Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc) là tâm chấn của dịch bệnh Covid-19. Thành phố này nằm ở điểm giao thoa quan trọng trong sáng kiến “Vành đai và Con đường”, được coi là trung tâm vận tải và thương mại chủ chốt. Covid-19 gây thiệt hại rất lớn về người và của, không những thế còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến dự án “Vành đai và Con đường” của Trung Quốc.
Kể từ khi dịch bệnh bùng phát vào tháng 12/ 2019, nhiều quốc gia đã áp đặt hạn chế nhập cảnh đối với công dân Trung Quốc. Trong số đó có những người tham gia các dự án lớn đang được thực hiện theo sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Hàng loạt công trình xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, bao gồm hệ thống cầu qua sông Padma (trị giá hơn 1,1 tỉ USD) ở Bangladesh và dự án Vành đai Kinh tế Trung Quốc – Pakistan (CPEC – trị giá 62 tỉ USD), đang bị đình trệ do thiếu nhân công Trung Quốc.
Thêm nữa, để dồn sức chống lại dịch bệnh, Trung Quốc buộc phải cắt giảm nguồn tài trợ cho sáng kiến đầy tham vọng đi qua Trung Á đến Châu Âu, Nga và Trung Đông. Theo tờ Economic Times, Trung Quốc đã chi hàng tỷ USD mỗi năm trong suốt thập niên này cho Sáng kiến “Vành đai và Con đường”.
Dự án này dự kiến tiêu tốn khoảng 8.000 tỷ USD đến năm 2030. Đến đầu năm 2020, một số tuyến đường cao tốc và cảng hàng hải quốc tế đã hoàn thành. Trung Quốc đang mở rộng hệ thống đường sắt cả trong và ngoài nước, qua các biên giới. Bảy năm trước, vào năm 2003, để đi từ Vũ Hán đến vùng duyên hải Myanmar chỉ có cách duy nhất là sử dụng dịch vụ hàng không. Nay thì nay tàu cao tốc và các tuyến đường cao tốc đã tạo ra những liên kết mới.
Mỗi ngày làm việc, có gần một triệu người sử dụng dịch vụ tàu hỏa để đi lại trong và ngoài thành phố. Bởi nơi đây là trung tâm công nghiệp lớn, nơi đặt các nhà máy sản xuất của nhiều tập đoàn công nghệ như Microsoft, Apple và các tập đoàn sản xuất ô tô lớn trên thế giới.
Năm 2019, 27 triệu lượt hành khách (nhiều người trong số này là các thương gia) đã bay qua sân bay quốc tế của Vũ Hán. Theo kế hoạch, nơi đây sẽ được đầu tư hàng tỷ USD để phát triển cơ sở hạ tầng, nhằm tạo điều kiện xúc tiến giao thương và vận tải giữa Trung Quốc và Châu Âu.
Sau gần 2 tháng chống chọi với Covid-19, Vũ Hán trở thành “thành phố ma”. Theo Nikkie Asia Review, dịch bệnh không chỉ ảnh hưởng đến các chuyến tàu chở hàng quốc tế chạy giữa Vũ Hán và thành phố Duisburg của Đức mà còn tác động tiêu cực đến việc phát triển cơ sở hạ tầng nơi đây. Tờ báo này viết: “Nếu như lúc trước Vũ Hán từng được coi như một trung tâm vận chuyển chiến lược thì nay nó lại hoạt động như một yếu tố tiêu cực, phản chiến lược”.
Điều đáng lo ngại là, Covid-19 sẽ trở thành hiểm họa lớn khi lan tới khu vực Châu Phi cận Sahara, bởi hệ thống y tế và năng lực chăm sóc sức khỏe ở các quốc gia nêu trên không được chuẩn bị đầy đủ để đối phó với đại dịch. Ấy là chưa nói đến một đặc thù – người dân nơi đây rất dễ bị tổn thương do phải chịu tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài và nhiễm trùng mãn tính với các vi khuẩn khác như lao, sốt rét, HIV.
Theo đánh giá của một số chuyên gia kinh tế, việc thực hiện sáng kiến “Vành đai và Con đường” nhiều khả năng sẽ bị trì hoãn. Các nhà phân tích cho rằng: Chắc chắn sẽ có sự gián đoạn do việc hạn chế nhập cảnh đối với công nhân vì hầu hết các dự án thuộc sáng kiến “Vành đai và Con đường” có sự tham gia của lao động Trung Quốc. Covid-19 lan rộng có thể khơi dậy tâm lý “tẩy chay” người Trung Quốc tại những quốc gia đang tiến hành các dự án do Bắc Kinh tài trợ. Nó có thể tạo ra những định kiến đối với lao động Trung Quốc.
Tuy nhiên cũng có những quan điểm khác. Rằng, dù có sự gián đoạn tạm thời nhưng sẽ không có bất cứ vấn đề nào lâu dài đối với sáng kiến “Vành đai và Con đường” bởi nhiều quốc gia, đặc biệt là những nước ở châu Phi đang rất cần sự đầu tư của Trung Quốc.
Dịch Covid-19 còn kéo dài từ một đến hai tháng nữa. Và hậu quả của nó còn dài dài. Xin trở lại vấn đề này khi Vũ Hán nói riêng, Trung Quốc nói chung khống chế được “cơn bão” dịch.