Bắc Kinh bị giáng đòn về Hồng Kông

Hôm qua (26.6), Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo thông báo đang hạn chế cấp visa cho một số quan chức và cựu quan chức Trung Quốc liên quan đến việc gây ảnh hưởng đến quyền tự trị của Hồng Kông, nhưng không nêu cái tên cụ thể nào, theo Reuters.

Cùng ngày 26.6, Thượng viện Mỹ thông qua nghị quyết lên án Trung Quốc vi phạm thỏa thuận ký kết với Anh vào năm 1984 về việc đảm bảo quyền tự trị của Hồng Kông, theo CNN. Thượng nghị sĩ Josh Hawley, người đề xuất nghị quyết trên, cho rằng luật an ninh quốc gia mới sắp được Trung Quốc ban hành sẽ gây thiệt hại lớn cho sự tự do mà người Hồng Kông được hưởng trong nhiều năm qua, vi phạm nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ” được thiết lập từ năm 1997.

Kế đó, Thượng viện Mỹ thông qua Đạo luật Tự trị Hồng Kông, bắt buộc cấm vận các cá nhân, tập thể hỗ trợ Trung Quốc trong việc kìm hãm quyền tự trị của Hồng Kông. Các tổ chức tài chính có giao dịch với những người nói trên cũng sẽ bị trừng phạt và cấm giao dịch với ngân hàng Mỹ. Dự luật sẽ có hiệu lực nếu được Hạ viện thông qua và Tổng thống Donald Trump ký ban hành.

AFP dẫn lời thượng nghị sĩ Chris Van Hollen cho rằng Trung Quốc đang xúc tiến quá trình tước đi sự tự do của người dân Hồng Kông nên việc thông qua dự luật là động thái quan trọng để cho thấy “chính quyền Trung Quốc sẽ trả giá”.

Trước đó, Tổng thống Trump chỉ trích Trung Quốc vi phạm trắng trợn những nghĩa vụ đã cam kết khi nhận lại Hồng Kông vào năm 1997 khi xúc tiến kế hoạch áp dụng luật an ninh quốc gia đối với đặc khu. Tổng thống Trump tuyên bố Hồng Kông không còn đủ sự tự chủ và Mỹ sẽ bắt đầu tiến trình loại bỏ các chính sách ưu đãi đặc biệt về thương mại, du lịch, hải quan, dẫn độ… dành cho đặc khu này như lâu nay. Tuy nhiên, nghị sĩ Van Hollen cho rằng các biện pháp của Nhà Trắng vẫn tương đối mang tính biểu tượng và chưa đủ sức nặng.

Bắc Kinh nhấn mạnh luật an ninh mới là biện pháp để duy trì và cải thiện nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ”, được đưa ra sau các cuộc biểu tình bạo lực hồi năm ngoái đẩy Hồng Kông vào bất ổn. Cuối tuần trước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc công bố dự thảo luật nêu rằng chính quyền Hồng Kông sẽ giải quyết các vụ án hình sự liên quan đến những tội danh được nêu trong luật, nhưng những vụ án nghiêm trọng, gây tổn hại an ninh quốc gia sẽ do trung ương xử lý. Cũng theo dự thảo, những điều khoản trong luật an ninh mới sẽ có quyền cao hơn và được mang ra áp dụng nếu có sự không nhất quán giữa luật này và bộ luật tại Hồng Kông.

Theo tờ South China Morning Post, dự luật an ninh quốc gia mới có thể được thông qua vào cuối tháng này khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trung Quốc nhóm họp.