Trong một bài viết đăng trên tờ “The Nation” hôm 12/2, chuyên gia Saleem Samad, cũng là một nhà báo độc lập uy tín tại Bangladesh cho rằng Trung Quốc đã thông qua nhiều cách để đe dọa, ngăn cản ASEAN và từng nước thành viên trong các cuộc thảo luận về tình hình Biển Đông, mà điển hình là trường hợp của Singapore.
Theo nhà báo Saleem Samad, khi cả thế giới dành sự chú ý vào cơn ác mộng đáng sợ của Trung Quốc về đại dịch viêm phổi cấp do chủng vi rút corona mới gây ra, nhiều người đã quên mất chiến lược và hành động bành trướng bá quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi đe dọa thương mại hàng hải và tàu quân sự toàn cầu trong khu vực.
Trung Quốc gần đây đã chỉ trích Singapore với cáo buộc khuấy động căng thẳng trên Biển Đông tại các diễn đàn quốc tế thông qua các tuyên bố, nghị sự, nghị quyết của ASEAN. Điều này cho thấy Bắc Kinh đang bắt đầu một quỹ đạo bá quyền ở châu Á. ASEAN được cho là đã bị Trung Quốc ngăn cản đề cập đến tình hình Biển Đông tại Hội nghị cấp cao ASEAN về Biển Đông gần đây nhất tại Bangkok, Thái Lan.
Mushahid Ali, Chuyên gia cao cấp của trường S. Rajaratnam thuộc Viện nghiên cứu quốc tế (RSIS), đại học công nghệ Nanyang của Singapore cho biết giới học giả Singapore đã phản đối mạnh mẽ lại các chỉ trích của học giả Trung Quốc về Biển Đông, trong đó nhấn mạnh sự coi thường luật pháp quốc tế và mức độ hung hãn của Bắc Kinh thời gian gần đây. Chuyên gia Mushahid Ali hiểu rằng giới học giả và truyền thông Trung Quốc thậm chí đã trích dẫn các báo cáo bịa đặt về những gì Singapore được cho là đã làm tại Hội nghị thượng đỉnh Phong trào không liên kết (NAM) gần đây ở Venezuela, trái với hồ sơ chính thức về những gì đã nêu và đe dọa sẽ trừng phạt Singapore vì điều đó.
Các nhà ngoại giao Trung Quốc đã lũng đoạn tại nước chủ nhà và chủ tịch của NAM lúc đó là Venezuela. Người Trung Quốc đã can thiệp thông qua các đồng minh của họ và thúc đẩy giữ lại những đoạn văn cũ cách đây 2 năm để phục vụ lợi ích của Trung Quốc. Do đó, Trung Quốc đã thể hiện hành vi kinh điển của một thế lực bá quyền trong việc đảm bảo lợi ích của mình đối với sự phản đối của các quốc gia trong khu vực. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc thường nói về sự tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng có lợi và bình đẳng của các quốc gia. Họ dường như không có nghĩa là những gì họ thốt ra nhưng mong các nước khác làm theo mong muốn của họ.
Trung Quốc gây áp lực với Singapore để buộc họ phải lựa chọn mối quan hệ lâu dài với Mỹ, Nhật Bản và các nước ASEAN khác, theo những gì Bắc Kinh mong muốn. Trung Quốc tìm cách khẳng định các quyền lịch sử của mình đối với khu vực, đưa ra các tuyên bố yêu sách chủ quyền đối phi lý với hầu hết Biển Đông và coi thường các quyền hợp pháp của các nước láng giềng dựa trên luật pháp quốc tế. Theo chuyên gia Saleem Samad, dường như Trung Quốc khao khát trở thành một cường quốc bỏ qua các quyền hợp pháp của các quốc gia khác và từ chối ký các quy tắc đã được thiết lập của quốc tế, tôn trọng chủ quyền và lợi ích của các nước láng giềng. Do đó, thật phi lý khi các học giả truyền thông và các học giả quân sự của Bắc Kinh nên cho rằng không đúng khi cho rằng họ đang khuấy động căng thẳng Biển Đông.
Chuyên gia Saleem Samad cho rằng nếu Trung Quốc muốn được tôn trọng như một cường quốc và quan điểm của họ về các vấn đề khu vực và quốc tế được đưa ra có liên quan đến trật tự thế giới hiện nay, thì Trung Quốc nên quan tâm đến quan điểm và lợi ích chính đáng của các cường quốc châu Á khác như Nhật Bản, Ấn Độ và ASEAN, thay vì khăng khăng đòi quyền lợi chưa được thừa nhận của một cường quốc đang trỗi dậy mà vẫn chưa hoàn thành các yêu cầu của một siêu cường về kinh tế và quân sự.
Trung Quốc muốn Singapore tính đến lợi ích của họ nhưng họ sẽ không chấp nhận lợi ích của Singapore trong việc duy trì luật pháp và nguyên tắc của một chế độ dựa trên các quy tắc để thực hiện các mối quan hệ liên quốc gia và duy trì tự do hàng hải và vượt qua miền Nam Biển Trung Quốc. Vì vậy, Singapore và các quốc gia ASEAN khác phải khẳng định chủ quyền và tự do của mình để duy trì mối quan hệ thân thiện với Trung Quốc và các cường quốc khác dựa trên các nguyên tắc bình đẳng và lợi ích chung.