Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ vào ngày 6 tháng tư ra tuyên bố báo chí bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về tin phía Trung Quốc cho đâm chìm một tàu cá Việt Nam tại một khu vực gần quần đảo Hoàng Sa ở Biển Đông.
Tuyên bố báo chí dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, bà Morgan Ortagus nói rõ vụ việc là hành động mới nhất của Trung Quốc trong loạt lâu dài những hành động của Bắc Kinh nhằm khẳng định tuyên bố chủ quyền bất hợp pháp và gây tổn hại cho các nước láng giềng tại Biển Đông.
Bộ Ngoại giao Hoa Hoa Kỳ nhắc lại kể từ khi bùng phát đợt dịch COVID-19, Bắc Kinh cho công bố ‘những trạm nghiên cứu’ tại các căn cứ quân sự trên hai đá Chữ Thập và Subi ở quần đảo Trường Sa; cũng như cho máy bay quân sự đặc biệt đáp xuống đá Chữ Thập. Trung Quốc tiếp tục bố trí dân quân biển đến quanh quần đảo Trường Sa.
Tòa Thường Trực Trọng tài Liên Hiệp Quốc tại La Haye vào tháng 7 năm 2016 đã ra phán quyết chiếu theo Công ước Luật Biển năm 1982 về tính phi pháp của đường đứt khúc 9 đoạn mà Trung Quốc vạch ra để tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông.
Hoa Kỳ kêu gọi Trung Quốc tiếp tục tập trung hỗ trợ cho nỗ lực của quốc tế chống đại dịch toàn cầu; và chấm dứt khai thác sự mất tập trungcũng như tính tổn thương của những quốc gia khác nhằm mở rộng tuyên bố chủ quyền phi pháp tại khu vực Biển Đông.
Theo tường thuật của chính những ngư dân bị nạn với cơ quan chức năng Việt Nam: vào lúc khoảng 3 giờ sáng ngày 2 tháng tư, Tàu hải cảnh Trung Quốc số hiệu 4301 cố tình đâm chìm tàu cá QNg 90617 TS tại khu vực biển gần đảo Phú Lâm. Tàu này do ông Trần Hồng Thọ, 33 tuổi ngụ tại xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi làm chủ tàu.
Ba tàu cá khác của ngư dân Quảng Ngãi khi hay tin đã đến để cứu nạn. Ba tàu cá này gồm chiếc QNg 90045 do ông Đặng Tằm làm chủ, chiếc QNg 90399 do ông Đặng Dũng làm chủ; và chiếc QNg 90929 do ngư dân Nguyễn Thành Linh làm chủ.
Tuy nhiên đến khoảng 6 giờ sáng ngày 2 tháng 4, phía Trung Quốc cho điều thêm 2 tàu hải cảnh 4001 và 4002 đến để vây bắt tàu của hai ngư dân Đặng Dũng và Nguyễn Thành Linh đưa vào đảo Phú Lâm. Tại đó hai tàu này bị lục soát; trang thiết bị trên tàu bị đập phá, tịch thu.
Trong khi đó tàu cá của ngư dân Đặng Tằm bị tàu Trung Quốc sử dụng vòi rồng truy đuổi làm hư hỏng nhiều tài sản trên tàu và tàu này buộc phải quay về bờ.
Đến chiều cùng ngày phía Trung Quốc trao 8 ngư dân trên tàu bị đâm chìm cho hai tàu cá của ông Đặng Dũng và Nguyễn Thành Linh; mỗi tàu 4 người rồi đuổi đi, buộc phải rời khu vực Hoàng Sa.