Phát biểu tại buổi họp báo chiều 11/11 của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Người phát ngôn Uông Văn Bân yêu cầu Mỹ tôn trọng nguyên tắc một Trung Quốc và dừng ngay mọi hình thức tiếp xúc cũng như có quan hệ chính thức với Đài Loan (Trung Quốc).
Ông Uông Văn Bân.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết, Trung Quốc có lập trường nhất quán trong việc phản đối các quan hệ chính thức giữa Mỹ và Đài Loan, Trung Quốc yêu cầu Mỹ tôn trọng nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định trong 03 tuyên bố chung giữa hai bên, đồng thời cảnh báo sẽ căn cứ vào các diễn biến thực tế để đưa ra các đáp trả tương ứng. Ông Uông Văn Bân khẳng định, bất cứ mưu đồ và hành động nào nhằm phá hoại quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan sẽ không thể thực hiện được.
Ông Uông Văn Bân nói: “Trung Quốc hối thúc Mỹ tôn trọng nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định trong 3 tuyên bố chung giữa hai bên, dừng ngay mọi hình thức tiếp xúc và qua lại chính thức với Đài Loan, dừng ngay việc nâng cấp quan hệ với Đài Loan, thận trọng trong việc xử lý các vấn đề liên quan đến Đài Loan”.
Phản ứng của Bộ Ngoại giao Trung Quốc được cho là nhằm vào việc Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ phụ trách tăng trưởng kinh tế, năng lượng và môi trường Keith Krach ngày 20/11 tới sẽ thăm Đài Loan và tiến hành đối thoại kinh tế, thương mại với chính quyền hòn đảo này. Trước đó, ông Krach cũng đã có chuyến thăm Đài Loan vào hồi tháng 9 vừa qua. Chuyến thăm của ông Krach đến Đài Loan được cho là kế hoạch từ trước của chính quyền Mỹ.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, cùng với những diễn biến gần đây của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, khi ông Joe Biden tuyên bố thắng cử, còn Tổng thống Donald Trump chưa chấp nhận thua cuộc và đang tiến hành các thủ tục pháp lý có liên quan, thì kết quả cuối cùng của cuộc bầu cử này cũng sẽ tác động mạnh đến quan hệ Trung – Mỹ, đặc biệt là vấn đề Đài Loan.
Chuyên gia Bonnie Glaser, tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho rằng, nếu phải rời Nhà trắng, trong thời gian hơn 70 ngày chuyển giao quyền lực, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ cố gắng tung ra nhiều chính sách khó đảo ngược nhất có thể đối với chính quyền của ông Joe Biden, đặc biệt là quan hệ với Trung Quốc, Iran hay bất kỳ vấn đề nào khác.
Trong một động thái có liên quan, thì mới đây Văn phòng các vấn đề Đài Loan thuộc Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Văn phòng các vấn đề Đài Loan thuộc Quốc vụ viện đã tổ chức buổi tọa đàm kỷ niệm 5 năm cuộc gặp lịch sử giữa Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và người đứng đầu chính quyền Đài Loan Mã Anh Cửu tại Singapore ngày 7/11/2015. Bà Chu Phụng Liên – người phát ngôn của Văn phòng các vấn đề Đài Loan thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc khẳng định, trong bối cảnh quan hệ hai bờ đang có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay, việc tái khẳng định nhận thức chung năm 1992 giữa hai bên là điều mà lịch sử không thể phủ nhận.