Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của quân đội Mỹ (21/4) xác nhận tàu đổ bộ tấn công USS America (LHA 6) đã được triển khai đến Biển Đông nhằm thách thức yêu sách “chủ quyền” và hoạt động phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông.
Theo thông tin trên, Mỹ đã điều tàu đổ bộ tấn công USS America (LHA 6) và tuần dương hạm USS Bunker Hill đến hoạt động trong vùng biển gần tàu thăm dò Hải dương Địa chất 8 (HD-8) và tàu hải cảnh Trung Quốc hoạt động ở vùng biển gần Malaysia. Theo đó, từ 16/4, tàu Hải Dương 8 bắt đầu băng ngang qua vị trí hoạt động của giàn khoan West Capella cách từ 7-8 hải lý nhưng không đi vào vùng thềm lục địa chồng lấn giữa Việt Nam và Malaysia, sau đó tàu tăng tốc di chuyển trở lại gần sát vị trí giàn khoan West Capella để bắt đầu tiến hành khảo sát, với vận tốc 5 hải lý trên giờ, theo hướng Tây Nam. Được biết, vị trí tàu khoan West Capella cách bãi Tư Chính khoảng 100 hải lý về phía Đông Nam, cách bãi Vũng Mây khoảng 70 hải lý về phía Nam Tây Nam. Đáng chú ý, theo trang Marine Traffic, hộ tống tàu Hải Dương 8 lần này là tàu hải cảnh lớn nhất của Trung Quốc mang số hiệu 5901 với tải trọng hơn 12.000 tấn và được trang bị pháo 76mm.
USS America là tàu đầu tiên của tàu đổ bộ thế hệ mới nhất của hải quân Mỹ. Các tàu sân bay trực thăng tấn công (LHA) lớp America là dự án thay thế cho 5 tàu LHA lớp Tarawa hiện đã dừng hoạt động. Chiếc thứ hai thuộc lớp America là USS Tripoli (LHA 7) sẽ được đưa vào biên chế trong mùa hè năm nay, theo thông báo của quân đội. Khác với loại tàu đổ bộ có bãi đáp trực thăng (LHD), các tàu USS America và USS Tripoli được thiết kế với khoang chứa máy bay lớn hơn, tăng cường các cơ sở hạ tầng bảo trì hàng không, tiếp nhiên liệu, bỏ khoang hở để triển khai và thu hồi tàu đổ bộ cỡ nhỏ. Tàu USS America có khả năng triển khai cả trực thăng tác chiến lẫn máy bay chiến đấu. Theo mô tả trên cổng thông tin của hải quân Mỹ, các tàu LHA có thể được xem là tàu sân bay cỡ nhỏ. Đây cũng là loại tàu tác chiến đổ bộ có kích thước lớn nhất.
USS America được chuyển từ cảng nhà San Diego, bang California, sang lực lượng đổ bộ triển khai đón đầu của Hạm đội 7, đóng ở Sasebo, Nhật Bản, từ tháng 12/2019. Tàu được biên chế vào Nhóm Tác chiến Viễn chinh số 7, thay thế cho tàu đổ bộ bãi đáp trực thăng USS Wasp (LHD 1) phải trở về cảng Norflok, Virginia, vào tháng 11/2019. USS America có chiều dài hơn 260 m, lượng giãn nước hơn 44.400 tấn, tốc độ di chuyển tối đa 20 knot (hơn 37 km/h). Ý tưởng thiết kế ngay từ đầu cho lớp tàu đổ bộ America là phát huy tối da năng lực tác chiến của F-35B, phiên bản dành cho thủy quân lục chiến của máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ V. Tàu cũng chở theo máy bay cánh lật đa năng MV-22 Osprey, trực thăng đa nhiệm hải quân MH-60S Sea Hawk, trực thăng vận tải CH-53E Sea Stallion, cùng các trực thăng tác chiến là AH-1Z Super Cobra và UH-1Y Huey. Tàu có khả năng vận chuyển hơn 1.600 quân với thủy thủ đoàn khoảng 1.200 người. Tàu lớp America do được trang bị máy bay F-35B sẽ có năng lực tác chiến trên không vượt trội hơn so với các thế hệ tàu đổ bộ chế tạo trước đây. Lượng giãn nước của tàu cũng tương đương với tàu sân bay Charles de Gaulle của Pháp và tàu sân bay Ấn Độ. Sau USS America và USS Tripoli, Mỹ đang triển khai đóng tàu đổ bộ thứ 3 thuộc lớp America là USS Bougainville. Tàu sẽ cải tiến thêm khoang hở để triển khai và thu hồi tàu cỡ nhỏ, có khả năng triển khai tác chiến lẫn đổ bộ hỗn hợp bằng đường không và đường biển.
Trong khi đó, tuần dương hạm USS Bunker Hill (CG-52) là tàu mang tên lửa dẫn đường thuộc lớp Ticonderoga của Hải quân Hoa Kỳ, dài 173m, rộng 16,8m, trang bị 4 động cơ tua-bin khí GE LM 2500 cho tốc độ tối đa khoảng 60km/h. USS Bunker Hill hạ thủy vào ngày 20/9/1986, có cự ly hoạt động tối đa 11.000km, thủy thủ đoàn gồm 30 sĩ quan và 300 binh sĩ. Tàu được trang bị hệ thống rađa và cảm biến đa dạng, hiện đại, bao gồm rađa tìm kiếm trên không, rađa điều khiển hỏa lực, rađa tìm kiếm bề mặt cùng các thiết bị chiến tranh điện tử, sonar chủ động và sonar thụ động. USS Bunker Hill là tàu tuần dương lớp Ticonderoga đầu tiên được trang bị hệ thống ống phóng thẳng đứng Mark 41, có khả năng bắn tên lửa RGM-109 Tomahawk, cũng như có thể phóng 122 tên lửa các loại, bao gồm cả tên lửa tấn công và tên lửa đánh chặn. Phần đuôi tàu được bố trí 2 bệ phóng tên lửa chống tàu Harpoon, cơ số 8 quả đạn cùng pháo hạm cỡ lớn. Phần mũi tàu cũng được trang bị 1 pháo hạm tương tự. Ngoài ra tàu còn có ống phóng ngư lôi và súng máy phòng không hạng nhẹ.
Được biết, kể từ khi Trung Quốc đưa tàu khảo sát địa chất Hải Dương 8 và nhóm tàu hộ tống xuống hoạt động trái phép trong vùng biển của Malaysia, Việt Nam, Burnei, giới chức Mỹ đã đưa ra các tuyên bố bày tỏ quan ngại, đồng thời kêu gọi Trung Quốc chấm dứt ngay các hành vi “bắt nạt” và “đe dọa” trên biển. Theo đó, Bộ Ngoại giao Mỹ (18/4) đã ra tuyên bố: “Mỹ lo ngại trước các thông tin về những hành động khiêu khích lặp đi lặp lại của Trung Quốc nhắm vào các hoạt động khai thác dầu khí của các bên tuyên bố chủ quyền. Trung Quốc nên chấm dứt thói bắt nạt của mình và kiềm chế các hành động khiêu khích, gây bất ổn như vậy”.