Sau nhiều tháng trì hoãn do dịch Covid-19, ngày 22/5 Kỳ họp Quốc hội thường niên (Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa 13) của Trung Quốc đã được tổ chức tại Bắc Kinh. Nhiều nội dung đáng chú ý trong kỳ họp này đang thu hút sự theo dõi của dư luận.
Dịch Covid-19 phủ bóng toàn bộ Kỳ họp
Do tác động của Covid-19, những người tham gia kỳ họp năm nay có một số trải nghiệm khác so với các năm trước. Chẳng hạn, thời gian diễn ra các cuộc họp sẽ được rút ngắn còn 7 ngày, thay vì gần 2 tuần như các năm trước. Các đại biểu được yêu cầu trải qua nhiều xét nghiệm axit nucleic trước khi dự lưỡng hội và phải đeo khẩu trang xuyên suốt. Số lượng phóng viên có mặt đưa tin kỳ họp năm nay đã giảm đáng kể để phục vụ công tác chống dịch. Các đoàn đại biểu phải hủy các cuộc phỏng vấn nhóm và nhiều cuộc phỏng vấn được tiến hành thông qua video hay thư điện tử – điều mà báo chí Trung Quốc gọi là “lưỡng hội trên mây”. Do bị cấm phỏng vấn trực diện, các phóng viên Trung Quốc quyết định tiến hành các cuộc “phỏng vấn trên mây” với một số đại biểu và cố vấn chính trị. Kỳ họp năm nay đặc biệt quan trọng vì năm 2020 là năm cuối cùng trong Kế hoạch 5 năm (2016-2020) lần thứ 13 của Trung Quốc, khi nước này nỗ lực xây dựng xã hội thịnh vượng ở tất cả các mặt và phải đạt được mục tiêu xóa đói giảm nghèo tuyệt đối. Giới lãnh đạo Trung Quốc đã công bố những mục tiêu kinh tế quan trọng, ngân sách quân sự và nhiều ưu tiên chiến lược mà sẽ cho thấy hướng đi sắp tới của Trung Quốc.
Lần đầu tiên trong lịch sử TQ không đặt mục tiêu tăng trưởng
Trong báo cáo hôm 22/5, trong buổi khai mạc Kỳ họp, Thủ tướng Lý Khắc Cường nói rằng chính phủ dự báo mức thâm hụt ngân sách sẽ tăng trên 3,6% GDP trong năm nay, tăng từ mức 2,8% so với năm ngoái, và có kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ trị giá 1 nghìn tỷ NDT (141 tỷ USD) để duy trì phát triển kinh tế và ổn định xã hội, trong lúc nước này nỗ lực phục hồi sau dịch Covid-19. Trung Quốc thường xuyên công bố mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong bản báo cáo của Thủ tướng. Việc từ bỏ mục tiêu tăng trường GDP thường niên dường như cho thấy giới lãnh đạo Trng Quốc đã nhận ra rằng họ không đủ khả năng đạt được một mục tiêu dài hạn là tăng gấp đôi GDP thực tế trong giai đoạn 2010-2020, mặc dù giới truyền thông nhà nước nói rằng các mục tiêu phát triển dài hạn trong năm nay vẫn giữ nguyên. Trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra, Trung Quốc được đánh giá là có cơ hội lớn đạt được cột mốc mới trong GDP. Đà tăng trưởng kinh tế Trung Quốc đã chịu sự gò bó do chính phủ ưu tiên một số lĩnh vực như giảm tỷ lệ thất nghiệm và bảo vệ chuỗi cung ứng công nghiệp. Nhưng điều này cũng đánh tín hiệu rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ có tốc độ phục hồi chậm, do nhiều đối tác thương mại của họ chỉ vừa mới hoạt động trở lại sau khi lệnh phong tỏa do Covid-19 được gỡ bỏ. GDP của Trung Quốc đã giảm tới 6,8% trong quý đầu năm nay, so với năm trước.
Luật an ninh cho Hong Kong
Quốc hội Trung Quốc đã thông qua kế hoạch cải thiện chính sách “một quốc gia, hai chế độ” mà Hong Kong đang áp dụng thông qua việc thảo luận, xem xét về Luật an ninh cho Hong Kong. Giới chức Trung Quốc cho biếtan ninh quốc gia là nền tảng trụ đỡ cho sự ổn định của đất nước. Việc bảo đảm duy trì an ninh quốc gia giúp duy trì những lợi ích căn bản của toàn bộ nhân dân Trung Quốc, trong đó bao gồm cả các đồng bào Hong Kong. Bắc Kinh luôn có quyền ban hành luật an ninh thành một phần của Luật Cơ bản Hong Kong, nhưng cho đến nay đã kiềm chế không làm vậy. Tuy nhiên, Hong Kong vào tháng 9 tới sẽ có kỳ bầu cử cơ quan lập pháp của mình, và nếu như các đảng phái thiên dân chủ tiếp tục thành công như hồi năm ngoái, thì các dự luật đó có thể sẽ bị chặn lại.
Tăng 6,6% chi tiêu quốc phòng trong năm 2020
Trong báo cáo ngân sách công bố tại Lễ khai mạc Kỳ họp cho biết chi tiêu quốc phòng năm 2020 của Trung Quốc sẽ tăng 6,6% so với năm 2019. Năm 2019, chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc đã tăng 7,5% lên mức 167,52 tỉ USD. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, GDP trong quý 1/2020 của nước này đã giảm 6,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Bất chấp đại dịch lan rộng ở Trung Quốc đại lục trong những tháng đầu năm nay, quân đội Trung Quốc vẫn tích cực hoạt động tại Hoa Đông và Biển Đông.
Nhấn mạnh nguyên tắc “không xung đột, không đối đầu” với Mỹ
Ngày 21/5, phát biểu tại buổi họp báo trước thềm khai mạc kỳ họp thứ 3 Quốc hội Trung Quốc khóa 13, người phát ngôn Quốc hội Trung Quốc Trương Nghiệp Toại cho rằng quan hệ Trung Quốc-Mỹ đang ở thời điểm quan trọng và điều then chốt là cả hai bên giữ vững không xung đột, không đối đầu, tôn trọng nhau và hợp tác cùng thắng. Theo người phát ngôn trên, Trung Quốc và Mỹ cùng chia sẻ nhiều lợi ích chung, đồng thời lưu ý rằng hợp tác là lựa chọn đúng đắn duy nhất đối với cả hai nước. Ông Trương Nghiệp Toại cũng nhấn mạnh, nhiệm vụ cấp bách nhất hiện nay mà Mỹ và Trung Quốc cần làm là hợp tác. Ông bày tỏ hy vọng Mỹ có thể hợp tác với Trung Quốc hướng tới mục tiêu chung này. Ngoài ra, ông Trương Nghiệp Toại nêu rõ hai bên cần cùng nhau thực hiện những đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được, theo đuổi nguyên tắc xây dựng quan hệ song phương trên cơ sở phối hợp, hợp tác và ổn định, tăng cường tin cậy lẫn nhau, mở rộng hợp tác và xử lý đúng đắn các khác biệt đưa mối quan hệ song phương đi đúng hướng cũng như hướng về phía trước.