Tờ “Philippines Daily Inquirer” hôm 2/3 dẫn lời Tư lệnh Bộ Chỉ huy miền Tây của Quân đội Philippines, Phó đô đốc Rene Medina cho biết 136 tàu TQ đã xuất hiện gần đảo Thị Tứ kể từ 1/1 đến 25/2, trong đó hôm 7/2 có tới 76 tàu cá TQ (đông nhất từ trước đến nay) tập trung ở doi cát rìa Tây của đảo này.
Hình ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy tàu TQ quanh đảo Thị Tứ. (Nguồn: CSIS/AMTI)
Hơn 100 tàu Trung Quốc đã được phát hiện gần đảo Thị Tứ do Philippines chiếm đóng ở Biển Tây Philippines kể từ đầu năm 2020, đây có thể là dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh đã bỏ qua ngoại giao của Manila và các cuộc đàm phán tham vấn song phương để tiếp tục xâm lược khu vực này.
Phó Đô đốc Rene Medina, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Phương Tây của Lực lượng Vũ trang Philippines (AFP), cho biết họ đã theo dõi 136 tàu cá Trung Quốc gần Pag-asa từ ngày 1/01 đến ngày 25/2. Với số lượng 136 chiếc thuyền không phải là số lần nhìn thấy tích lũy trong giai đoạn nói trên mà là tổng số tàu độc nhất được xác định thông qua số hiệu của chúng. Vì vậy, nếu tính số lần xuất hiện của tàu Trung Quốc còn lớn hơn nhiều.
Số lượng tàu đánh cá Trung Quốc cao nhất được theo dõi trong một ngày là vào ngày 17/2 với 76 tàu được nhìn thấy ở dải cát phía Tây.Hai tàu Cảnh sát biển Trung Quốc cũng được phát hiện trong cùng thời gian trong khu vực, trong khi một tàu hải quân)đã được phát hiện vào tháng 2.Tính đến ngày 28/2, có hai đến ba tàu cá Trung Quốc lảng vảng gần đảo trong 5 ngày qua.
Có ba bãi cát giữa Thị Tứ và Sub) do Philippines tuyên bố nhưng do Trung Quốc kiểm soát, mà Trung Quốc đã phát triển thành một tiền đồn quân sự khổng lồ được trang bị nhà chứa máy bay chiến đấu, kho chứa tên lửa và các cơ sở radar.Thị Tứ là tiền đồn lớn nhất bị Philippines chiếm đóng ở quần đảo Trường Sa và là nơi duy nhất có cộng đồng dân cư.
Trung Quốc dường như có ý định giữ các tàu của họ ở đó, vì sự hiện diện của họ vẫn không đổi trong khu vực mặc dù có một số cuộc biểu tình ngoại giao được đệ trình bởi chính phủ Philippines vào năm 2019. Sự hiện diện của các tàu Trung Quốc gần đảo là bất hợp pháp và vi phạm chủ quyền của Philippines, Bộ Ngoại giao cho biết vào năm 2019.
Bộ Quốc phòng Philippines (DND), trong một báo cáo trước Quốc hội năm 2019, đã thừa nhận rằng các tàu này có thể là một phần của lực lượng dân quân hàng hải của Trung Quốc, nơi đặt lực lượng hải quân của Trung Quốc ngụy trang ở Biển Tây Philippines mà không gây ra phản ứng quân sự thông thường. Trung Quốc đã sử dụng các tàu đánh cá để kín đáo tiến hành các hoạt động giám sát, tìm kiếm và cứu hộ, cũng như cung cấp hỗ trợ cho các cơ quan thực thi pháp luật, hồi báo DND viết. Họ dự đoán rằng Trung Quốc sẽ tiếp tục sử dụng các tàu này, có thể được sử dụng cho chiến tranh không đối xứng của kiểm soát biển và từ chối biển, như chiến thuật tràn lan và đâm vào các tàu của các bên yêu sách khác trong khu vực, cho phép họ tiến bộ trong khu vực hàng hải mà không gây căng thẳng trong khu vực.
Các chuyên gia quốc tế cho rằng các tàu này đang đóng một vai trò ngày càng tăng trong việc khẳng định các yêu sách hàng hải của Trung Quốc mà không chịu trách nhiệm trực tiếp về nó. Bản chất dân sự của nó khiến cho bất kỳ bên nào chủ quyền Biển Đông gặp khó khăn khi đưa Trung Quốc trực tiếp làm nhiệm vụ. Các nhà phân tích đã mô tả các lớp triển khai của Bắc Kinh là chiến lược cải bắp của Hồi giáo, nơi mà các khu vực tranh chấp được bao quanh bởi các tàu đánh cá, nhưng được hỗ trợ bởi Cảnh sát biển Trung Quốc và Hải quân PLA, giống như lá bắp cải.
Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết trong một báo cáo trước Quốc hội năm 2019 rằng lực lượng dân quân hàng hải của Trung Quốc đóng vai trò chính trong các hoạt động cưỡng chế nhằm đạt được các mục tiêu chính trị của họ mà không cần chiến đấu. Họ đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đình công tại bãi cạn Scarborough năm 2012; Giàn khoan dầu Hải dương-981 năm 2014 và các cuộc xâm nhập lớn ở vùng biển gần Senkakus năm 2016. Các tàu này huấn luyện và hỗ trợ Cảnh sát biển Trung Quốc và Hải quân PLA trong các nhiệm vụ bao gồm bảo vệ thủy sản, giám sát và trinh sát và bảo vệ các yêu sách hàng hải.