Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể sử dụng chuyến đi đến Trung Quốc để khiến Bắc Kinh cam kết thay đổi hình mẫu nền kinh tế, theo các nhà quan sát.
Ngay trước thềm năm mới, Tổng thống Donald Trump nói thỏa thuận thương mại Mỹ – Trung giai đoạn một sẽ được kí ngày 15/1, và sau đó ông sẽ đến Bắc Kinh để tiếp tục thảo luận về thỏa thuận giai đoạn hai.
Truyền thông Trung Quốc khá im hơi lặng tiếng với tuyên bố của ông Trump, tính đến hôm 1/1.
Zhu Feng, Giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Nam Kinh, Trung Quốc tin rằng chuyến đi của ông Trump đến Trung Quốc là một cử chỉ thiện chí nhằm tăng cường mối quan hệ. Nhưng Shi Yinhong, Giáo sư quan hệ quốc tế đại Đại học Nhân dân, Trung Quốc cho rằng ông Trump có thể đưa ra thêm các yêu cầu đối với Chủ tịch Tập Cận Bình trong chuyến thăm.
“Ông Trump có thể cố gắng sử dụng sự tích cực của thỏa thuận giai đoạn một để thúc đẩy Bắc Kinh nhượng bộ nhiều hơn khi ông đến thăm Trung Quốc. Những nhượng bộ này có thể bao gồm yêu cầu Trung Quốc mua nhiều hơn từ Mỹ, dù nhu cầu nội địa cho các sản phẩm đó không mạnh, và cam kết thực hiện những cải cách mang tính cấu trúc.”
Trung Quốc vốn đã đang thấy khó khăn với việc đáp ứng các điều khoản của thỏa thuận giai đoạn một, bao gồm tăng giá trị hàng Mỹ xuất khẩu sang nước này thêm 200 tỉ USD trong hai năm tới, theo chuyên gia. Trong khi đó một số quan chức nói rằng giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận sẽ được quyết định bởi việc thỏa thuận giai đoạn một được thực hiện như thế nào.
Trong thỏa thuận giai đoạn hai, các vấn đề khó khăn như việc Bắc Kinh trợ cấp cho các công ty sở hữu nhà nước, được kỳ vọng sẽ được giải quyết. Nhưng phần lớn các nhà phân tích hoài nghi về việc thỏa thuận có thể đạt được trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ ngày 3/11/2020.
“Dù trong thỏa thuận giai đoạn một xảy ra chuyện gì, ông Trump sẽ không bao giờ thay đổi cách tiếp cận khi giải quyết các vấn đề với Trung Quốc. Tổng thống Mỹ sẽ luôn cố gắng buộc Trung Quốc cho đi nhiều hơn” – Giáo sư Shi nói.
Cố vấn Nhà Trắng Peter Navarro hôm thứ Ba (31/12) nói thỏa thuận giai đoạn một đã được chuẩn bị sẵn sàng và sẽ bao gồm các đề xuất từng nêu trong các cuộc đàm phán lúc trước.
Jia Qingguo, Giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Bắc Kinh, cho rằng chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Mỹ sẽ giúp mối quan hệ thương mại ổn định hơn, nhưng hai bên cần đồng ý về những gì sẽ được thảo luận trong cuộc đàm phán giai đoạn hai trước chuyến thăm. “Họ sẽ phải đạt được sự đồng thuận về những gì có thể đạt được cho giai đoạn hai. Nếu không có gì được đồng ý, (chuyến thăm) sẽ khó khăn cho Trung Quốc.”
Giáo sư Jia nói thêm rằng chuyến thăm Bắc Kinh sẽ không làm giảm căng thẳng trong các vấn đề bao gồm các hạn chế của Mỹ đối với công ty viễn thông Trung Quốc Huawei và các công ty công nghệ khác.