Đại dịch COVID-19 đang khoét sâu những căng thẳng vốn có giữa Mỹ và Trung Quốc và có thể châm ngòi cho một cuộc chiến tranh lạnh mới, cựu cố vấn thương mại của Nhà Trắng Clete Willems nhận định.
Ông Willems từng tham gia đoàn đàm phán thương mại phía Mỹ với Trung Quốc và rời vị trí cố vấn ở Nhà Trắng năm 2019.
Bất đồng về nguồn gốc virus
Vị chuyên gia này cho biết trên kênh CNBC: “Thực tế là căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc đã leo thang đáng kể trong thời điểm hiện tại. Tôi biết mọi người không thoải mái với cụm từ này nhưng tôi cho rằng chúng ta phải thành thật và gọi đây là sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh lạnh mới, và nếu không cẩn thận, mọi thứ có thể tồi tệ hơn rất nhiều”.
Bất đồng mới nhất giữa Washington và Bắc Kinh là về nguồn gốc của virus corona, gây ra đại dịch ảnh hưởng đến hơn 210 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Washington chỉ trích Bắc Kinh không thông tin kịp thời và đầy đủ về đại dịch, quá chậm chạp trong việc ứng phó và che giấu quy mô thực sự của đại dịch.
Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nói ông tin rằng “sai lầm” của Trung Quốc chính là nguyên nhân gây ra đại dịch toàn cầu. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo mới đây khẳng định có một “số bằng chứng đáng kể” cho thấy virus corona chủng mới xuất phát từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
Ngược lại, phía Trung Quốc bác bỏ cáo buộc trên và từng có lúc cáo buộc ngược lại (mà không có bằng chứng) là quân đội Mỹ đã mang virus vào Vũ Hán.
Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc thì mới đây phản bác cáo buộc nguồn gốc của virus ngoại trưởng Mỹ đưa ra là “vô căn cứ” và là một nỗ lực “vu khống” Trung Quốc nhằm giúp ông Trump tái đắc cử.
Một diễn biến độc lập khác là ông Michael Ryan, chuyên gia của tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vốn cũng bị Mỹ chỉ trích là về phe Trung Quốc, xác nhận chưa nhận được bằng chứng cụ thể nào từ chính phủ Mỹ về nguồn gốc của virus corona chủng mới. WHO cho rằng mặc dù câu hỏi về nguồn gốc của virus là rất quan trọng, khi không có bằng chứng khoa học, tất cả chỉ là suy đoán.
Làn gió lạnh giữa mùa hè
Căng thẳng Mỹ – Trung liên quan COVID-19 đang có dấu hiệu lan sang lĩnh vực thương mại khi mới đây, ngày 3-5, ông Trump dọa sẽ chấm dứt thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 nếu Trung Quốc không tuân thủ các cam kết mua 200 tỉ USD hàng hóa.
Từ việc ông Trump cáo buộc Trung Quốc đã đánh cắp các bí mật thương mại và có những chính sách ưu ái các công ty nhà nước của nước này, hai năm qua, Mỹ – Trung đã áp nhiều mức thuế bổ sung lên hàng hóa xuất khẩu của nhau.
Ông Willems nhận định áp thuế bổ sung như cách ông Trump thường xuyên đe dọa sẽ không phải là câu trả lời cho rất nhiều vấn đề đáng lo ngại liên quan đến Trung Quốc hiện nay. Tuy nhiên, ông tin rằng sự thất vọng với các chính sách kinh tế của Trung Quốc đang ngày càng tăng và nước này có nhiều điều phải nói liên quan đến dịch bệnh do virus corona chủng mới gây ra.
Chuyên gia này cũng nhận định sự leo thang những cáo buộc chống lại Trung Quốc của chính quyền ông Trump là do tổng thống Mỹ cần một người để đổ lỗi trước cuộc bầu cử sắp tới.
Ngoài ra, báo Asiatimes dẫn lại các diễn biến giữa đôi bên và kết luận “làn gió lạnh lẽo đang thổi qua các cơ quan quyền lực ở Bắc Kinh và Washington do không khí của một cuộc chiến tranh lạnh bất chấp thực tế mùa hè nóng bức đang đến”.