Cơ quan tư vấn Mỹ trong một cuộc khảo sát đã liệt kê các cuộc xung đột vũ trang có thể xảy ra trên thế giới năm 2021. Triều Tiên, Đài Loan và biên giới Trung-Ấn được coi là có nguy cơ xung đột vũ trang cao.
Eo biển Đài Loan là nơi có nguy cơ xảy ra xung đột cao kỷ lục. Trong ảnh; máy bay F-16 của Đài Loan
bay giám sát H-6 của PLA ở gần không phận Đài Loan
Bán đảo Triều Tiên vẫn là nơi có nguy cơ xung đột cao
Theo trang tin Deutsche Welle (Tiếng nói nước Đức), Tổ chức tư vấn của Mỹ có tên “Council on Foreign Relations” (Hiệp hội Quan hệ Đối ngoại) ngày 14/1 đã phát hành một báo cáo có tên “Khảo sát thứ tự ưu tiên phòng ngừa”, dự đoán những khu vực nào trên thế giới có thể xảy ra các cuộc xung đột vũ trang vào năm 2021 và mức độ ảnh hưởng của những xung đột này đối với Mỹ. Sau năm 2020, Triều Tiên một lần nữa được đánh giá là quốc gia có khả năng xảy ra xung đột vũ trang cao và ảnh hưởng lớn đến Mỹ.
Kết quả cuộc khảo sát chỉ ra rằng do Triều Tiên liên tục phát triển vũ khí hạt nhân và công nghệ tên lửa, các chuyên gia đối ngoại Mỹ được phỏng vấn đã đồng ý cho rằng khả năng các hành động của Triều Tiên gây ra xung đột vũ trang vào năm 2021 là rất cao. Ông Paul Stares, Giám đốc chương trình phòng ngừa phụ trách cuộc khảo sát, nói với Deutsche Welle rằng hầu hết các chuyên gia cho rằng Triều Tiên sẽ không thúc đẩy phi hạt nhân hóa như kỳ vọng của cộng đồng quốc tế, và kinh nghiệm trong quá khứ thậm chí cho thấy Triều Tiên thậm chí có thể phát triển hơn nữa vũ khí hạt nhân để gây áp lực lên Mỹ; vì vậy họ lo ngại xung đột trên bán đảo Triều Tiên có thể biến thành một cuộc khủng hoảng lớn.
Ông nói: “Tôi cho rằng kết quả của cuộc khảo sát này đã cho thấy Triều Tiên đang phát triển lực lượng quân sự trong thời gian gần đây và xu hướng này cũng sẽ buộc chính quyền Joe Biden phải lập tức xử lý vấn đề này ngay sau khi họ nhậm chức”.
Derek Grossman, nhà nghiên cứu quốc phòng cấp cao của Công ty Rand của Mỹ, cũng chỉ ra rằng tin tức từ Triều Tiên gần đây cho thấy ông Kim Jong-un có thể lên kế hoạch thử tên lửa tầm xa hoặc vũ khí hạt nhân để buộc chính phủ Mỹ tái khởi động đàm phán với Triều Tiên ngay sau khi ông Biden lên nắm quyền.
Nguy cơ xung đột ở Đài Loan tăng cao kỷ lục
Mặt khác, báo cáo khảo sát này cũng nâng khả năng xảy ra xung đột vũ trang ở eo biển Đài Loan lên mức cao nhất trong năm 2021. Đây cũng là xác suất xảy ra xung đột ở eo biển Đài Loan ở mức cao nhất kể từ khi “Council on Foreign Relations” đưa ra báo cáo điều tra vào năm 2008. Cuộc khảo sát chỉ ra rằng do Trung Quốc tiếp tục gây áp lực kinh tế và chính trị đối với Đài Loan, khả năng xảy ra xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc về vấn đề Đài Loan ngày càng tăng cao.
Ông Paul Stares, người phụ trách cuộc điều tra, nói với Deutsche Welle rằng Tổng thống Mỹ mãn nhiệm Donald Trump đã ủng hộ Đài Loan một cách rất công khai trong nhiệm kỳ của ông, bao gồm việc nới lỏng các hạn chế đối với các chuyến thăm của các quan chức Mỹ tới Đài Loan, mở rộng bán vũ khí cho Đài Loan và cung cấp các hình thức viện trợ và ủng hộ khác. Ông nói: “Trung Quốc cũng thể hiện thái độ ngày càng cứng rắn đối với vấn đề Đài Loan. Đáp lại sự ủng hộ công khai của Mỹ đối với Đài Loan, chính phủ Trung Quốc đã tung ra nhiều hoạt động khác nhau để đe dọa Đài Loan”.
Paul Stares chỉ ra rằng khi các chuyên gia Mỹ xem xét toàn diện hai yếu tố này, họ lo ngại eo biển Đài Loan hiện nay sẽ gặp khủng hoảng do Trung Quốc và Mỹ đọ sức về vấn đề Đài Loan, thậm chí diễn biến thành một cuộc xung đột vũ trang quy mô lớn. Ông nói: “Xung đột Đài Loan có thể là một trong những xung đột tiềm ẩn nguy hiểm nhất trên thế giới. Nó cũng có thể là vấn đề có tính quyết định đối với sự phát triển của xu thế toàn cầu trong tương lai”.
Leo thang xung đột biên giới Trung-Ấn
Ngoài ra, báo cáo điều tra của Council on Foreign Relations (Hiệp hội Quan hệ đối ngoại) cũng liệt kê xung đột biên giới Trung – Ấn kéo dài từ giữa năm 2020 đến nay là một cuộc xung đột vũ trang tiềm tàng mà thế giới phải quan tâm. Paul Stares nói rằng vụ việc năm 2020 là cuộc xung đột đẫm máu đầu tiên giữa Trung Quốc và Ấn Độ ở biên giới trong nhiều năm qua. Ông cho rằng kết quả khảo sát của Council on Foreign Relations phản ánh lo ngại của các chuyên gia Mỹ về cuộc xung đột leo thang này, nhưng nó cũng đồng thời cho thấy phần lớn các chuyên gia tỏ ra bi quan về nỗ lực giải quyết tranh chấp của hai nước.
Ông nói với Deutsche Welle: “Đại đa số mọi người nên cho rằng tranh chấp biên giới sẽ không leo thang thành cuộc xung đột toàn diện, nhưng cuộc xung đột này rất có khả năng thay đổi quan điểm của Ấn Độ về quan hệ với Trung Quốc và biến Ấn Độ từ một quốc gia trung lập trong tranh chấp Trung – Mỹ thành một thế lực khu vực liên kết với phương Tây để chống lại Trung Quốc”.
Ông Derek Grossman của Công ty Rand cũng dự đoán rằng xung đột biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ có thể phát triển thành một vấn đề khu vực lâu dài. Ông nói: “Trung Quốc và Ấn Độ có quan điểm khác nhau về cách giải quyết xung đột biên giới. Ấn Độ hy vọng khôi phục việc triển khai quân sự ở biên giới như trước khi nổ ra xung đột vào năm 2020, nhưng Trung Quốc hy vọng củng cố ưu thế của mình sau khi mở rộng lãnh thổ, dùng điều này chuẩn bị cho cuộc chiến trong tương lai. Mặc dù Trung Quốc và Ấn Độ đang lên kế hoạch cho cuộc đàm phán quân sự lần thứ 9, nhưng tôi cho rằng hai bên khó có thể đạt được đồng thuận thông qua một vòng đàm phán mới”.
Xung đột ở Biển Đông hạ nhiệt
Đối với xác suất xung đột ở Biển Đông, Council on Foreign Relations đã hạ thấp trong báo cáo. Paul Stares cho rằng điều này cho thấy cả Trung Quốc và Mỹ đều nhận thức được sự nguy hiểm của việc xung đột ở Biển Đông, do đó Trung Quốc sẽ không có lập trường cứng rắn hơn ở Biển Đông, và Mỹ cũng sẽ thận trọng trong việc tiến hành các hoạt động hàng hải trong khu vực.
Ông nói với Deutsche Welle: “Trung Quốc và Hoa Kỳ đều nên cho rằng tình hình ở Biển Đông đã ổn định, vì vậy các chuyên gia Mỹ mới hạ thấp xác suất cho rằng một cuộc xung đột vũ trang sẽ nổ ra ở Biển Đông”.
Nhưng Grossman lại cho rằng báo cáo của Hiệp hội Quan hệ Đối ngoại đã đánh giá thấp khả năng xảy ra xung đột giữa Trung Quốc và Mỹ ở Biển Đông. Ông nói với Deutsche Welle rằng gần đây Hoa Kỳ đang liên tiếp tiến hành các hoạt động tự do hàng hải ở Biển Đông và Trung Quốc cũng đã điều tàu chiến đến Biển Đông để cạnh tranh với Mỹ sau khi bị Mỹ chọc giận. Ông nói: “Tình thế như vậy có thể phát triển thành xung đột vũ trang”.
Vào lúc ông Biden sắp nhậm chức, Paul Stares của Council on Foreign Relations phân tích: “Tôi cho rằng, chính quyền Joe Biden đã nói rõ, sau khi nhậm chức sẽ nỗ lực tăng cường quan hệ với các đồng minh trong khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương và giúp tăng cường quan hệ giữa các đồng minh. Ông Biden đã bổ nhiệm Kurt Campbell, một người có kinh nghiệm trong các vấn đề châu Á – Thái Bình Dương, để xử lý chính sách với Trung Quốc. Điều này có nghĩa là chính quyền Biden sẽ coi trọng hơn đến việc tăng cường các mối quan hệ của Mỹ ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương”.