Với vai trò thành viên không thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC) nhiệm kỳ 2020-2021 và Chủ tịch Hội đồng ASEAN vào năm 2020. Việt Nam dự kiến sẽ tổ chức một Hội nghị quốc tế về thích ứng biến đổi khí hậu và bảo vệ đại dương với mục đích đẩy nhanh các hành động khí hậu và tăng cường bảo vệ đại dương.
Theo dự kiến, Chính phủ Việt Nam sẽ chủ trì tổ chức Hội nghị quốc tế về thích ứng biến đổi khí hậu và bảo vệ đại dương vào năm 2020, với sự hỗ trợ của Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) và Đại sứ Na Uy tại Việt Nam. Hội nghị cấp cao về thích ứng biến đổi khí hậu và bảo vệ đại dương này nhằm thảo luận về những thách thức chính do biến đổi khí hậu và ô nhiễm và xác định các cơ hội để tăng tốc các hành động nhằm tăng cường khả năng phục hồi của các quốc gia và cộng đồng dễ bị tổn thương và bảo vệ hệ sinh thái đại dương để phát triển kinh tế; đồng thời, chia sẻ kinh nghiệm, thực tiễn tốt nhất và kết quả nghiên cứu để nâng cao kiến thức về các chiến lược và hành động thích ứng thành công; khuyến khích kết nối cộng tác Nam – Nam và Bắc – Nam, thúc đẩy hợp tác và phát triển sự phối hợp giữa các sáng kiến.
Bối cảnh diễn ra Hội nghị
Trong bối cảnh Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc vừa diễn ra vào tháng 9/2019 và khi cộng đồng toàn cầu đánh dấu sự khởi đầu của thập kỷ mới và đếm ngược chỉ 10 năm cho đến khi thế giới đánh giá thành tựu của Chương trình nghị sự 2030, các nước đã thực hiện các hành động để thích nghi vấn đề cấp bách của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Trong phần lớn của thế kỷ 20, mực nước biển trung bình toàn cầu đã tăng với tốc độ từ 1,3 đến 1,7 mm / năm và kể từ năm 1993 với tốc độ từ 2,8 đến 3,6 mm / năm (IPCC, 2013). Bão đang tăng cường. Lượng mưa cực đoan và các sự kiện hạn hán đang trở nên thường xuyên hơn. Các vùng ven biển bị xâm nhập mặn tăng do mực nước biển dâng và thay đổi mô hình dòng chảy của sông.
Các vùng ven biển là nơi có tỷ lệ lớn và ngày càng tăng của dân số thế giới, vì hiện tại có khoảng 3 tỷ người sống cách bờ biển 200 km. Nhiều thành phố ven biển và đồng bằng châu thổ đang giảm dần ở mức đôi khi cao hơn nhiều so với mực nước biển do nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo và cơ sở hạ tầng đô thị chịu áp lực rất lớn. Chế độ dòng chảy của các con sông đang thay đổi do xây dựng đập và những thay đổi khác trong lưu vực sông, có thể làm tăng hoặc giảm rủi ro lũ lụt và hạn hán, tùy thuộc vào quản lý vận hành. Đối với các quốc gia và cộng đồng đang phát triển và dễ bị tổn thương, việc đảm bảo các chiến lược thích ứng và xây dựng khả năng phục hồi đầy đủ là rất quan trọng vì các cộng đồng này chịu tác động của biến đổi khí hậu trong khi còn gặp nhiều khó khăn liên quan đến thiếu tài chính, sinh kế thay thế hạn chế và mạng lưới an toàn xã hội. Nếu không có biện pháp thích ứng nào được thực hiện, các dự báo cho thấy mực nước biển dâng sẽ làm tăng nguy cơ nước dâng và ngập lụt; di dời hàng triệu người; và gây ra những thiệt hại to lớn về tính mạng, tài sản, cơ sở hạ tầng và môi trường sống. Tài chính khí hậu là cực kỳ quan trọng để giải quyết biến đổi khí hậu. Các nước phát triển cam kết huy động 100 tỷ USD mỗi năm cho tài chính khí hậu vào năm 2020 cho các nước đang phát triển, nhưng các khoản đầu tư thực tế chưa đạt được mục tiêu đó. Trong thập kỷ tới, các quốc gia sẽ cần khám phá các cơ hội và nguồn lực khác nhau cho tài chính khí hậu như tận dụng tài chính khu vực tư nhân, phát triển giá carbon và thuế carbon, và các chương trình bảo hiểm rủi ro khí hậu.a
Các chủ đề của Hội nghị
Hội nghị dự kiến sẽ có 03 Phiên toàn thể; 05 Hội thảo chuyên ngành, trong đó mỗi Hội thảo chuyên ngành sẽ có 04 phiên song song theo từng nhóm vấn đề cụ thể. Chủ đề của các Hội thảo chuyên ngành dự kiến sẽ tập trung các vấn đề chính gồm: Các thành phố và cơ sở hạ tầng ven biển có khả năng chống chịu biến đổi khí hậu; Khả năng chống chịu của các cộng đồng và hệ sinh thái dễ bị tổn thương; Thích ứng ngành để duy trì tăng trưởng kinh tế đại dương; Ô nhiễm và rác thải đại dương; Tài chính khí hậu. Nền kinh tế đại dương trên toàn thế giới được định giá khoảng 1,5 nghìn tỷ USD Mỹ mỗi năm và việc sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên do đại dương và vùng ven biển cung cấp là rất quan trọng để tiếp tục tăng trưởng kinh tế cho nhiều quốc gia dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu. Các ngành kinh tế đại dương cần thực hiện các chiến lược thích ứng để ứng phó với các tác động của biến đổi khí hậu nhằm hạn chế rủi ro đối với sự phát triển kinh tế và xã hội. Một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với đại dương là ô nhiễm do con người tạo ra: 80% nhựa được tìm thấy trong đại dương có nguồn gốc từ đất liền và 8 triệu tấn nhựa thải ra biển mỗi năm. Ô nhiễm biển từ các hoạt động công nghiệp, nông nghiệp và các hoạt động trên đất liền đe dọa không chỉ sinh vật biển và môi trường sống mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế và xã hội.
Triển vọng kết quả hợp tác giữa các nước
Kết quả dự kiến của Hội nghị sẽ đưa ra một tuyên bố chung về các bước quan trọng trong việc xây dựng khả năng phục hồi của các quốc gia và cộng đồng dễ bị tổn thương và duy trì sự tăng trưởng của nền kinh tế đại dương. Hội nghị sẽ có sự tham dự và phát biểu của Lãnh đạo Chính phủ Việt Nam, Lãnh đạo Chính phủ Na Uy và Lãnh đạo Chính phủ một số quốc gia đảo nhỏ. Hội nghị dự kiến thu hút sự tham gia của hơn 400 đại biểu tới từ 58 nước đang phát triển, 11 nước phát triển; trong đó có 10 quốc gia ASEAN, một số quốc gia phát triển thuộc G20, một số quốc đảo nhỏ, một số quốc gia dễ bị tổn thương vì biến đổi khí hậu và nước biển dâng, các tổ chức quốc tế; đại diện một số Nhà tài trợ đa phương, song phương, các đối tác quốc tế, các cơ quan thông tấn, báo chí trong và ngoài nước có quan tâm.