Ngoại trưởng Philippines dẫn lại câu nói ‘Khi voi đánh nhau thì cỏ cây chịu thiệt. Nhưng khi họ yêu nhau thì cỏ cây cũng đau khổ’ để nói về tình cảnh của Manila trong mối quan hệ với Mỹ và Trung Quốc.
Ngày 6-11, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr tuyên bố Philippines cam kết sẽ giữ Mỹ làm đồng minh quân sự duy nhất của nước này, nhưng không tin rằng nước này cần kiềm chế Trung Quốc hoặc chọn phe khi hai cường quốc hàng đầu thế giới tranh giành ảnh hưởng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Phát biểu tại một diễn đàn được tổ chức bởi Viện nghiên cứu chiến lược và quốc tế (ISIS) ở Singapore, nhà ngoại giao hàng đầu Philippines nhận định việc yêu cầu các nước chọn phe là một “trò chơi nguy hiểm” và sẽ tạo ra “vòng luẩn quẩn” các mối lo ngại an ninh.
Ngoại trưởng Teodoro Locsin Jr cho biết thay vì chọn theo phe Mỹ hay Trung Quốc, Manila muốn duy trì “quan hệ có lợi với cả hai nhà sản xuất và thị trường lớn nhất hành tinh”.
Quan chức ngoại giao Philippines cho biết nỗi lo của ông là chứng kiến cảnh đất nước Philippines bị kẹp giữa “hai cường quốc đang rơi vào vòng tay của nhau”.
“Ông Lý Quang Diệu đã nói rất đúng: Khi voi đánh nhau thì cỏ cây chịu thiệt. Nhưng khi họ yêu nhau thì cỏ cây cũng đau khổ” – ông Teodoro Locsin Jr phát biểu đề cập tới cố thủ tướng và là nhà lập quốc của Singapore.
Ngoại trưởng Philippines nói rằng Philippines và Mỹ đã ký Hiệp ước phòng thủ chung cách đây gần 70 năm, nhưng Manila vẫn còn cảm thấy “băn khoăn” về việc Washington sẽ làm được tới đâu để giữ đúng cam kết.
Ông Teodoro Locsin Jr cũng trích lời Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte nói rằng Mỹ đã không ngăn Trung Quốc tiến hành các hoạt động xây đảo nhân tạo trái phép và triển khai vũ khí tới các đảo này, vốn nằm gần một số thực thể có sự hiện diện của Philippines.
Nhà ngoại giao hàng đầu Philippines đánh giá Philippines có nguy cơ trở thành “kẻ thù của mọi người” nếu Manila không theo đuổi một “chính sách ngoại giao độc lập thật sự”.
Trong bài phát biểu ngày 6-11, Ngoại trưởng Teodoro Locsin Jr cũng đề cập tới phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực (PCA) ở Hà Lan hồi năm 2016 trong vụ Philippines kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông. Phán quyết này đã bác bỏ yêu sách “đường 9 đoạn” (hay đường lưỡi bò) mà Trung Quốc tự vẽ ra để đòi chủ quyền với gần như toàn bộ Biển Đông.
Ông khẳng định đây là “một chiến thắng đối với luật pháp quốc tế, đặc biệt đối với Philippines”, dù Trung Quốc không công nhận phán quyết này.
Ngoại trưởng Philippines cũng đề cập tới Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) mà ASEAN và Trung Quốc đang đàm phán. Ông nhận định đây là bộ quy tắc để “dĩ hòa vi quý” và là “cẩm nang” để đối phó bá quyền.