Hôm 1/3, Bộ Quốc phòng Trung Quốc ra thông cáo: Kiên quyết không để mất một tấc đất nào do tổ tiên để lại. Quân đội nước này nguyện làm những tấm lá chắn duy trì hòa bình và ổn định trên Biển Đông.
Theo những tuyên bố ngang ngược lâu nay của Bắc Kinh thì những “tấc đất tổ tiên để lại” chiếm tới gần 90% diện tích Biển Đông, nếu căn cứ vào cái “đường lưỡi bò” mà họ tự vẽ ra. Thật là một trò hề được diễn đi diễn lại. Nhưng đây không phải sân khấu hài, mà là sân khấu chính trị hẳn hoi. Kẻ gây rối, gây mất ổn định, gây căng thẳng trên Biển Đông lại đổ riệt tội cho người khác.
Trước khi Bộ Quốc phòng ra thông cáo này, Trung Quốc đã tuyên bố sẽ tổ chức các cuộc huấn luyện quân sự trên Biển Đông trong suốt tháng 3. Theo Trung Nam Hải, kế hoạch tập trận là nhiệm vụ thường xuyên, đồng thời cũng là động thái cứng rắn răn đe Mỹ, bởi thời gian qua quân đội Mỹ thường xuyên điều động các loại máy bay hiện đại cùng chiến hạm trinh sát đến khu vực này. Thêm vào đó còn có một chiến hạm của Pháp.
Các cuộc tập trận của Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc trên Biển Đông sẽ được tổ chức trong vùng biển phạm vi bán kính 5km nằm ở phía tây bán đảo Lôi Châu (tức Vịnh Bắc Bộ), diễn ra từ ngày 1/3 đến 31/3. Đợt tập trận dựa trên những kịch bản chiến đấu thực tế, với những tình huống cụ thể. Dịp này Trung Quốc tuyên bố cấm tất cả tàu thuyền ra vào khu vực tập trận.
Việc Trung Quốc tố cáo Mỹ gây căng thẳng thực hư ra sao? Theo dữ liệu của tổ chức Sáng kiến theo dõi tình hình chiến lược Biển Đông (SCSPI) trụ sở tại Bắc Kinh, Mỹ đã đưa nhiều loại máy bay trinh sát đến Biển Đông. Trong số đó có một máy bay không người lái MQ-4C, một máy bay trinh sát EP-37 và một máy bay trinh sát chiến lược RC-135U.
Mỹ không bác bỏ thông tin này. Washington lý giải, máy bay Mỹ hoạt động tập trung vào vùng trời phía nam đảo quốc Đài Loan. Đây đang là điểm nóng, nơi mà quân đội Trung Quốc sử dụng để tiến hành những cuộc tập trận không quân và hải quân thường xuyên, nhằm uy hiếp Đài Loan.
Vậy là hai cường quốc đều tỏ rõ thái độ không lùi bước. Tình hình khu vực nóng bỏng như quả bom chờ nổ! Washington bác bỏ hoàn toàn tuyên bố của Bắc Kinh nhận xằng chủ quyền ở khu vực Biển Đông. Bởi Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền qua “đường chín đoạn”. Tòa Trọng tài Thường trực của LHQ tại La Haye vào năm 2016 đã tuyên bố7 đường này không có cả căn cứ lịch sử lẫn pháp lý. Vậy Mỹ phải có trách nhiệm, phải tỏ rõ thái độ bảo vệ trật tự hàng hải quốc tế trong khu vực.
Tháng 3 này sẽ chứng kiến những căng thẳng trên Biển Đông, không chỉ có căng thẳng giữa hai siêu cường mà tất cả các nước liên quan, trong đó có Việt Nam, Malaysia, Philippines, Nhật Bản…
Dù căng thẳng đến đâu, với bản chất ngoan cố, Trung Quốc luôn tìm cách hành động để chứng minh với cộng đồng quốc tế rằng, họ chỉ đang bị động, họ buộc phải “tự vệ” trước sự hung hăng, khiêu khích của đối thủ (!) Về lâu dài Trung Quốc sẽ tìm cớ biện minh căn cứ trên các quy định cho phép sử dụng vũ lực của Liên Hợp Quốc gồm sự ủy thác của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (UNSC) và quyền phòng vệ chính đáng (quy định tại Điều 51 Hiến chương Liên Hợp Quốc).
Nếu không bị Mỹ đe nẹt và không vấp phải sự phản đối của cộng đồng quốc tế khi hành động thì trong mấy năm qua có thể Trung Quốc đã “thanh toán” được khá nhiều thực thể trên Biển Đông, như họ đã từng ngang nhiên chiếm Hoàng Sa của Việt Nam. Phương án tối ưu của Bắc Kinh là tránh không có can thiệp của các chủ thể bên ngoài (đáng sợ nhất là Mỹ) và lợi dụng tình thế bất lợi và sơ hở của đối phương.
Cho nên, trong những ngày đầu cầm quyền của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden, Bắc Kinh tranh thủ làm tới. Vừa lớn tiếng la lối, Trung Quốc phải sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chủ quyền, vừa giễu võ giương oai bằng việc tập trận cả tháng trên biển.
Nhưng những nhà quan sát quốc tế có kinh nghiệm và bản lĩnh thì thấy rõ rằng, đây vẫn chỉ là “võ mồm” và “trận giả” của Trung Quốc. Nó khó có thể trở thành “trận thật” được, bởi đối phương không dễ mắc mưu để nhảy vào cuộc chiến, chỉ tạo cớ cho Bắc Kinh châm ngòi chiến tranh.