Từ Singapore, Hồng Kông, Macau đến Hàn Quốc, các nền kinh tế mới nổi của châu Á đã nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của đại dịch Covid-19 bằng việc kết hợp nhiều biện pháp như: xét nghiệm hàng loạt, tuyên truyền và phạt nặng… Đây là loại virus Corona mới mà con người chưa thể hiểu hết nên dù có thành công bước đầu, châu Á vẫn chưa thoát khỏi nguy cơ dịch bệnh rình rập.
Hàn Quốc có số ca nhiễm Covid-19 cao nhất bên ngoài Trung Quốc, nhưng vào ngày 10-3, nước này đã báo cáo mức tăng trong 1 ngày chậm nhất trong 2 tuần qua, khiến Tổng thống Moon Jae-in cho rằng họ sắp bước vào giai đoạn ổn định. Sự lạc quan của Tổng thống Hàn Quốc có thể hơi sớm, vì ngay hôm sau 11-3, đã có thêm 242 bệnh nhân Covid-19 được xác nhận, trong đó có một ổ dịch 93 ca tại Seoul.
Tuy nhiên, đó vẫn là một sự sụt giảm lớn so với mức đỉnh 916 trường hợp hôm 28-2. Ông Moon Jae-in nói với các trợ lý trong tuần này: “Chúng ta phải duy trì xu hướng này. Hàn Quốc đi xa được đến thế này nhờ các công dân đã đoàn kết và hợp tác tốt với chính phủ, nhưng còn quá sớm để lạc quan. Xin hãy kiên nhẫn hơn một chút và tránh xa các cuộc tụ họp đông người như các sự kiện tôn giáo”.
Thực tế, hơn 60% các trường hợp dương tính với Covid-19 ở Hàn Quốc có liên quan đến chi nhánh của Nhà thờ Chúa Jesus Shincheonji ở thành phố Daegu. Trong khi dịch bệnh gây căng thẳng lớn cho các dịch vụ y tế của thành phố, các ca nhiễm mới dường như chậm lại sau khi cơ quan y tế hoàn thành các xét nghiệm Covid-19 đối với trên 210.000 tín đồ của giáo phái Shincheonji. Biện pháp khoanh vùng dịch trong nhóm này và trong một khu vực địa lý tương đối hạn chế dường như đã giúp làm chậm lại tốc độ lây lan.
Khác với Vũ Hán hay một số nơi khác, Chính phủ Hàn Quốc đã không chọn việc phong tỏa cục bộ Daegu mà thay vào đó tập trung vào việc kiểm tra số lượng lớn ca bệnh ở điểm nóng cùng với việc khuyến khích người dân tránh tập trung đông người. Là một trong 3 khu thuộc diện quan tâm đặc biệt, thành phố Daegu đã nhận được thêm nhân viên y tế và quân đội đã được điều đến để khử trùng đường phố.
Đất nước Hàn Quốc đang xét nghiệm khoảng 15.000 mẫu bệnh phẩm mỗi ngày để tìm bệnh nhân Covid-19. Việc này hoàn toàn miễn phí và tới nay đã thực hiện gần 200.000 mẫu. Họ cũng đã thiết lập khoảng 50 trung tâm xét nghiệm lưu động và cảnh báo trên điện thoại thông minh về việc di chuyển của những người đã có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid-19.
Lực lượng chức năng Hàn Quốc khử trùng quanh khu vực có cơ sở của Nhà thờ Shincheonji ở Daegu
Singapore: Hỗ trợ tài chính, thông điệp rõ ràng, phạt nặng
Trong giai đoạn đầu của dịch bệnh, Singapore dường như là một “ca khó”. Đến giữa tháng 2-2020, quốc đảo này đã ghi nhận 58 trường hợp nhiễm bệnh, một trong những con số cao nhất không tính dịch bệnh ở Trung Quốc. Mặc dù dịch xuất hiện khá sớm, nhưng các số ca mắc mới đã chậm lại trong những tuần gần đây và 78/160 bệnh nhân đã bình phục, Giáo sư Dale Fisher tại Đại học Quốc gia Singapore cho biết.
Singpore, trung tâm kinh doanh lớn với số lượng khách quốc tế đông đảo, có một hệ thống kiểm dịch tại nhà được thực thi nghiêm ngặt và một chương trình truy vết tiếp xúc nhanh nhạy. Điều này được củng cố bởi thông điệp rõ ràng từ các quan chức Chính phủ, rằng mọi người cần thể hiện trách nhiệm xã hội. Nhà chức trách cũng đã cảnh báo các hình phạt khắc nghiệt đối với những người vi phạm nguyên tắc.
Kể từ khi dịch bắt đầu bùng phát, hàng nghìn người ở Singapore đã tự cách ly. Bất cứ ai thuộc diện này có thể được gọi nhiều lần trong ngày và được yêu cầu kết nối trực tuyến chia sẻ vị trí điện thoại của họ. Nhà chức trách cũng thực hiện kiểm tra đột xuất để đảm bảo mọi người tuân thủ. Những người bị cách ly nhưng không ở nhà có thể bị phạt tới 10.000 USD hoặc 6 tháng tù giam. Bên cạnh đó, Singapore hỗ trợ tài chính cho những người bị cách ly. Người lao động tự do được hỗ trợ 100 USD/ngày, ai không thể ở nhà cách ly có thể ở trong một cơ sở của Chính phủ. Mặc dù Singapore đề ra khoản phí điều trị với du khách, nhưng các xét nghiệm đều miễn phí.
Tuy vậy, các quan chức Singapore nhấn mạnh rằng, số ca nhiễm Covid-19 mới ở nước này vẫn có khả năng tăng lên. Bộ trưởng Y tế Gan Kim Yong cho biết, nhiều trường hợp lây truyền tại địa phương là kết quả hành động vô trách nhiệm của một vài cá nhân khi họ tiếp tục ra ngoài mặc dù có triệu chứng.
Một số người lập luận rằng, các quốc gia khác, đặc biệt là những quốc gia có dân số lớn không sẵn sàng chấp nhận các lệnh phong tỏa mà muốn áp dụng phương pháp tương tự như Singapore, nơi có hệ thống y tế chất lượng cao. Mô hình như Singapore có thể áp dụng ở nơi khác, nhưng với điều kiện là chính quyền phải đưa ra thông điệp rõ ràng và nhất quán, đồng thời cộng đồng cũng cần tham gia một cách nghiêm túc và có ý thức trách nhiệm.
Đài quan sát trên tòa nhà Marina Bay Skypark ở Singapore vắng bóng người giữa mùa dịch
Hồng Kông, Macau: Kiểm tra thân nhiệt, đóng cửa trường học từ rất sớm
Hồng Kông tuyên bố trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên ngày 23-1. Trong 3 ngày tiếp theo, khi nhiều trường hợp mới xuất hiện, tình trạng khẩn cấp đã được tuyên bố. Hơn 5 ngày sau ca bệnh đầu tiên, đặc khu Hồng Kông bắt đầu đưa ra một số hạn chế đối với việc đi lại từ Trung Quốc đại lục. Ngày 3-2, các trường học được lệnh kéo dài kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Các công viên lớn, bao gồm khu nghỉ dưỡng Disneyland, đã ngừng hoạt động.
Tính đến ngày 11-3, cả đặc khu 7,4 triệu dân này chỉ xác nhận 120 ca dương tính với Covid-19, trong đó có 3 ca tử vong, mặc dù rất gần với Trung Quốc đại lục và dòng khách Trung Quốc đi lại mỗi ngày. Lý giải về thành tích này, có thể thấy chính quyền đã thông tin nhanh nhạy, kịp thời về các ca nhiễm như độ tuổi, nơi ở của họ cũng như bản đồ cho thấy vị trí chung của hàng nghìn người bị cách ly hoặc tự cách ly. Bên cạnh đó, ý thức của cư dân Hồng Kông được đánh giá cao. Họ đã có kinh nghiệm đúc rút từ đại dịch SARS (Hội chứng viêm đường hô hấp cấp tính nặng) vào năm 2003 khi Hồng Kông chiếm tới 229/774 ca tử vong trên thế giới.
Quang cảnh phổ biến ở Hồng Kông thời đại dịch là rất ít người đi bộ dù đây là 1 trong những thành phố đông dân nhất thế giới. Gần như ai cũng đeo khẩu trang, dung dịch sát khuẩn sử dụng miễn phí. Giao thông công cộng dán đầy các áp phích tuyên truyền về y tế công cộng, trong khi lời kêu gọi mọi người rửa tay thường xuyên phát đi liên tục. Nhiều quán cà phê, cửa hàng và văn phòng kiểm tra thân nhiệt của người ngoài vào, người có thân nhiệt quá cao sẽ bị từ chối. Chỉ có điều, trong khi các nơi khác bắt đầu cấm du khách đến từ Trung Quốc, Trưởng đặc khu Hồng Kông Carrie Lam đến ngày 8-2 mới đóng một số cửa khẩu biên giới và yêu cầu tất cả những người đến từ Trung Quốc phải tự kiểm dịch trong 14 ngày. Lệnh này sau đó đã được mở rộng sang các vùng dịch khác là Hàn Quốc, Italia, Pháp, Đức, Nhật Bản và Tây Ban Nha.
Cũng hoạt động theo mô hình “một quốc gia, hai chế độ”, đặc khu Macau đã được khen ngợi vì phản ứng quá nhanh nhạy của họ. Đầu tháng 2-2020, khi Macau xác nhận trường hợp nhiễm Covid-19 thứ 10, người đứng đầu chính quyền đặc khu Ho Iat Seng tuyên bố đóng cửa ngành công nghiệp sòng bạc trị giá 40 tỷ USD để ngăn virus lây lan. Các nhóm du lịch, phần lớn là du khách từ Trung Quốc đại lục vốn đóng góp lớn cho nền kinh tế Macau đã bị cấm. Các trường học đã bị đóng cửa.
Trước đó, ngay từ tháng 1-2020, lãnh đạo Macau tuyên bố đặc khu này sẽ từ chối nhập cảnh đối với du khách đến từ Hồ Bắc hoặc những người đã ở đó trong 2 tuần qua mà không được kiểm tra y tế. Các sòng bạc ở đây đã mở cửa trở lại vào ngày 20-2 và đến ngày 20-4, dự kiến các trường học sẽ mở cửa khi tình hình kiểm soát dịch đã ổn định. Hiện Macau vẫn chỉ có 10 ca bệnh và tất cả đều đã bình phục.