Phát biểu tại Diễn đàn do Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Malaysia tổ chức, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ David Stilwell (31/10) nhấn mạnh việc tôn trọng luật pháp quốc tế, tự do hàng hải, hàng không là những điều quan trọng đối với an ninh toàn cầu.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Đông Á và Thái Bình Dương David Stilwell khẳng định quan điểm của Mỹ về Biển Đông luôn nhất quán nhằm đảm bảo tự do hàng hải, hàng không và các quyền trên biển được thực thi theo quy định của luật pháp quốc tế. Ông Stilwell cũng nhấn mạnh việc tôn trọng luật pháp quốc tế, tự do hàng hải, hàng không và các quyền được luật pháp quốc tế quy định, quản lý hòa bình và giải quyết tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế là những điều quan trọng đối với an ninh toàn cầu. Đề cập hiện trạng trên Biển Đông và vai trò của các nước ASEAN, ông Stilwell cho rằng những nỗ lực của Việt Nam trong việc phản đối hành động của Trung Quốc gây bất ổn ở Biển Đông mang lại hiệu quả tích cực. Ông khuyến nghị các nước ASEAN cần cùng nhau ngăn chặn các hoạt động gây bất ổn, ảnh hưởng tới an ninh tại khu vực; cho rằng ASEAN và Trung Quốc cần tìm tiếng nói chung trong việc xây dựng COC và cần có tính thực tế cũng như tuân theo Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS 1982). Ngoài ra, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ tái khẳng định đây là “cam kết lâu dài” của Washington nhằm hỗ trợ khu vực thông qua hợp tác kinh tế, giao thương, kết nối con người và đảm bảo an ninh.
Trước đó, phát biểu tại điều trần của Tiểu ban Đông Á – Thái Bình Dương và Chính sách An ninh mạng quốc tế thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, ông David Stilwell (17/10) khẳng định như đã nêu trong Đạo luật sáng kiến tái bảo đảm châu Á (ARIA), các nguyên lý cốt lõi của hệ thống quốc tế đang bị thách thức bởi việc Trung Quốc xây dựng và quân sự hóa bất hợp pháp các thực thể nhân tạo ở Biển Đông; cho rằng các hành động của Trung Quốc ở Biển Đông là mối đe dọa không chỉ đối với các quốc gia có yêu sách tại Biển Đông hoặc các quốc gia Đông Nam Á, mà còn đối với tất cả các quốc gia tham gia giao thương tại khu vực cũng như tất cả những ai coi trọng tự do hàng hải và giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình.Ông Stilwell nhấn mạnh các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với cái gọi là “đường 9 đoạn” ở Biển Đông là phi pháp và phi lý. Những tuyên bố này không có giá trị pháp lý, lịch sử hoặc địa lý, gây tổn hại các nước khác. Các hành động khiêu khích lặp đi lặp lại của Bắc Kinh đang ngăn cản các nước thành viên ASEAN tiếp cập nguồn dự trữ năng lượng ở Biển Đông, gây mất ổn định và làm gia tăng nguy cơ xung đột trong khu vực. Theo ARIA, chính sách của Mỹ là đảm bảo tự do hàng hải, hàng không và các mục đích hợp pháp khác trên biển. Washington sẽ tiếp tục thực hiện quyền tự do hàng hải, hàng không và hoạt động ở bất cử nơi nào luật pháp quốc tế cho phép.