Tuần trước, ông David R. Stilwell, trợ lý của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã lên án Trung Quốc liên tục đe dọa các nước láng giềng ở Biển Đông và “quấy rối các tài sản của Việt Nam” ở Bãi Tư Chính.
Ông Stilwell phụ trách các vấn đề về Đông Nam Á và Thái Bình Dương trong Bộ Ngoại giao Mỹ.
Trong buổi điều trần trước Ủy ban Đối Ngoại thượng viện Mỹ, ông Stilwell nói Đảng Cộng sản Trung Quốc đang theo đuổi “một viễn cảnh áp bức” cho khu vực nhằm tái lập trật tự theo hướng có lợi cho mình, và đã đặt Bắc Kinh vào “một vị thế đối đầu chiến lược với bất kỳ ai mong muốn duy trì một trật tự mở và tự do bao gồm các quốc gia có chủ quyền trong trật tự dựa trên pháp luật”.
“Giới lãnh đạo của Trung Quốc, thông qua hải quân của Quân đội Giải phóng Trung Quốc, các cơ quan thực thi pháp luật, và dân quân hải quân – tiếp tục hăm dọa và bắt nạt các quốc gia khác trên Biển Đông”, ông Stilwell nói.
Ông cũng lên án việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên gần hết Biển Đông, biện minh bằng “đường chín đoạn đầy lố bịch” vốn thiếu cả “giá trị pháp lý, lịch sử và địa lý”.
Trợ lý ngoại trưởng Mỹ đã đặc biệt đề cập đến Việt Nam như là một nạn nhân trực tiếp của “kẻ bắt nạt” Trung Quốc trong bài phát biểu trước Thượng viện Mỹ.
“Sự quấy rối liên tục (của Trung Quốc) đối với các tài sản của Việt Nam quanh Bãi Tư Chính là một trường hợp rõ rệt,” ông Stilwell nói. Ông cũng tỏ ra hoài nghi về cam kết của Bắc Kinh khi nói muốn xây dựng một bộ quy tắc ứng xử hòa bình với các nước khác trên Biển Đông trong khi liên tục sử dụng hải quân, cảnh sát biển và các công cụ khác để “bắt nạt” các nước hàng xóm như Việt Nam và xây đảo nhân tạo trái phép trên khu vực tranh chấp.
“Chúng tôi tiếp tục hoài nghi về tính trung thực của Trung Quốc trong hoạt động đàm phán Bộ quy tắc ứng xử có ý nghĩa và phù hợp với luật pháp quốc tế”.
“Nếu được dùng để hợp pháp hóa hành vi thái quá và các tuyên bố hàng hải phi pháp của Trung Quốc, cũng như để trốn tránh các cam kết mà Bắc Kinh đã ký theo luật quốc tế, thì một Bộ quy tắc ứng xử sẽ gây hại cho khu vực và cho tất cả những ai coi trọng tự do hàng hải.” ông nói.
Trước Stilwell, Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Mỹ cũng đã tố cáo hành vi “bắt nạt” của Trung Quốc đối với hoạt động dầu khí của Việt Nam ở Biển Đông.
“Bộ Quốc phòng Mỹ vô cùng quan ngại về các nỗ lực của Trung Quốc đã tiếp tục vi phạm trật tự quốc tế dựa trên luật lệ trên khắp khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Trung Quốc sẽ không thể có được sự tin tưởng của các nước láng giềng hay sự tôn trọng của cộng đồng quốc tế bằng việc duy trì các chiêu trò bắt nạt”, tuyên bố của Ngũ Giác Đài phát đi hồi tháng 8.