị cáo buộc là một “mắt xích” quan trọng trong đường dây nhằm đưa các quan chức, nhân viên chính phủ Trung Quốc dưới dạng thị thực giả để tuyển dụng nhà khoa học, kỹ sư hàng đầu của Mỹ để họ cung cấp những kỹ thuật và bí mật có ích cho lợi ích của Trung Quốc. Đồng thời họ có nhiệm vụ tuyển mộ, lôi kéo các chuyên gia, học giả Mỹ về làm việc tại Trung Quốc.
Trong cáo trạng còn cho biết ông Liu đã hợp tác chặt chẽ với Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, lãnh sự quán Trung Quốc tại New York, Viện Khổng Tử tại Boston. Nhiều người Trung Quốc đã được đưa vào Mỹ bằng thị thực ngoại giao.
Ông John Demers, trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ phụ trách vấn đề an ninh Quốc gia đã tuyên bố: Chúng tôi sẽ tiếp tục đối đầu với những nỗ lực của Chính phủ Bắc Kinh nhằm phá vỡ luật pháp Mỹ vì lợi ích riêng của họ khi chuyển những nghiên cứu và tri thức từ Mỹ sang Trung Quốc.
Những hoạt động nêu trên của Bắc Kinh tại Mỹ cần phải được lên án. Không thể là nền kinh tế Thứ hai của Thế giới bằng việc đi đánh cắp tri thức và công nghệ của nước khác.