Ngày 22/10, Viện Quan hệ quốc tế Hoàng gia Vương quốc Bỉ (Egmont), Truyền thông châu Á-Thái Bình Dương và Trung tâm châu Á tại Pháp đã tổ chức hội thảo với chủ đề “EU-ASEAN và Biển Đông, các tranh chấp lãnh thổ, sự cạnh tranh quyền lực và lợi ích kinh tế”. Đây là dịp để giới chuyên gia Bỉ, Pháp nói riêng và châu Âu nói chung thể hiện sự quan tâm và tiếng nói trong vấn đềBiển Đông.
Thành phần buổi hội thảo
Hội thảo “EU-ASEAN và Biển Đông, các tranh chấp lãnh thổ, sự cạnh tranh quyền lực và lợi ích kinh tế” thu hút sự tham gia của gần 70 diễn giả là chuyên gia trong các lĩnh vực luật pháp và quan hệ quốc tế đến từ Cơ quan Hành động đối ngoại châu Âu (EEAS), Viện Nghiên cứu quốc tế Hoàng gia Anh (Chatham House), Viện Egmont của Bỉ, Quỹ Nghiên cứu chiến lược (FRS) và Trường Khoa học chính trị của Pháp.
Nội dung chính của buổi hội thảo
Tại hội thảo, các diễn giả đã phân tích thực trạng Trung Quốc tiếp tục xây dựng các cơ sở quân sự trên các đảo nhân tạo phá vỡ nguyên trạng của khu vực Biển Đông cũng như các hành động đơn phương của Trung Quốc làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Các diễn giả nhất trí cho rằng giao thông hàng hải tại Biển Đông là huyết mạch quan trọng của thương mại thế giới và thực sự quan trọng đối với Liên minh châu Âu (EU). EU có thể hiện diện nhiều hơn trong khu vực với việc tập trung vào thương mại, tăng cường kết nối và giữ gìn an ninh, an toàn hàng hải. Nhiều ý kiến cho rằng EU cần hợp tác với ASEAN thông qua Diễn đàn An ninh khu vực ASEAN (ARF), khuyến khích đa phương, tìm kiếm các giải pháp phù hợp để giải quyết tranh chấp.
Quan điểm của EU về vấn đề Biển Đông cũng được tái khẳng định tại hội thảo, trong đó nhấn mạnh bảo vệ quyền tự do hàng hải, kiên quyết tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm luật biển và các phán quyết của tòa trọng tài, đồng thời khuyến khích giải quyết các tranh chấp trên biển một cách hòa bình, phản đối các hành động đơn phương có thể làm thay đổi hiện trạng dẫn tới làm gia tăng căng thẳng. Thông qua hội thảo tại Brussels, các nhà tổ chức muốn thu hút sự chú ý của công luận châu Âu về tình hình căng thẳng thời gian gần đây ở Biển Đông do Trung Quốc có các hành động vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán cũng như cản trở các hoạt động dầu khí hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam và một số quốc gia ven biển khác trong khu vực.
Các diễn giả cũng thể hiện sự ủng hộ đối với những nỗ lực của Việt Nam và các nước trong đảm bảo duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông. Nhiều ý kiến đánh giá cao việc Việt Nam về giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông là bằng biện pháp hòa bình, trên tinh thần hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982. Nhấn mạnh cần phải có nhiều nỗ lực cũng như đóng góp mang tính xây dựng của cộng đồng quốc tế đối với vấn đề này; ủng hộ các bên liên quan giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp và thực tiễn quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, tôn trọng quyền của các quốc gia ven biển đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa phù hợp với luật pháp quốc tế, triển khai thực hiện đầy đủ DOC và khuyến khích các bên xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC).