Tại cuộc hội đàm giữa Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh hội đàm với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Indonesia Retno Marsudi (23/12), hai bên bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây trên Biển Đông, đặc biệt là những hành vi xâm phạm các lợi ích chính đáng của các quốc gia ven biển, cản trở các hoạt động kinh tế bình thường đã có từ lâu, cho rằng những hành vi này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực, trái với tinh thần của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), ảnh hưởng đến môi trường thuận lợi cho đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử (COC).
Tại cuộc gặp, hai Bộ trưởng bày tỏ vui mừng quan hệ hữu nghị truyền thống và Đối tác Chiến lược giữa Việt Nam và Indonesia đang phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, ngày càng hiệu quả và đi vào chiều sâu, đặc biệt là hợp tác trên lĩnh vực kinh tế, trong đó kim ngạch thương mại hai chiều năm 2019 ước đạt khoảng 9,6 tỷ USD, tiến gần tới mục tiêu 10 tỷ USD mà hai nước đã đề ra. Trong bối cảnh hai nước chuẩn bị kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1955-2020), hai Bộ trưởng nhất trí cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa hợp tác song phương trên mọi mặt, phối hợp tổ chức các hoạt động kỷ niệm để nâng cao nhận thức về sự hợp tác gắn bó giữa hai nước, tăng cường các cơ chế hợp tác song phương, trong đó có việc tổ chức kỳ họp lần thứ 4 Ủy ban hợp tác song phương, kỳ họp thứ 8 Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật cũng như đẩy mạnh thực hiện Chương trình hành động triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược Việt Nam – Indonesia giai đoạn 2019 – 2023.
Hai Bộ trưởng cũng đã trao đổi sâu rộng về các vấn đề quốc tế và khu vực hai bên cùng quan tâm. Hai bên chia sẻ đánh giá tình hình quốc tế và khu vực đang có những chuyển biến nhanh chóng và phức tạp, nhất trí trong bối cảnh đó hợp tác giữa Việt Nam và Indonesia có ý nghĩa quan trọng không chỉ với hai nước mà còn đóng góp cho hòa bình, ổn định ở khu vực, duy trì vai trò trung tâm của ASEAN, nhất là khi Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN và hai nước cùng là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong năm 2020.
Về hợp tác ASEAN, Indonesia khẳng định ủng hộ các sáng kiến của Việt Nam trong năm Chủ tịch với chủ đề “Gắn kết và Chủ động thích ứng”, trong đó có thảo luận về Tầm nhìn ASEAN sau năm 2025, đánh giá việc triển khai Hiến chương ASEAN, thúc đẩy hợp tác biển, tăng quyền cho phụ nữ và thúc đẩy vai trò của phụ nữ trong hòa bình và an ninh cũng như thúc đẩy phát triển bền vững ở khu vực Mekong gắn với các kế hoạch phát triển chung của ASEAN. Hai bên nhất trí sẽ cùng các thành viên khác thúc đẩy Tài liệu quan điểm của ASEAN về khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP) đã được thông qua tại Hội nghị cấp cao ASEAN 34 (Thái Lan, 6/2019), coi đây là một cơ sở quan trọng để ASEAN tăng cường hợp tác với các đối tác bên ngoài trong thời gian tới.
Về vấn đề Biển Đông, hai Bộ trưởng bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây trên Biển Đông, đặc biệt là những hành vi xâm phạm các lợi ích chính đáng của các quốc gia ven biển, cản trở các hoạt động kinh tế bình thường đã có từ lâu, cho rằng những hành vi này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định và an ninh ở khu vực, trái với tinh thần của Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), ảnh hưởng đến môi trường thuận lợi cho đàm phán Bộ Quy tắc ứng xử (COC). Hai Bộ trưởng nhất trí Việt Nam và Indonesia cùng các nước ASEAN cần tiếp tục phối hợp lập trường, duy trì tiếng nói chung và vai trò trung tâm của ASEAN, đề cao trật tự dựa trên luật lệ và tinh thần thượng tôn luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).
Hai bên cũng nhất trí sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong khuôn khổ Liên Hợp Quốc, đặc biệt tại Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong năm 2020. Indonesia cam kết ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong tháng 01/2020, đánh giá cao sáng kiến của Việt Nam tổ chức Thảo luận mở về kỷ niệm 75 năm Hiến chương Liên Hợp Quốc và Buổi báo cáo về hợp tác giữa Liên Hợp Quốc và ASEAN trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, khu vực.
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (30/12/1955) đến nay, mối quan hệ hữu nghị hợp tác giữa hai nước Việt Nam và Indonesia đã có những bước phát triển vượt bậc mang lại lợi ích cho cả hai bên. Về kinh tế, hợp tác thương mại và đầu tư song phương của cả hai nước đã cho thấy sự tăng trưởng tích cực. Năm 2018, tổng thương mại hai chiều giữa Indonesia và Việt Nam đã đạt 8,6 tỷ USD, tăng gần 30% so với năm ngoái. Với tốc độ tăng trưởng thương mại song phương này, tôi khá lạc quan rằng mục tiêu giá trị thương mại song phương có thể đạt được 10 tỷ USD vào năm 2020.
Về đầu tư, đầu tư của Indonesia vào Việt Nam trong 11 tháng đầu năm 2018 (tháng 1 – 11/2018) đạt 122,32 triệu đô la Mỹ. Như vậy, đến cuối tháng 11/2018, đầu tư của Indonesia vào Việt Nam đã đạt 74 dự án với tổng giá trị là 585,09 triệu USD, xếp thứ 28, tăng hai bậc trong bảng xếp hạng thứ tự các quốc gia đầu tư vào Việt Nam. Đầu tư của Indonesia vào Việt Nam bao gồm các hình thức liên doanh, 100% vốn đầu tư nước ngoài và hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC). Các lĩnh vực kinh doanh của các nhà đầu tư Indonesia vào Việt Nam khá đa dạng, gồm công nghiệp chế biến; nhà ở, thực phẩm và đồ uống; hỗ trợ y tế và xã hội; khai thác than; xi măng, vận tải và kho bãi; Bán buôn, bán lẻ, sửa chữa; nông lâm nghiệp; nghệ thuật và giải trí; xây dựng; dịch vụ hành chính và hỗ trợ; thông tin truyền thông.
Về chính trị, Indonesia và Việt Nam đã ký Tuyên bố chung về An ninh. Cả hai nước cũng chấp nhận nguyên tắc đường không đơn, phân biệt giữa Đường thềm lục địa với đường đặc quyền kinh tế (EEZ) vào năm 2018 và Indonesia đang mong muốn hợp tác với Việt Nam để đẩy nhanh việc hoàn tất đàm phán về vùng đặc quyền kinh tế (EEZ).
Quan hệ song phương giữa hai nước liên tục được củng cố khi một tháng sau chuyến thăm của Tổng thống Indonesia, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc có chuyến thăm làm việc tới Indonesia vào tháng 10/2018. Hợp tác trên nhiều lĩnh vực luôn được nhấn mạnh trong các chuyến thăm thông qua các tuyên bố chung giữa Indonesia và Việt Nam, nhưng mối quan tâm đầu tiên là củng cố quan hệ hợp tác thương mại song phương để đạt được mục tiêu kim ngạch thương mại 10 tỷ USD. Đó cũng là ưu tiên của cả hai nước với vai trò là đối tác chiến lược. Hơn nữa, lĩnh vực đầu tư đã được khuyến khích và tạo điều kiện. Như chúng ta đã biết, trong năm 2018, đã có 8 dự án đầu tư mới từ Indonesia vào Việt Nam, giúp tăng tổng số dự án đầu tư từ Indonesia sang Việt Nam lên 74 dự án với tổng số vốn là 585,09 triệu USD. Trong khuôn khổ các chuyến thăm trên, bên cạnh chương trình nghị sự chính thức, hai nhà lãnh đạo cũng chứng kiến các hoạt động hợp tác kinh tế giữa hai nước. Tổng thống Joko Widodo tham dự lễ ra mắt Go Viet tại Hà Nội – sự kiện đánh dấu việc mở rộng thị trường của ứng dụng nổi tiếng Go Jek từ Indonesia và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chứng kiến lễ ký kết hợp tác giữa Công ty Chứng khoán Nikko tại Indonesia và Công ty Licogi 16 để xây dựng cơ sở hạ tầng tại Indonesia và Việt Nam. Ngoài ra, Traveloka, một dịch vụ trực tuyến về đặt vé máy bay và đặt phòng khách sạn, đã được mở rộng dần dần kể từ khi thành lập vào năm 2015.
Thời gian tới, hai nước có nhiều cơ hội để đẩy mạnh quan hệ đối tác chiến lược. Năm 2020, Việt Nam và Indonesia đều đảm nhiệm trọng trách Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Hai nước sẽ tiếp tục được phối hợp chặt chẽ và đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.