Chỉ còn hai tuần nữa là kết thúc năm 2019. Năm qua Mỹ đã có nhiều hoạt động thể hiện sự cứng rắn của một cường quốc đối với khu vực biển Đông. Riêng vềviệc gia tăng các cuộc tập trận đã cho thấy Wasinghton đã nỗ lực kiềm chế, răn đe Trung Quốc với âm mưu biến biển Đông thành ao nhà của mình.
Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đang gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đặc biệt là tại Biển Đông.
Theo thông tin mới nhất, có thể chưa đầy đủ, năm 2019 Mỹ đã tổ chức 85 cuộc tập trận quân sự chung với các đồng minh ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Các cuộc tập trận được tổ chức trong khoảng từ tháng 1 đến hết tháng 11/2019. Tuy quy mô các cuộc tập trận khác nhau song đều hướng tới mục đích mở rộng sự hiện diện của Mỹ trong khu vực. Đồng thời Mỹ muốn tạo điều kiện nâng cao năng lực phòng thủ của các đồng minh. Đúng là một mũi tên trúng hai đích. Điều này khiến Bắc Kinh cay cú và lúng túng.
Còn có một lí do khác: Trung Quốc đã đạt được ảnh hưởng quân sự ở Ấn Độ – Thái Bình Dương, do nước này đã đầu tư mạnh vào việc tăng cường các thiết bị quốc phòng tiên tiến (theo báo cáo của Trung tâm nghiên cứu Mỹ, có trụ ở tại Sydney, Australia công bố vào tháng 8/2019). Mỹ đã phải đối mặt với an ninh khu vực ngày càng phức tạp. Thêm vào đó, nguồn lực quốc phòng bị hạn chế, Mỹ không còn yên tâm về khả năng một mình duy trì cân bằng quyền lực ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương.
Tướng Charles Brown – Tư lệnh Không quân Mỹ ở Thái Bình Dương, cho biết, máy bay chiến đấu Mỹ, như máy bay ném bom, máy bay do thám U-2, máy bay không người lái RQ-4 Global Hawk liên tục thực hiện các chiến dịch tuần tra tự do hàng hải ở biển Đông.
Về số cuộc diễn tập hải quân đa quốc gia, nguồn tin cho hay: Philippines: 16 cuộc; Thái Lan: 9 cuộc và Singapore: 6 cuộc. Tuy Thái Lan và Singapore đều không có tranh chấp với Bắc Kinh trên Biển Đông, nhưng việc hợp tác quân sự của chính phủ các nước này với Washington thì có vẻ như ngày càng khăng khít.
Ngoài ba quốc gia nêu trên, Mỹ còn mời những đồng minh khác như Nhật, Ấn Độ và Úc, cùng tham gia tập trận trên biển Đông. Báo cáo của viện nghiên cứu Trung Quốc tại Mỹ công bố: “Sự tham gia của những đồng minh này sẽ giúp quân đội Mỹ sẵn sàng chiến đấu tốt hơn”.
Theo ông Collin Koh -chuyên gia quân sự Trường Nghiên cứu quốc tế S.Rajaratnam (Singapore), việc tăng cường khả năng phối hợp giữa Mỹ và các đồng minh khu vực sẽ làm rối kế hoạch quân sự của Bắc Kinh ở biển Đông.
Hôm 13/12, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, đô đốc John Aquilino, một lần nữa phản đối Trung Quốc xây dựng các cấu trúc ở biển Đông. Hành động này của Bắc Kinh đi ngược lại lợi ích của các nước trongkhu vực, bất chấp luật pháp quốc tế, gây tổn hại lâu dài đến môi trường.
Đô đốc John Aquilino cho rằng mối quan hệ đối tác giữa Mỹ và các quốc gia “có cùng chí hướng” là một tất yếu. Sự liên minh đó sẽ giữ an toàn cho các quốc gia châu Á trước sự cạnh tranh từ một Trung Quốc có tư tưởng bành trướng và hiện đang trỗi dậy, đang phô trương thanh thế.
Chưa thấy Bắc Kinh có phản ứng gì nhiều về các cuộc tập trận chung với các nước khác. Nhưng chắc chắn năm 2020 các cuộc tập trận chung giữa Mỹ và các đồng minh sẽ không dừng lại ở con số 85. Và như vậy khi xảy ra chiến tranh trên biển, lợi thế chắc chắn không thuộc về Trung Quốc.