Ông Albert del Rosario – cựu Ngoại trưởng Philippines – cho biết, nước này có thể tịch thu tài sản Trung Quốc như một khoản bồi thường cho những hành động hủy hoại môi trường sinh thái Biển Đông do quá trình xây dựng các đảo nhân tạo trái phép.
Ông Albert del Rosario cho biết, Manila có thể nhắm đến tiền vốn của các doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc trong Tập đoàn điện lưới quốc gia Philippines (NGCP) và DITO Telecommunity.
Trung Quốc có 40% cổ phần ở NGCP – tập đoàn phân phối điện và quản lý cơ sở hạ tầng Philippines. DITO là công ty liên doanh giữa China Telecom (Trung Quốc) và Udenna Corp (công ty của Philippines)
“Chính quyền Manila có quyền tịch thu các tài sản thuộc sở hữu của Trung Quốc ở Philippines để trả những khoản nợ của Bắc Kinh đối với người dân Philippines. Việc tịch thu có thể được tiến hành sau khi toàn bộ thiệt hại mà Trung Quốc gây ra được định giá thành tiền”, ông Del Rosario tuyên bố.
“Trung Quốc có thể bị buộc phải chịu trách nhiệm với đất nước chúng ta. Chính phủ Philippines cần đứng lên hành động vì người dân. Trung Quốc phải chịu trách nhiệm. Trung Quốc nợ Philippines hàng tỷ peso vì những hành vi phá hoại của họ ở Biển Đông”, ông Del Rosario nói thêm.
Ông Del Rosario cũng là người đi đầu trong việc kiện các yêu sách phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông lên Tòa án Trọng tài Quốc tế.
Một nghiên cứu từ Viện Khoa học hàng hải thuộc Đại học Philippines cho thấy, Trung Quốc đã ngang nhiên cải tạo và bồi đắp hơn 1.850 ha đất trên Biển Đông, đặc biệt là tại quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Theo ông Del Rosario, Philippines tổn thất ít nhất 33 tỷ peso (khoảng 660 triệu USD) vì những thiệt hại do hành vi hủy hoại môi trường Biển Đông mà Trung Quốc gây ra.
“Đây là lúc người dân Philippines đoàn kết lại và đòi những gì xứng đáng được nhận từ Trung Quốc”, ông Rosario kêu gọi.
Risa Hontiveros – thượng nghị sĩ Philippines – cũng đồng quan điểm với ông Rosario.
“Chính phủ Philippines cần xác định rằng, việc đòi nợ Trung Quốc là hành động rất hợp lý và hợp pháp”, bà Hontiveros nói.
Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila phản bác rằng, việc đòi Trung Quốc bồi thường là “ rất vô lý và vô trách nhiệm”.
Trung Quốc đang đẩy mạnh xây dựng các đảo nhân tạo trái phép trên Biển Đông, bất chấp sự phản đối của cộng đồng quốc tế và các nước cùng khu vực.
Hôm 2.6, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin thông báo, Tổng thống Rodrigo Duterte đã đình chỉ việc hủy Hiệp ước các lực lượng thăm viếng (VFA) với Mỹ.
Giới chuyên gia cho rằng, động thái này thể hiện sự thay đổi trong lập trường của Philippines.
Trước những hành động gây hấn đang có chiều hướng gia tăng của Trung Quốc ở Biển Đông thời gian gần đây, Philippines muốn quay lại với đồng minh truyền thống là Mỹ.