Tổng thống Mỹ Donald Trump sắp ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp liên quan Trung Quốc và khuyến khích đưa dây chuyền sản xuất về nước.
Nhân viên làm việc tại phòng thí nghiệm thuộc Viện Vi rút học Vũ Hán.
Tiến hành trong tuần này
Trả lời phỏng vấn Đài Fox News, Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows ngày 7.7 cảnh báo: “Trong tuần này, Tổng thống Trump sẽ ban hành một loạt sắc lệnh hành pháp về nhiều vấn đề bao gồm Trung Quốc; đưa dây chuyền sản xuất về nước để đảm bảo quyền lợi cho người lao động Mỹ; nhập cư và giảm giá thuốc kê toa. Nhà Trắng sẽ giải quyết những vấn đề quốc hội không thể giải quyết”.
Ông Meadows lưu ý khi quốc hội “không có hành động” chống lại Trung Quốc thì Tổng thống Trump sẽ có biện pháp riêng, nhưng không công bố thêm bất kỳ chi tiết nào về các sắc lệnh hành pháp. Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng, ông Meadows chỉ hé lộ về ưu tiên hàng đầu của Tổng thống Trump là sắc lệnh khuyến khích doanh nghiệp chuyển dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc về Mỹ, nhất là những công ty liên quan đến vật tư y tế. Sau đó, trên Twitter, Tổng thống Trump bình luận: “Trung Quốc gây thiệt hại lớn cho Mỹ và cả thế giới!”.
Cùng ngày, Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro cảnh báo: “Ngày mà Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về đại dịch Covid-19 sắp đến. Nhà Trắng sẽ có hàng loạt biện pháp trong vài tuần tới, buộc Trung Quốc phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại đã gây ra cho người dân Mỹ”. Ông Navarro còn cáo buộc Trung Quốc “sản sinh” và nói dối về vi rút gây Covid-19 bùng phát cuối năm ngoái, khiến đại dịch lan rộng khắp toàn cầu.
Tuy nhiên, ông Navarro nhấn mạnh sắc lệnh hành pháp nhắm vào Trung Quốc sẽ không ảnh hưởng đến thỏa thuận thương mại hai bên. “Chúng tôi tiếp tục theo dõi sát sao để xem liệu Trung Quốc giữ đúng cam kết theo thỏa thuận thương mại hay không. Chính phủ đã có hành động chống lại Trung Quốc liên quan đến Hồng Kông vì Bắc Kinh lợi dụng Hồng Kông để khai thác thị trường tài chính Mỹ và thực hiện các hoạt động thương mại không công bằng”, ông Navarro nói.
Về vấn đề nhập cư, Thư ký báo chí Nhà Trắng Kayleigh McEnany tiết lộ khả năng có một sắc lệnh hành pháp nhằm hủy chương trình DACA vốn bảo vệ khoảng 700.000 người nhập cư lậu vào Mỹ khi còn là trẻ em, theo tờ The Washington Times. Tòa án tối cao Mỹ hồi tháng 6 ra phán quyết bảo vệ chương trình DACA, nhưng cảnh báo chính phủ vẫn có thể hủy chương trình theo đúng quy trình.
Mỹ loại Trung Quốc khỏi dự án Covid-19
Ngoài ra, trong cuộc đua phát triển vắc xin Covid-19, Mỹ được cho là ngày càng gia tăng động thái nhằm loại Trung Quốc ra khỏi các dự án nghiên cứu nội địa và quốc tế. Tờ South China Morning Post hôm qua chỉ ra trong cuộc điều trần gần đây ở Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, tướng Gustave Perna, dẫn đầu sáng kiến OWS của chính phủ Mỹ phát triển vắc xin Covid-19, đã loại trừ khả năng làm việc với Trung Quốc về các dự án liên quan.
Hồi tháng 4, Viện Y tế quốc gia (NIH) của Mỹ công bố một sáng kiến hợp tác công – tư nhằm phát triển chiến lược tìm ra phương pháp điều trị và vắc xin ngừa Covid-19, do vi rút Corona chủng mới (SARS-CoV-2) gây ra. Tham gia sáng kiến có 18 công ty dược từ Mỹ, Nhật Bản, Đức, Anh, Thụy Sĩ và Pháp, nhưng không có công ty nào của Trung Quốc, trong khi hiện có tới 9 trong số 19 vắc xin Covid-19 đang trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng do các công ty Trung Quốc phát triển, theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
Không lâu sau khi sáng kiến trên được công bố, NIH bất ngờ cắt tiền tài trợ cho một dự án nghiên cứu vi rút Corona từ dơi do EcoHealth Alliance, tổ chức phi chính phủ ở New York, thực hiện cùng với một số tổ chức nghiên cứu của Trung Quốc, trong đó có Viện Vi rút học Vũ Hán (WIV). Tiền tài trợ cho dự án này được cấp lần đầu vào năm 2014 và trong năm 2019, NIH đồng ý tài trợ thêm 5 năm nữa. Giám đốc Viện Nghiên cứu dị ứng và bệnh truyền nhiễm thuộc NIH Anthony Fauci cho hay khoản tài trợ cho dự án nói trên bị cắt theo chỉ đạo của Nhà Trắng.