Bộ Quốc phòng Nhật Bản (12/5) cho biết tàu sân bay Liêu Ninh và 5 tàu khu trục tên lửa khác của Trung Quốc đã di chuyển qua vùng biển nằm giữa đảo lớn Okinawa và đảo Miyako khi tiến từ biển Hoa Đông ra Thái Bình Dương.
Theo thông tin trên, nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh gồm tổng cộng 6 chiến hạm. Ngoài tàu Liêu Ninh, các tàu còn lại là 2 tàu khu trục Tây Ninh (117) và Quý Dương (119) cùng loại Type-052D (lớp Lữ Dương 3), 2 tàu hộ tống Tảo Trang (542) và Nhật Chiếu (598) cùng loại Type-054A (lớp Giang Khải 2), tàu hậu cần Hồ Hô Luân (965) loại Type-901.
Các tàu khu trục và tàu hộ tống trong nhóm tác chiến này đều thuộc thế hệ mới với nhiều trang bị khí tài hiện đại. Thậm chí, tàu khu trục lớp Lữ Dương 3, độ choán nước 7.500 tấn, được Bắc Kinh tự hào giới thiệu đã tích hợp hệ thống phòng thủ tên lửa tương đương hệ thống Aegis trên các khu trục hạm lớp Arleigh Burke và tuần dương hạm lớp Ticonderoga của Mỹ. Tàu khu trục lớp Lữ Dương 3 còn được trang bị 64 ống phóng thẳng đứng có thể khai hỏa nhiều loại tên lửa khác nhau như tên lửa phòng không HHQ-9, tên lửa tấn công tàu chiến hoặc mục tiêu trên đất liền YJ-18, tên lửa chống tàu ngầm CY-5. Kèm theo đó còn có nhiều loại vũ khí và radar, tác chiến điện tử… Tàu hộ tống lớp Giang Khải 2, độ choán nước 4.000 tấn, được trang bị 32 ống phóng thẳng đứng dùng khai hỏa tên lửa đối không HQ-16 và tên lửa chống tàu ngầm Yu-8, kèm theo còn có hệ thống pháo cận chiến, ngư lôi…
Ngay sau khi nhóm tàu tác chiến sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc di chuyển qua, Bộ Quốc phòng Nhật Bảnđã chỉ thị các lực lượng liên quan theo dõi hành trình của nhóm tàu Trung Quốc; cho rằng có thể Hải quân Trung Quốc đang tập luyện nâng cao khả năng triển khai tới các vùng biển xa hơn hoặc để răn đe đơn vị tên lửa đất đối không, đất đối hạm mà Nhật Bản vừa triển khai tại đảo Miyako từ hôm 26/3. Trong khi đó, Đài Loan cho biết lực lượng phòng vệ vùng lãnh thổ này thông báo nhóm tàu trên vừa tổ chức tập trận ở vùng biển Đài Loan và Đài Bắc đang giám sát chặt chẽ cuộc tập trận trên. Bên cạnh đó, quân đội nước này cũng đã tiến hành hoạt động giám sát và trinh sát trên vùng biển và trên không quanh đảo Đài Loan.
Truyền thông Trung Quốc có nhiều bài viết tuyên truyền, đánh bóng hình ảnh và hoạt động tàu sân bay Liêu Ninh. Tờ Hoàn cầu Thời báo còn “khoe” rằng trong khi nhóm tàu sân bay Trung Quốc đang thực hiện nhiệm vụ thì 4 tàu sân bay của hải quân Mỹ – gồm các chiếc USS Theodore Roosevelt, USS Ronald Reagan, USS Carl Vinson và USS Nimitz – bị gián đoạn hoạt động do xuất hiện các trường hợp nhiễm Covid-19 trên tàu; cho rằng suốt hành trình, tàu Liêu Ninh cho thấy Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đã làm rất tốt trong công tác phòng chống dịch bệnh, và đại dịch Covid-19 không ảnh hưởng đến việc triển khai và hoạt động của tàu. Điều đó cho thấy PLA có thể điều động lực lượng đến bất cứ nơi nào và vào bất cứ thời điểm nào, với quân đội luôn duy trì khả năng chiến đấu mạnh mẽ. Người dân Trung Quốc luôn có thể tin tưởng vào họ.
Trong khi đó, giới học giả quốc tế nhận định Trung Quốc điều nhóm tàu tác chiến sân bay Liêu Ninh tiến hành tập trận ở Thái Bình Dương là nhằm thể hiện tham vọng, quyết tâm của Bắc Kinh trong việc phá vỡ vòng vây của Mỹ và đồng minh. Phó Giáo sư Stephen Robert Nagy (Đại học Cơ Đốc giáo quốc tế – Nhật Bản, Học giả tại Quỹ Châu Á – Thái Bình Dương ở Canada) nhận định, Bắc Kinh đang sử dụng cuộc tập trận của tàu sân bay Liêu Ninh ở eo biển Đài Loan để gửi thông điệp đến Đài Bắc rằng quân sự vẫn là một trong các chọn lựa để thống nhất Đài Loan nếu Đài Bắc tiếp tục tìm cách độc lập. Không những vậy, khi cho tàu sân bay tập trận ở Biển Đông, Bắc Kinh cũng gửi thông điệp đe dọa đến các nước ASEAN liên quan tranh chấp chủ quyền tại vùng biển này. Bởi dù đưa ra tuyên bố chủ quyền phi pháp, nhưng Trung Quốc vẫn tự cho rằng Biển Đông là lợi ích cốt lõi của nước này. Vì thế, cuộc tập trận của tàu Liêu Ninh còn ẩn chứa cả tín hiệu rằng Bắc Kinh sẵn sàng dùng vũ lực để bảo vệ “lợi ích cốt lõi”. Cùng quan điểm trên, Tiến sỹ Satoru Nagao (Viện Nghiên cứu Hudson, Mỹ) cho rằng nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh có thể sẽ triển khai một cuộc tập trận ở khu vực Thái Bình Dương và có thể ở khu vực gần đảo Guam hoặc Hawaii. Có nhiều lý do để củng cố cho dự báo này. Đó là cuối tháng 2, nhóm 4 tàu chiến Trung Quốc, trong đó có tàu khu trục Hô Hào Hạo Đặc (161) cũng thuộc lớp Lữ Dương 3 và 1 tàu hậu cần, đã tổ chức cuộc tập trận gần Hawaii. Sau khi Bắc Kinh công bố nội dung cuộc tập trận, giới chuyên gia quốc tế nhận xét đây là hoạt động tiền trạm để Bắc Kinh tiến hành một tập trận của nhóm tác chiến tàu sân bay ở vùng Thái Bình Dương và địa điểm thậm chí có thể nằm gần Guam hoặc Hawaii – đều là những nơi mà Mỹ đồn trú lực lượng quân sự khá đông. Trong cuộc tập trận hồi tháng 2, khi quay về đến biển Philippines thì gặp máy bay săn ngầm P-8A Poseidon của Mỹ. Khi đó, tàu Trung Quốc đã chiếu laser vào máy bay Mỹ khiến Washington kịch liệt phản đối vì gây nguy hiểm và “thiếu chuyên nghiệp”. Thêm vào đó, việc tàu sân bay Mỹ USS Theodore Roosevelt đang gặp khó khăn vì ứng phó dịch bệnh Covid-19 thì đây là cơ hội để Trung Quốc thể hiện sức mạnh. Cũng nhân cơ hội này, việc tổ chức tập trận như thế sẽ giúp Bắc Kinh đạt được bước ngoặt trong chiến lược dần tăng cường hoạt động ra ngoài chuỗi đảo thứ nhất và thứ hai. Chính vì thế, nhiều khả năng hoạt động lần này của nhóm tàu sẽ là bước chuyển mới của hải quân Trung Quốc để theo đuổi tham vọng mà Bắc Kinh đã đề ra.
Được biết, đây không phải là lần đầu tiên tàu Liêu Ninh hoạt động ở khu vực tây Thái Bình Dương. Trước chuyến hải trình này, tàu Liêu Ninh cùng các tàu làm nhiệm vụ hộ tống đã có 3 lần hoạt động ở vùng tây Thái Bình Dương lần lượt vào tháng 12/2016, 4/2018 và 6/2019. Trong đó, ở lần hoạt động vào tháng 6/.2019, tàu sân bay Liêu Ninh di chuyển đến gần khu vực đảo Guam – nơi có căn cứ quân sự cực lớn của Mỹ. Chính vì thế, hải trình lần này của tàu Liêu Ninh có thể sẽ đi xa hơn, thậm chí đến gần Hawaii.