Trung Quốc là đối tác đầu tiên của Mỹ trong chương trình trao đổi học giả Fulbright, vốn được Mỹ thành lập vào năm 1946 và hiện có mặt tại hơn 160 quốc gia trên thế giới.
Tổng thống Mỹ Donald Trump
SCMP đưa tin, Mỹ xác nhận đã dừng chương trình Fulbright tại Trung Quốc đại lục và Hong Kong, sau khi Tổng thống Donald Trump ký một sắc lệnh nhằm đáp trả việc Bắc Kinh thông qua luật an ninh quốc gia đối với Hong Kong.
Trong một email gửi tới học giả học giả Mỹ chuẩn bị tham gia chương trình, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết chương trình trao đổi Fulbright 2020-2021 sẽ không diễn ra, mặc dù các ứng viên vẫn được phép nộp đơn tham gia tại các quốc gia khác.
Chương trình Fulbright được Mỹ thiết lập vào năm 1946 nhằm cho phép các học giả Mỹ và nước ngoài giảng dạy, nghiên cứu và học tập tại các quốc gia của nhau. Thỏa thuận đầu tiên được ký với Trung Quốc nhưng hiện chương trình đã có mặt tại trên 160 quốc gia khắp thế giới.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố dừng các hoạt động trao đổi với Trung Quốc trong một sắc lệnh ký vào ngày 14/7. Động thái này là một phần trong hàng loạt biện pháp mà chính quyền Mỹ thông qua nhằm đáp trả việc Trung Quốc thông qua luật an ninh quốc gia với Hong Kong.
Hàng trăm người tham gia chương trình Fulbright, cả trong quá khứ lẫn hiện tại, đã chỉ trích động thái trên, nói rằng quyết định đó là phản tác dụng, trong bối cảnh căng thẳng Mỹ – Trung leo thang, và có thể tổn hại tới sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước.
Hơn 1.500 người đã ký vào một kiến nghị, do các thành viên và cựu thành viên Fulbright tổ chức, nói rằng do tình trạng của quan hệ Mỹ – Trung hiện thời khiến chương trình Fulbright càng trở nên cần thiết.
Rachel Wong, thuộc nhóm Fulbright Lotus ủng hộ các thành viên châu Á và người Mỹ gốc Á của chương trình, cho biết động thái của Washington là một cú giáng mạnh đối với các học giả và sinh viên Mỹ, Trung Quốc đại lục và cả Hong Kong nói chung.
“Toàn bộ sứ mệnh của Fulbright xoay quanh ngoại giao văn hóa và trao đổi văn hóa, và sắc lệnh mới đi ngược với điều đó”, Wong, người đã nhận được học bổng Fulbright để dạy tiếng Anh tại Đài Loan năm nay, nói.
Xác nhận trên của Bộ Ngoại giao Mỹ diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ – Trung đang ngày càng xấu đi vì mâu thuẫn trong một loạt các vấn đề, từ thương mại, công nghệ, Hong Kong, Tân Cương tới Biển Đông. Căng thẳng gia tăng cũng khiến tổ chức Đoàn Hòa bình phải ngừng chương trình dự kiến đưa các tình nguyện viên Mỹ tới dạy tiếng Anh tại các trường đại học Trung Quốc vào tháng 1 tới.
Mỹ mới đây đã đột ngột yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán Trung Quốc taijt hành phố Houston, bang Texas vì các cáo buộc cơ sở này là “ổ gián điệp”. Đáp trả, Trung Quốc đã yêu cầu đóng cửa lãnh sự quán Mỹ tại thành phố Thành Đô.