Cơ quan Quốc phòng Đài Loan (16/3) cho biết đã điều máy bay chiến đấu ngăn chặn các tiêm kích J-11 cùng một máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không KJ-500 của không quân Trung Quốc ở khu vực phía Tây Nam Đài Loan.
Theo thông tin trên, không quân Trung Quốc đêm 16/3 đã điều một số máy bay J-11, KJ-500 tiến hành tập trận ở khu vực phía Tây Nam Đài Loan nhằm “bảo vệ chủ quyền quốc gia, đồng thời gửi đi lời cảnh báo về việc không dung thứ cho bất cứ động thái nào giành độc lập từ phía Đài Loan”. Ngay sau khi phát hiện máy bay Trung Quốc, Cơ quan Quốc phòng Đài Loan đã điều máy bay ngăn chặn, xua đuổi máy bay của Trung Quốc. Cơ quan Quốc phòng Đài Loan cho biết thêm, sau khi máy bay tuần tra và trinh sát của Đài Loan có phản ứng thích đáng, đồng thời phát cảnh báo yêu cầu rời khỏi khu vực, các máy bay Trung Quốc đã rời đi. Phía Đài Loan khẳng định, quân đội sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình eo biển Đài Loan và đảm bảo an ninh cho hòn đảo, do đó người dân không cần hoang mang.
Trước đó, Không quân Trung Quốc (9/2) cũng đã điều nhiều máy bay quân sự như chiến đấu cơ J-11, máy bay cảnh báo sớm KJ-500 và máy bay ném bom H-6 bay vòng quanh Đài Loan. Theo thông tin trên, các máy bay quân sự Trung Quốc đã di chuyển ra Tây Thái Bình Dương qua eo biển Bashi lúc 11 giờ trưa ngày 9/2, sau đó quay về qua eo biển Miyako thực hiện huấn luyện đường dài. Người phát ngôn Bộ Chỉ huy Chiến khu miền Đông của quân đội Trung Quốc, Thượng tá Zhang Chunhui cho rằng, đây là hoạt động nhằm kiểm tra khả năng hiệp đồng chiến đấu của nhiều loại vũ khí khác nhau. Việc không quân Trung Quốc bay qua eo biển Bashi và Miyako là tiến hành huấn luyện thực chiến có mục tiêu; tái khẳng định Đài Loan và các đảo phụ thuộc là một phần của lãnh thổ Trung Quốc. Hành trình huấn luyện này là hợp pháp và là một hành động cần thiết đối với tình hình an ninh hiện nay ở eo biển Đài Loan.
Ngay sau khi máy bay Trung Quốc đi vào không phận của Đài Loan, Không quân Đài Bắc đã khẩn cấp cho các máy bay chiến đấu F-16 mang đạn thật xuất kích lên giám sát. Được biết, đây là lần thứ hai máy bay quân sự của Trung Quốc bay qua không phận Đài Loan trong vòng 18 ngày qua. Tuy nhiên, Không quân Đài Loan hiếm khi huy động máy bay F-16 mang tên lửa để giám sát ở khoảng cách gần như vậy. Quân đội Đài Loan tuyên bố, hoạt động của các máy bay Trung Quốc đại lục đã phá hoại an ninh và ổn định của khu vực, gây nguy hại cho việc chung sống hòa bình của tất cả các bên trong khu vực. Họ nhấn mạnh, trước các mối đe dọa khác nhau, quân đội Đài Loan đã nắm bắt được toàn bộ quy trình để bảo vệ an toàn sinh mạng, tài sản của dân chúng.
Được biết, trong năm 2019, Trung Quốc đã có nhiều tuyên bố, hành động gây sức ép đối với Đài Loan. Buộc Đài Bắc phải chấp nhận “thống nhất hòa bình” với Bắc Kinh. Bên cạnh gây sức ép về chính trị, Trung Quốc còn tìm cách sử dụng tiền tệ để lôi kéo các nước có quan hệ ngoại giao với Đài Loan, nhằm từng bước cô lập Đài Bắc trên diễn đàn quốc tế. Chí tính riêng trong Tháng 9/2019, Đài Loan liên tục mất 2 đồng minh lâu năm vì Trung Quốc. Theo đó, Quốc đảo Solomon và Kiribati tuyên bố cắt quan hệ ngoại giao với Đài Loan để thiết lập quan hệ với Trung Quốc. Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (21/9) cho biết, “hiện chỉ còn một vài quốc gia chưa thiết lập quan hệ ngoại giao cùng Trung Quốc. Chúng tôi tin rằng tại những quốc gia này sẽ ngày càng nhiều người có tầm nhìn. Đây là những người sẽ đứng ra và cất lời kêu gọi công lý hợp lẽ với tiến trình lịch sử”; đồng thời lồng ghép cảnh báo Đài Loan rằng “Trung Quốc phải và sẽ được thống nhất. Về mặt thực tế và pháp lí, đảo Đài Loan đã và sẽ luôn là một phần không thể tách rời của lãnh thổ Trung Quốc. Tư cách này sẽ không thay đổi và không thể thay đổi”. Trong khi đó Ngoại trưởng Đài Loan Joseph Wu đã chỉ trích Bắc Kinh đang cố tình “đàn áp và giảm sự hiện diện trên trường quốc tế của Đài Loan”; cho rằng “Trung Quốc đã dụ dỗ Kiribati thay đổi quan hệ ngoại giao bằng những lời hứa đầu tư và viện trợ”. Theo số liệu thống kê của Trung Quốc, kể từ khi bà Thái Anh Văn nhậm chức lãnh đạo Đài Loan vào năm 2016 đến nay, trong khoảng thời gian 3 năm 4 tháng, bảy quốc gia đồng minh đã quyết định chấm dứt quan hệ với Đài Loan, hơn nữa đây là đều là những quốc gia có dân số lớn nhất và chiếm vị trí chiến lược quan trọng nhất trong khối đồng minh của Đài Loan. Đáng chú ý, Văn phòng báo chí Quốc vụ viện Trung Quốc (24/7/2019) đã công bố Sách trắng quốc phòng mang tên Quốc phòng Trung Quốc trong thời đại mới. Trong văn bản này, Bắc Kinh mô tả lực lượng ly khai “Đài Loan độc lập” và các hoạt động của nhóm này luôn là mối đe dọa thực sự lớn nhất đối với hòa bình và ổn định của eo biển Đài Loan và là trở ngại lớn nhất cho quá trình thống nhất của Trung Quốc. Sách Trắng cho rằng: Tình hình cuộc đấu tranh chống ly khai ngày càng nghiêm trọng. Chính quyền đảng Dân Tiến ngoan cố kiên quyết duy trì lập trường ly khai “Đài Loan độc lập”, từ chối công nhận “Đồng thuận 1992” – phản ánh nguyên tắc một Trung Quốc và đẩy mạnh việc thực thi “từ bỏ Trung Quốc hóa”, “tiến dần tới Đài Loan độc lập”… tăng cường sự đối đầu thù địch, dựa vào thế lực bên ngoài để đề cao bản thân và ngày càng tiến xa hơn nữa trên con đường chia rẽ. Lực lượng ly khai “Đài Loan độc lập” và các hoạt động của họ luôn là mối đe dọa thực sự lớn nhất đối với hòa bình, ổn định của eo biển Đài Loan và là trở ngại lớn nhất cho sự thống nhất hòa bình của tổ quốc. Văn bản cũng tuyên bố, giải quyết vấn đề Đài Loan và hiện thực hóa sự thống nhất hoàn toàn quốc gia là lợi ích cơ bản của dân tộc Trung Hoa và là yêu cầu tất yếu để hiện thực hóa sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa. Trung Quốc duy trì phương châm “hòa bình thống nhất, một quốc gia hai chế độ, thúc đẩy sự phát triển hòa bình của quan hệ hai bờ eo biển, thúc đẩy quá trình thống nhất hòa bình của Trung Quốc, kiên quyết phản đối mọi ý đồ và hành động nhằm chia rẽ Trung Quốc và kiên quyết phản đối bất kỳ sự can thiệp nào của thế lực nước ngoài. Trung Quốc phải được thống nhất và đương nhiên phải được thống nhất”. Văn bản này cũng nhấn mạnh, “nếu có người muốn tách Đài Loan khỏi Trung Quốc, quân đội Trung Quốc sẽ không tiếc mọi giá, kiên quyết đánh bại, bảo vệ sự thống nhất quốc gia”.
Để đề phòng trường hợp xảy ra xung đột với Trung Quốc, trong năm 2019, Đài Loan đã có nhiều động thái nhằm tăng cường sức mạnh quân sự.
Đầu tiên, tăng ngân sách quốc phòng. Chính quyền của Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (15/8/2019) tuyên bố Đài Bắc sẽ tăng chi tiêu ngân sách quân sự cao kỷ lục trong vòng hơn một thập niên qua, nhằm đối phó mối đe dọa của quân thù và đảm bảo an ninh. Theo văn phòng thống kế Đài Loan, lãnh đạo Thái Anh Văn đã ký thông qua quyết định tăng 8,3% ngân sách quân sự trong năm nay lên đến 411,3 Đài tệ (304.763 tỉ đồng). Nếu các nghị viên Đài Loan bỏ phiếu thông qua thì đây là mức tăng chi tiêu quân sự cao nhất kể từ năm 2008, giữa bối cảnh căng thẳng quân sự leo thang với Trung Quốc, vốn vẫn coi Đài Loan là lãnh thổ của mình và không loại bỏ giải pháp sử dụng vũ lực để thâu tóm hòn đảo tự trị này. Cơ quan phòng vệ Đài Loan (Bộ Quốc phòng Đài Loan) cho biết, “để đối phó mối đe dọa của quân thù và đảm bảo an ninh, ngân sách quân sự phải luôn được tăng dần”, đồng thời tuyên bố tập trung tăng chi tiêu quân sự mua các vũ khí tối tân của nước ngoài.
Thứ hai, Quốc hội Mỹ (8/7/2019) đã được thông báo về việc Bộ Ngoại giao chấp thuận việc bán cho Đài Loan 108 xe tăng Abrams M1A2T và những thiết bị liên quan, cùng với 250 tên lửa Stinger. Hợp đồng mua bán những chiếc xe tăng có trị giá lên tới 2 tỷ USD trong khi giá trị của 250 tên lửa đất đối không Stinger được ước tính vào khoảng 223 triệu USD. Ngoài ra, Mỹ cũng thông qua thương vụ bán 66 chiếc máy bay chiến đấu F-16V trị giá 8 tỉ USD cho Đài Bắc. Trước đó, bất chấp phản đối của chính quyền Trung Quốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đồng ý thông qua 2 thỏa thuận vũ khí với Đài Loan trong vòng chưa đầy 18 tháng. Hai thỏa thuận lần lượt được thông qua vào tháng 6/2017 và tháng 9/2018 với giá trị là 1,4 tỷ USD và 330 triệu USD. Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Mỹ sẽ tiếp tục đánh giá nhu cầu phòng vệ của Đài Loan và bán vũ khí cho hòn đảo này theo đúng quy định trong Đạo luật Quan hệ Đài Loan; nhấn mạnh Mỹ sẽ tiếp tục làm vậy nhằm hỗ trợ an ninh cho hòn đảo và bảo vệ hòa bình, ổn định tại eo biển Đài Loan.
Thứ ba, liên tục đưa ra các kế hoạch mua sắm trang thiết bị quốc phòng hiện đại để đề phòng khả năng bị Trung Quốc tấn công bất ngờ. Theo thông tin trên, bà Thái Anh Văn muốn mua F-35 nhằm nâng cao năng lực tác chiến và phòng không để đối phó với các mối uy hiếp về an ninh từ Trung Quốc. Tuy nhiên, theo nhận định của giới truyền thông và chuyên gia quốc tế, ít khả năng Mỹ sẽ đồng ý bán F-35 cho Đài Loan trong bối cảnh hiện nay. F-35 Lightning II là máy bay chiến đấu hiện đại hàng đầu của Mỹ, có khả năng tàng hình, có thể thực hiện đa nhiệm vụ như: yểm trợ cận chiến (CAS), ném bom chiến thuật và chiến đấu không đối không.
Không những vậy, Đài Loan được cho là đang lên kế hoạch mua hệ thống pháo phản lực đa nòng di động (còn gọi là pháo hỏa tiễn) M142 và pháo tự hành M109A6 Paladi. Hệ thống pháo phản lực đa nòng (M142 High Mobility Artillery Rocket System, HIMARS) cỡ nòng 227mm có tầm bắn lên tới 300 km. Do tầm bắn của loại vũ khí này có thể bao trùm khu vực ven biển Trung Quốc đại lục ở bờ đối diện. Đáng chú ý, M142 được truyền thông Đài Loan đánh giá giống như tên lửa chiến thuật. Do tầm bắn xa, nó có thể chi viện các hoạt động tác chiến phòng thủ Bắc Nam của quân đội Đài Loan và tấn công các mục tiêu đổ bộ của đối phương.
Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Đài Loan cũng quyết định mua hơn 100 khẩu pháo tự hành M109A6 của Mỹ với ngân sách khoảng 30 tỷ tệ Đài Loan. Loại pháo tự hành M109A6 được chọn mua vì tính cơ động cao và tốc độ di chuyển nhanh. Theo thông số kỹ thuật, pháo tự hành M109A6 cần 4 người thao tác, sự dụng lựu pháo cỡ nòng 155mm, súng máy hạng nặng Brawning M2, tầm bắn tối đa 30 km, tốc độ bắn tối đa 4 phát/phút trong 3 phút, tốc độ di chuyển tối đa 62 km/h (hành tiến trên đường).