Lời hứa “chót lưỡi đầu môi” của Trung Quốc đầu tư vào trung tâm châu Âu khiến Tổng thống Czech Milos Zeman, người nhiều lần bày tỏ ủng hộ Bắc Kinh, bắt đầu thay đổi thái độ.
“Tôi không nghĩ là Trung Quốc đã thực hiện những điều họ hứa. Tôi đang nói tới các khoản đầu tư”, tờ Blesk của Czech dẫn lời Tổng thống Milos Zeman.
Ông Zeman từ lâu duy trì mối quan hệ hữu hảo, gần gũi với Trung Quốc. Tuy nhiên, trong một động thái bất ngờ mới đây, ông từ chối lời mời tham dự Hội nghị thượng đỉnh 17+1 do Chủ tịch Tập Cận Bình chủ trì. Đây là sự kiện mà Bắc Kinh hy vọng sẽ thu hút thêm các quốc gia Trung và Đông Âu.
Phó Thủ tướng Czech Jan Hamacek sẽ thay thế ông Zeman tới dự hội nghị này. Thông tin trên được đăng tải không lâu sau khi thị trưởng Đài Bắc Ko Wen-je tới Prague để ký một thỏa thuận với các quan chức Cộng hòa Czech.
Theo giới quan sát, sự vắng mặt của ông Zeman tại hội nghị diễn ra tại Bắc Kinh tới đây sẽ khiến Trung Quốc mất đi tiếng nói ủng hộ hiếm hoi trong giới lãnh đạo châu Âu. Nó cũng giáng một đòn nặng nề vào tầm nhìn mở rộng hợp tác với Liên minh châu Âu của quốc gia tỷ dân trong thời gian tới.
Ông Richard Turcsanyi, Giám đốc Viện Nghiên cứu châu Á tại Đại học Palacky (Czech) cho rằng quyết định bất ngờ của ông Zeman chẳng khác nào một cái tát với Bắc Kinh khi mà nhiều năm qua, ông đẩy Czech tới gần hơn với Nga và Trung Quốc bất chấp tư cách thành viên của nước này ở EU và NATO.
Tuy nhiên, đây có thể là tin vui đối với các chính trị gia đối lập của Czech, những người liên tục cảnh báo vai trò của Trung Quốc tại nước này, đặc biệt là sau khi các đánh giá an ninh mạng năm 2019 chỉ rõ các rủi ro mà gã viễn thông khổng lồ Huawei của Trung Quốc mang tới.
Hồi cuối năm 2019, chính quyền Prague quyết định chấm dứt thỏa thuận thành phố kết nghĩa với thủ đô Trung Quốc và chuyển sang Đài Bắc.