Ngày 16/1, quan chức cao cấp (SOM) các nước ASEAN đã nhóm họp tại Nha Trang, Khánh Hòa (Việt Nam) dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng đoàn quan chức cao cấp Việt Nam tại ASEAN. Đây là Hội nghị Quan chức Cao cấp ASEAN đầu tiên trong năm 2020.
Các quan chức cao cấp đã rà soát mọi mặt công tác chuẩn bị cho Hội nghị hẹp các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN sẽ diễn ra từ ngày 16-17/1/2020 tại Nha Trang. Bên cạnh đó, các nước cũng trao đổi thêm về kết quả triển khai các quyết định của Lãnh đạo từ Hội nghị Cấp cao ASEAN 35 (Thái Lan, 11/2019) đến nay, quan hệ đối ngoại và các vấn đề quốc tế, khu vực cùng quan tâm khác. Các nước đánh giá cao Việt Nam, Chủ tịch ASEAN 2020 đã chủ động đề xuất các định hướng, ưu tiên và sáng kiến để triển khai các nội dung hợp tác ASEAN trong 2020. Các nước đều cho rằng những nội dung này là phù hợp và có tính khả thi cao. Trên cơ sở đó, các nước nhất trí sẽ kiến nghị các Bộ trưởng Ngoại giao thông qua các nội dung này.
Trao đổi về quan hệ đối ngoại của ASEAN, các nước nhấn mạnh ý nghĩa của đoàn kết, thống nhất ASEAN, khẳng định sẽ nỗ lực nâng cao hơn nữa vai trò trung tâm, hình ảnh chủ động và tích cực của ASEAN trên các diễn đàn quốc tế. Các nước đồng thời cho rằng, trong bối cảnh Việt Nam và Indonesia đều là Ủy viên Không Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, ASEAN có cơ hội tăng cường trao đổi, hợp tác với Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế khác, từ đó phát huy vai trò, đóng góp tích cực cho hòa bình, ổn định, an ninh và phồn vinh của khu vực và thế giới.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng đã giới thiệu về chủ đề, ưu tiên và sáng kiến do Việt Nam đề xuất trong 2020. Theo đó, những đề xuất của Việt Nam sẽ trải rộng trên mọi lĩnh vực hợp tác ASEAN, dựa trên các nội dung chính gồm xây dựng Cộng đồng, quan hệ đối ngoại và quảng bá hình ảnh của ASEAN tới cộng đồng quốc tế. Trưởng SOM ASEAN của Việt Nam khẳng định là Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam sẽ phấn đấu hết sức mình vì thành công của Cộng đồng ASEAN, vì một ASEAN đoàn kết, nhất trí, đóng vai trò trung tâm trong khu vực và hướng về tương lai.
Trước đó, trong buổi thông tin về Năm Chủ tịch ASEAN 2020 cho gần 70 Đại sứ, Đại biện và đại diện Đại sứ quán các nước ASEAN, Đại sứ các đối tác theo lĩnh vực và đối tác phát triển của ASEAN tại Hà Nội hôm 13/12, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng đồng thời là Tổng Thư ký Ủy ban ASEAN Quốc gia 2020 đã giới thiệu chủ đề “Gắn kết và Chủ động thích ứng” của Năm Chủ tịch ASEAN 2020 và những ưu tiên của Việt Nam. Theo đó, năm ưu tiên chính sẽ được Việt Nam thúc đẩy trong năm Chủ tịch ASEAN 2020 bao gồm: Tăng cường đoàn kết, thống nhất ASEAN; thúc đẩy liên kết và kết nối khu vực, nâng cao khả năng thích ứng và tận dụng các cơ hội của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN; đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững với các nước trên thế giới; nâng cao năng lực thích ứng và hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN.
Trong kênh kinh tế, Việt Nam xác định tập trung vào 3 định hướng chính. Thứ nhất, tập trung sức mạnh nội khối ASEAN thông qua kết nối liên kết trong khu vực. Thứ hai, ASEAN với vai trò trung tâm, kết nối các nước, nền kinh tế khác trên thế giới. Cuối cùng là những ưu tiên để tăng cường hiệu quả hoạt động của ASEAN. Trong Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN, Việt Nam đề xuất chú trọng các ưu tiên như gắn kết cộng đồng thông qua phát triển nguồn nhân lực, công tác xã hội và dịch vụ xã hội cho các nhóm yếu thế; tăng cường giao lưu văn hóa, nâng cao nhận thức và bản sắc ASEAN; tử vong mẹ và tử vong trẻ sơ sinh trong nhóm dân tộc thiểu số; thiết lập cơ chế hợp tác ASEAN đối với vấn đề tin tức giả mạo; thúc đẩy quản lý thảm họa, thiên tai và các hoạt động tình nguyện của thanh niên… Việt Nam cũng sẽ tăng cường các diễn đàn và thảo luận về vai trò của phụ nữ đối với hòa bình và an ninh cũng như lãnh đạo nữ trong Cộng đồng.