Tổng thống Mỹ Donald Trump cho hay ông không quan tâm đến việc Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte quyết định hủy Thỏa thuận Lực lượng thăm viếng (VFA) song phương, khác với phản ứng của Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper.
“Tôi thật sự không quan tâm nếu họ muốn làm như thế, việc đó sẽ tiết kiệm nhiều tiền”, Tổng thống Trump cho giới phóng viên hay tại Nhà Trắng hôm 12.2, khi ông được hỏi về việc Tổng thống Duterte hủy VFA. “Quan điểm của tôi khác với nhiều người khác”, ông Trump cho biết thêm, theo Reuters.
Hôm 11.2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho rằng hủy VFA là “động thái sai hướng” khi Mỹ và các đồng minh đang thúc giục Trung Quốc tuân theo chuẩn mực quốc tế.
Tổng thống Trump thường bày tỏ mong muốn đưa các lực lượng Mỹ trở về nước sau nhiều thập niên họ được triển khai ở nước ngoài., theo Reuters. Ông Trump khẳng định Mỹ đã hỗ trợ Philippines đánh bại các tay súng thuộc tổ chức Nhà nước Hồi giáo tư xưng (IS) và ông từng có “mối quan hệ rất tốt” với ông Duterte. “Chúng ta sẽ xem điều gì xảy ra”, ông Trump nói với giới phóng viên.
Hôm 11.2, Ngoại trưởng Philippines Teddy Boy Locsin Jr buộc phải ký và gửi thông báo về việc hủy VFA cho Washington theo lệnh của Tổng thống Duterte. Trước đó vào ngày 23.1, ông Duterte cảnh báo Mỹ có một tháng để khôi phục thị thực cho thượng nghị sĩ Philippines Bato dela Rosa, nếu không ông sẽ hủy bỏ VFA. Thỏa thuận được ký vào năm 1998, cho phép hàng ngàn binh sĩ Mỹ đóng trú luân phiên ở Philippines để tham gia các cuộc tập trận quân sự và chiến dịch hỗ trợ nhân đạo.
Phát biểu tại phiên điều trần trước thượng viện Philippines hôm 6.2, ông Locsin cảnh báo việc hủy VFA sẽ gây tổn hại an ninh của Philippines và làm gia tăng tình trạng căng thẳng ở Biển Đông, giữa lúc Trung Quốc không dừng tham vọng kiểm soát vùng biển này. Sau đó vài ngày, Giám đốc Viện Các vấn đề hàng hải và luật biển tại Đại học Philippines Jay Batongbaca khẳng định với kênh ABS CBN rằng VFA đã ngăn chặn Trung Quốc bồi đắp, xây dựng ở bãi cạn tranh chấp Scarborough trên Biển Đông hồi năm 2016.