Mỹ mới đây đã mời Australia tham gia một liên minh kinh tế có tên gọi “Bộ Tứ” gồm Mỹ, Nhật Bản và Ấn Độ để giảm sự phụ thuộc thương mại với Trung Quốc. Liên minh này sẽ có mô hình hoạt động giống Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Theo Dailymail, sáng kiến này được đề xuất bởi Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Stephen Biegun, nhằm lấp đầy khoảng trống về sức mạnh thương mại tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Ông Biegun cho biết Washington có thể mời thêm Hàn Quốc, New Zealand và các nước khác cùng tham gia liên minh.
Trước đó, phát biểu bên lề Diễn đàn Đối tác chiến lược Mỹ – Ấn ngày 31/8, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Biegun cho rằng khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đang thiếu một cấu trúc đa phương mạnh mẽ như NATO hay Liên minh châu Âu (EU).
Ông Biegun cho biết mục tiêu của chính phủ Mỹ là đưa nhóm bốn quốc gia gốm Mỹ, Australia, Nhật Bản, Ấn Độ và những quốc gia khác trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương hợp tác với nhau như một bức tường thành chống lại “thách thức tiềm tàng từ Trung Quốc”.
Cũng theo ông Biegun, sáng kiến thành lập “Bộ Tứ” một phần nhằm đáp trả những gì ông gọi là “mối đe dọa” kinh tế và chính trị từ Trung Quốc.
Tờ South China Morning Post (SCMP) đã mô tả ý tưởng của Mỹ giống như việc tạo lập một “NATO Thái Bình Dương”.
Theo Nikkei, khi căng thẳng Mỹ-Trung gia tăng, Washington đã thành công trong việc đưa đồng minh Australia đứng về phía nước này. Mỹ và Australia nhất trí sẽ mở rộng hợp tác quân sự và củng cố mặt trận chung giữa các đồng minh trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc.
Australia thời gian gần đây đã có nhiều động thái cứng rắn với Trung Quốc, bao gồm chỉ trích Trung Quốc về đại dịch Covid-19 cũng như yêu cầu điều tra nguồn gốc virus SARS-CoV-2 trong bối cảnh Trung Quốc hiện vẫn là đối tác thương mại lớn nhất cả về xuất khẩu và nhập khẩu của Australia.
Trước đó, tại Hội nghị Tham vấn ngoại giao – quốc phòng thường niên giữa Mỹ và Australia (AUSMIN) lần thứ 30 diễn ra hồi cuối tháng 7, các quan chức cấp cao của Mỹ và Australia bày tỏ quan ngại đối với “những hành động cưỡng chế và gây bất ổn trên khắp Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương”. Hai bên cáo buộc Trung Quốc vi phạm quy tắc quốc tế trên Biển Đông và cam kết duy trì tự do hàng hải và pháp quyền trong khu vực.
Tuyên bố chung nhấn mạnh Trung Quốc không thể đưa ra các yêu sách hàng hải trên Biển Đông dựa trên “đường 9 đoạn”, “quyền lịch sử” hoặc toàn bộ các nhóm đảo trên Biển Đông.
Đồng thời quan chức hai nước cũng chỉ trích Trung Quốc vì không hành động nhanh chóng để kiểm soát đại dịch Covid-19.
Ngoài vấn đề Biển Đông, tuyên bố chung của Mỹ và Australia cũng khẳng định khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương là trọng tâm của liên minh Mỹ – Australia và hai nước sẽ cùng hợp tác với ASEAN, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc để duy trì một khu vực an toàn, thịnh thượng và dựa trên luật pháp quốc tế.