Nhiều quan chức Philippines cũng như các nhóm ngư dân bày tỏ lo ngại trước kế hoạch triển khai dân quân biển để đối phó với các hành động gây hấn của Trung Quốc.
Hải quân Philippines tuần này thông báo kế hoạch điều động hơn 200 dân quân ra Biển Đông để thực hiện hoạt động tuần tra và bảo vệ ngư dân trước các hành động quấy rối của Trung Quốc.
Tuy nhiên, Antonio Trillanes – một chính trị gia kỳ cựu từng phục vụ trong hải quân Philippines lo ngại kế hoạch này có thể sẽ làm tăng nguy cơ chiến tranh.
“Một lực lượng dân quân biển sẽ chỉ tạo ra nhiều vấn đề hơn so với các vấn đề cần giải quyết”, ông Trillanes cho hay.
Theo ông Trillanes, việc mất kiểm soát lực lượng này có thể dẫn tới những tính toán sai lầm, có thể châm ngòi cho chiến tranh nóng.
Khi trình bày về kế hoạch triển khai lực lượng dân quân biển, các quan chức quốc phòng Philippines cho biết họ đang tính tới việc tuyển chọn ngư dân và tập hợp thành các đơn vị tương tự như của Trung Quốc.
Dân quân biển Trung Quốc hay còn gọi là “lính áo xanh dương” là lực lượng bán quân sự giả trang dân sự. Họ núp bóng tàu cá và tàu buôn để thực hiện nhiệm vụ của lực lượng quân sự ở Biển Đông.
Lực lượng này bao vây và quấy rối các tàu nước ngoài, thực hiện chủ quyền một cách bất hợp pháp tại các vùng biển tranh chấp, thậm chí cả các vùng biển không có tranh chấp trên Biển Đông.
Theo các quan chức quốc phòng Philippines, Manila hướng tới việc xây dựng lực lượng dân quân biển mô phỏng theo Đơn vị Địa lý Lực lượng Vũ trang Công dân (CAFGU). CAFGU được thành lập vào năm 1987 để chống lại phe nổi dậy và vẫn còn hoạt động cho tới nay.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana khẳng định để hiện thực hóa ý tưởng biến ngư dân thành dân quân đặt dưới sự quản lý của hải quân, cần phải sắm thêm một số khí tài như tàu biển.
Hiện vẫn chưa rõ cách thức hải quân Philippines tuyển lựa ngư dân và đào tạo dân quân, số lượng cũng như trang thiết bị trang bị cho lực lượng này.
Ông Ruffy Biazon, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện Philippines khẳng định điều quan trọng nhất trong việc thành lập dân quân biển là phải có chính sách rõ ràng quy định nhiệm vụ của họ. Quan chức này nói thêm rằng nếu được triển khai để đối phó với các hành động quấy rối của dân quân hoặc hải quân Trung Quốc, dân quân biển Philippines phải được trang bị đủ hỏa lực để trở thành 1 lực lượng phòng vệ đáng tin cậy.
Tuy nhiên, một số nhóm ngư dân Philippines bày tỏ hoài nghi về sự xuất hiện của lực lượng mới.
“Hải quân Philippines vẫn chưa chống trả quyết liệt trước các hành vi gây hấn của Trung Quốc và giờ họ định đẩy ngư dân làm bia đỡ đạn dưới vai trò dân quân biển”, Pamalakaya sa Pilipinas – liên đoàn đại diện cho nhiều tổ chức ngư dân nhỏ ở Philippines nhấn mạnh trong 1 tuyên bố.
Theo nhóm này, thực thi pháp luật là nhiệm vụ của hải quân.
“Họ phải là những người cần mẫn tuần tra lãnh thổ quốc gia của chúng ta. Chính phủ không nên đặt toàn bộ gánh nặng phòng thủ bên ngoài cho ngư dân. Thay vào đó, các ngư dân Philippines phải được bảo vệ khỏi mọi hành vi quấy rối từ Trung Quốc”, nhóm này nhấn mạnh.