Tới thời điểm này, ông Trump vẫn thể hiện là người đàn ông mạnh mẽ. Đặc biệt, với Trung Quốc, ông vẫn cực kỳ quyết đoán, như từng thế trong mấy năm qua, chứ không chỉ là nhằm gây ấn tượng với cử tri Mỹ trong chặng nước rút cuộc bầu cử.
Ông Trump giáng đòn hiểm vào Trung Quốc
Cả tháng sau tuyên bố của ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 13/7, dư luận quốc tế vẫn chưa hết râm ran. Nói cách khác, nó vẫn là một sự kiện “nóng”.
Chỉ có điều, người ta không còn phân tích nhiều để tận hiểu thông điệp thể hiện qua phát ngôn của ông Mike Pompeo. Vì lẽ, nó đã quá rõ. Ngoài việc bác bỏ yêu sách của Bắc Kinh đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi ở hầu hết khu vực Biển Đông và coi những yêu sách này là “hoàn toàn phi pháp”, ai cũng thấy, lần đầu tiên Washington nói oang oang trước thiên hạ rằng, họ đang điều chỉnh quan điểm của mình đối với các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông theo hướng ủng hộ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) năm 2016. Thậm chí, có người còn nhận định: chính quyền Donald Trump không còn xem đối thoại và hợp tác là một lựa chọn chính sách cho vấn đề Biển Đông.
Dõng dạc như thế thay vì “chung chung”, “mềm mỏng” một cách khó đoán đối với phán quyết của PCA trong suốt 4 năm qua, hẳn Washington đã “nghĩ kỹ” lắm.
Vấn đề tiếp theo mà dư luận quan tâm là: Mỹ liệu có “nói thật, làm thật” khi mà nhiệm kỳ của ông Trump chỉ còn hơn hai tháng? Và việc ông Trump có “trụ” nổi trong nhà Trắng một nhiệm kỳ nữa hay không, vẫn là một câu hỏi lớn, dù ông đã chính thức được Đảng Cộng hòa chọn là ứng cử tổng thống trong cuộc chạy đua với ông Joe Biden – ứng cử viên của Đảng Dân chủ.
Dư luận chỉ là dư luận, chưa bao giờ là tất cả. Hình như trong cuộc chơi với Trung Quốc, đặt ra một dấu hỏi với ông Trump, cho dù là trong thời điểm cuối nhiệm kỳ, vẻ như oan cho ông. Vì lẽ, tới thời điểm này, ông Trump vẫn tỏ ra xứng đáng là người đàn ông quyền lực, mạnh mẽ nhất thế giới. Đặc biệt, với Trung Quốc, ông cực kỳ quyết đoán, như từng thế trong mấy năm qua, chứ không là nhằm đánh bóng, gây ấn tượng với cử tri Mỹ trong chặng nước rút của cuộc bầu cử.
Chẳng thể mà, tiếp sau việc “bật đèn xanh” để ông Pompeo có tuyên bố ngày 13/7, ông Trump, hoặc cũng bật đèn xanh cho thuộc cấp thực hiện động thái nhằm vào Trung Quốc.
Ngày 6/8, ông cho công bố hai sắc lệnh hành pháp, viện dẫn các quan ngại an ninh quốc gia để cấm tiệt mọi tổ chức và cá nhân tại Mỹ giao dịch với công ty mẹ của TikTok là ByteDance Ltd. Cũng như tập đoàn Tencent, chủ sở hữu của WeChat. Tác động của cú đòn cấm này mạnh tới mức, giá cổ phiếu của Tencent trên sàn chứng khoán Hong Kong sáng 7/8 giảm tới 10%, khiến tập đoàn bị “bốc hơi” hơn 90 tỷ USD chỉ trong vòng 2 tiếng đồng hồ.
Cuống cuồng phản ứng, TikTok ngày 24-8 đã chính thức đệ đơn khởi kiện chính phủ Mỹ về sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump buộc công ty mẹ ByteDance phải bán lại hoạt động của TikTok ở Mỹ trong vòng 90 ngày.
Ngày 19/8, Bộ Ngoại giao Mỹ thông báo ngừng hiệp ước dẫn độ với Hong Kong.
Ngày 21/8, Bộ Thương mại Mỹ cho biết sẽ điều tra 30 chương trình trợ giá của Trung Quốc và dự kiến sẽ đánh thuế chống phá giá 188% lên các sản phẩm liên quan. Quyết định về việc ban hành thuế chống trợ giá có thể được đưa ra vào tháng 10 trong khi thuế chống phá giá là vào đầu năm sau,v.v…
Về phần mình, tự ông Trump cũng có những hành động cụ thể rất mạnh mẽ. Bất chấp việc ông Dương Khiết Trì – Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban công tác Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc – phê phán rằng “một nhóm nhỏ các chính trị gia Mỹ không được phép đẩy quan hệ Trung – Mỹ vào tình thế rất nguy hiểm vì lợi ích của chính họ”, ông Trump vẫn khẳng định trong phát biểu tại Yuma, bang Arizona hôm 18/8 rằng: “tôi không muốn đối thoại với Trung Quốc lúc này”, khiến nhiều người suy rằng, dù không nói trắng phớ, nhưng với ông Trump, vẻ như Trung Quốc đã bị coi như “đồ bỏ đi”.
Trong nội dung chiến lược tranh cử nhiệm kỳ 2, lời hứa sẽ mang 1 triệu công việc của ngành sản xuất từ Trung Quốc về lại Mỹ, trong đó sẽ hỗ trợ thuế cho các công ty liên quan; cấm các công ty giao các công đoạn xử lý (outsource) cho Trung Quốc ký hợp đồng liên bang ở Mỹ… chắc chắn khiến Trung Quốc vô cùng tức tối. Đã thế, cũng trong nội dung này, ông còn đay lại quan điểm cho rằng Trung Quốc đã “cho phép virus lây lan trên toàn thế giới” và cam kết “bắt Trung Quốc chịu trách nhiệm hoàn toàn” cho việc này,v.v…
Liên quan Biển Đông, chỉ một tuần sau tuyên bố của ngoại trưởng Pompeo, ngày 20/7, gần như đồng thời, Mỹ tổ chức hai cuộc tập trận quy mô lớn: một, với hải quân Ấn Độ tại tại khu vực gần quần đảo Andaman và Nicobar của Ấn Độ, giáp với phía bắc eo biển Malacca, tuyến đường giao thông hàng hải chiến lược nối liền Ấn Độ Dương với Biển Đông, có sự tham gia của tàu sân bay Mỹ USS Nimitz; và một, với hải Quân Mỹ cùng hải Quân Nhật, hải quân Úc tại vùng Biển Philippines…
Với những động thái trên, nhiều người tin rằng, trong cuộc chiến với Trung Quốc, Mỹ đã và đang nói thật, làm thật, chứ không “đánh trống bỏ dùi”