Hải quân Mỹ ngày 21.4 xác nhận có 2 tàu chiến đang hoạt động ở Biển Đông sau khi có thông tin nhóm tàu khảo sát Hải Dương Địa chất 8 của Trung Quốc hiện diện tại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Malaysia.
“Tàu tấn công đổ bộ USS America cùng tàu tuần dương mang tên lửa dẫn đường USS Bunker Hill đã được triển khai và đang hoạt động ở Biển Đông”, người phát ngôn Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, bà Nicole Schwegman nới với Reuters.
“Thông qua sự hiện diện và hoạt động liên tục của chúng tôi ở Biển Đông, chúng tôi đang thúc đẩy tự do hàng hải và hàng không cùng các nguyên tắc quốc tế làm nền tảng cho an ninh và thịnh vượng cho khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương”, bà Schwegman nói.
“Mỹ ủng hộ nỗ lực của các đồng minh và đối tác trong việc xác định lợi ích kinh tế của chính họ”, bà Schwegman lưu ý.
Chuẩn đô đốc Fred Kacher, chỉ huy Nhóm Tấn công Viễn chinh của tàu đổ bộ USS America, cho Reuters biết lực lượng của ông đã tương tác với lực lượng hải quân Trung Quốc ở Biển Đông trong tuần này.
“Tất cả các tương tác của chúng tôi được thực hiện an toàn và chuyên nghiệp với họ”, ông Kacher nói nhưng không nêu chính xác vị trí của hai tàu chiến USS America và USS Bunker Hill.
Tuy nhiên, các nguồn tin an ninh của Reuters tiết lộ 2 chiến hạm này đang hoạt động gần khu vực tàu khảo sát Hải Dương địa chất 8 và tàu khoan thăm dò đáy biển West Capella do công ty dầu khí Petronas (Malaysia) vận hành. Hiện Bộ Ngoại giao Malaysia và Petronas vẫn chưa có phản ứng gì trước thông tin này.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 18.4 cáo buộc Trung Quốc lợi dụng tình hình các quốc gia trong khu vực tập trung chống lại đại dịch Covid-19 để bắt nạt láng giềng.
“Mỹ lo ngại về những bài báo cho thấy Trung Quốc lặp lại hành động khiêu khích nhắm vào việc phát triển dầu khí ngoài khơi của các nước tranh chấp khác. Trong trường hợp này, Trung Quốc nên ngừng hành vi bắt nạt và tránh thực hiện hoạt động khiêu khích và gây bất ổn”, theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Tuyên bố được đưa ra sau khi Reuters hôm 17.4 đưa tin tàu Hải Dương địa chất 8 đang theo dõi sát sao tàu thăm dò của Petronas. Bộ Ngoại giao Trung Quốc thì cho rằng tàu này chỉ tiến hành “hoạt động khảo sát thông thường”.
 Tàu Hải Dương Địa chất 8 xâm phạm EEZ và thềm lục địa Việt Nam từ tháng 5 – 10.2019 Ảnh ngư dân cung cấp |
Ngày 14.4, trả lời câu hỏi của Thanh Niên về thông tin tàu khảo sát Hải Dương địa chất 8 cùng một số tàu hải cảnh Trung Quốc đi vào vùng biển Việt Nam, người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam, bà Lê Thị Thu Hằng cho biết: “Các cơ quan chức năng của Việt Nam theo dõi sát các diễn biến ở Biển Đông”.
“Việt Nam đề nghị các nước tuân thủ các quy định liên quan của Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, luật pháp quốc tế trong các hoạt động của mình và đóng góp vào hoà bình, ổn định, hợp tác ở Biển Đông”, bà Hằng cho biết thêm.
Hồi năm 2019, tàu Hải Dương địa chất 8 dưới sự hộ tống của nhiều tàu hải cảnh Trung Quốc đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền và thềm lục địa Việt Nam ở Biển Đông.