Trong bối cảnh các tranh chấp Biển Đông đang diễn biến phức tạp và các bên tranh chấp đang có xu hướng tăng cường phối hợp lập trường, đối phó với các yêu sách và hành vi trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông, Philippines lại có các động thái được xem là trải thảm đỏ cho Bắc Kinh.
Truyền thống Philippines dẫn thông báo của phát ngôn viên Lực lượng tuần duyên Philippines (PCG) Arman Balilo hôm nay 7/01 cho biết lực lượng này cùng lực lượng hải cảnh Trung Quốc diễn tập hàng hải từ ngày 14/01 đến ngày 17/01 tại tại trụ sở của PCG ở Manila. Lực lượng của Trung Quốc cử đến Philippines là tàu hải cảnh Trung Quốc 5204, cập cảng ở Manila vào ngày 13/01. Tờ “Philippines Daily Inquirer” cảnh báo rằng rằng các tàu hải cảnh Trung Quốc lâu nay chiếm bãi cạn tranh chấp Scarborough để thực thi các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh. Trung Quốc cũng đang dùng tàu hải cảnh để bảo vệ các tàu dân quân biển của nước này ở Biển Đông.
Tờ báo Philippines cũng nhắc lại rằng Indonesia hồi cuối tháng trước phản đối tàu hải cảnh Trung Quốc xâm nhập vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Indonesia xung quanh quần đảo Natuna phía nam Biển Đông. Hôm 1/01, Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi ra thông báo cảnh báo tàu hải cảnh Trung Quốc gần đây vi phạm EEZ của Indonesia và nhấn mạnh nước này “sẽ không bao giờ công nhận ‘đường chín đoạn’, một yêu sách đơn phương do Trung Quốc đưa ra mà không có sự công nhận hợp pháp theo luật quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển 1982”.
Báo chí Philippines cũng trích lại phát biểu của Ngoại trưởng Malaysia Saifuddin Abdullah hôm 20/12/2019, trong đó gọi yêu sách “đường lưỡi bò” phi pháp của Trung Quốc là “điều nực cười”. Philippines Daily Inquirer còn nhắc lại rằng Việt Nam đã kiên quyết phản đối vụ tàu Hải Dương Địa chất 8 của Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam từ đầu tháng 7 đến gần cuối tháng 10/2019.
Chính sách của Chính quyền Tổng thống Duterte đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của công luận tại Philippines. Đó là do sự nhượng bộ với Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp chủ quyền Biển Đông, thậm chí là bỏ qua phán quyết của Tòa để đổi lại những lợi ích về kinh tế từ Trung Quốc, mà cụ thể là các khoản viện trợ và đầu tư tài chính. Trong khi trên thực địa, Trung Quốc vẫn hành động ngang ngược, chèn ép Philippines. Người dân Philippines đã bị Trung Quốc dọa nạt, tịch thu cá ngay trong vùng biển đặc quyền kinh tế và vùng biển đánh bắt cá truyền thống của người dân Philippines. Những hoạt động của tàu quân sự và tàu đánh cá của Trung Quốc tại Bãi cạn Scarborough đã khiến cho môi trường sinh thái, nguồn tài nguyên thiên nhiên bị hủy hoại nghiêm trọng. Đặc biệt, đối với Philippines, hoạt động đánh bắt cá của ngư dân Philippines bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi Trung Quốc ngăn cấm không cho ngư dân Philippines vào đánh bắt ở vùng biển vốn là ngư trường truyền thống của họ. Cục Thủy sản và Tài nguyên nước Philippine hồi tháng 6/2018 đã phải công bố báo cáo về đánh giá về mức thiệt hại nặng nề đối với các rặng san hô quanh khu vực bãi cạn Scarborough dưới sự kiểm soát của lực lượng Tuần duyên Trung Quốc, qua đó kết luận khu vực bãi cạn Scarborough hiện không còn cá nữa vì thức ăn cho cá là san hô đã biến mất và phải mất ít nhất 40 năm san hô mới mọc lại. Nguyên nhân là do không có người quản lý ngư dânTrung Quốc ở đây, để họ thỏa sức đánh bắt trái phép, bao gồm việc sử dụng chất nổ đối với các rặng san hô.