BGI Genomics – công ty gen có liên kết với Đảng Cộng sản Trung Quốc từng bị các quan chức Mỹ cáo buộc “khai thác (thu thập)” DNA của người dân Mỹ – có mối quan hệ hợp tác sâu rộng với Quỹ Bill & Melinda Gates, The National Pulse tiết lộ.
Công ty gần đây đã bị chỉ trích sau vụ phanh phui trong chương trình 60 Minutes về việc công ty này sử dụng các xét nghiệm COVID-19 để “thu thập, lưu trữ và khai thác thông tin sinh trắc học” của công dân Mỹ, theo các cựu quan chức tình báo Mỹ. Ngoài ra, một bài báo gần đây của Reuters đã liên kết công ty này với quân đội Đảng Cộng sản Trung Quốc.
Ngoài việc chính quyền Obama tạo điều kiện cho công ty có được chỗ đứng ở Mỹ, Quỹ Bill & Melinda Gates cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc mở rộng hoạt động tại Mỹ của BGI.
Vào tháng 9 năm 2012, quỹ của người sáng lập Microsoft này đã ký “Biên bản ghi nhớ (MOU) để hợp tác phát triển nông nghiệp và y tế toàn cầu nhằm đặt được các mục tiêu chung trong lĩnh vực y tế và phát triển nông nghiệp.”
Người đồng sáng lập BGI đã ca ngợi thỏa thuận, chúc mừng “những đột phá khoa học sắp tới trong lĩnh vực gen người, thực vật và động vật”. Ông cũng tiết lộ rằng các nỗ lực hợp tác tập trung vào việc giải trình tự bộ gen — loại hoạt động bị cảnh báo vì gây ra các các mối đe dọa an ninh quốc gia trong chương trình 60 Minutes:
“Đóng góp vào Dự án bộ gen người cũng như xác định trình tự bộ gen của nhiều loài động thực vật quan trọng và các bệnh ở người, bao gồm việc xác định trình tự ban đầu của bộ gen lúa cũng như sự tham gia của chúng tôi trong Dự án bộ gen lúa 10.000, Dự án Gen 1.000 loài thực vật và động vật, Dự án 1.000 bộ gen Quốc tế, Dự án 1.000 Bệnh hiếm, Dự án Bộ gen Ung thư Quốc tế, Bộ gen Tự kỷ 10K, cùng những dự án khác, BGI mong muốn được hợp tác với Quỹ Bill & Melinda Gates trong s
ự hợp tác quan trọng này để áp dụng nghiên cứu bộ gen để đóng góp tích cực vào lợi ích sức khỏe toàn cầu”.
Bản ghi nhớ trước chuyến thăm năm 2010 của Bill Gates tới trụ sở BGI tại Trung Quốc, nơi ông đã chứng kiến hoạt động giải trình tự gen của công ty theo mô tả của tờ Financial Times như sau:
Vào năm 2010, Bill Gates đã đến thăm một tòa nhà không mấy nổi bật trong một khu công nghiệp ở ngoại ô Thâm Quyến, Trung Quốc. Với hàng loạt máy móc công nghệ cao chạy ầm ầm bên trong, nơi này có thể dễ bị nhầm lẫn với một kho dữ liệu ẩn danh. Nhưng ông Gates và Ray Yip, người đứng đầu hoạt động tại Trung Quốc của Quỹ Gates, đã nhìn thấy một điều khác vào ngày hôm đó. Khi họ tham quan trụ sở BGI, hai người đàn ông đã bị choáng váng trước tham vọng của các nhà khoa học làm việc tại công ty công nghệ sinh học này. Bên trong, hơn 150 máy giải trình tự gen hiện đại đang phân tích một khối lượng lên đến hàng nghìn bộ gen người mỗi ngày. Công ty đang hướng tới mục tiêu xây dựng một thư viện khổng lồ dựa trên DNA của hàng triệu người. Các giám đốc điều hành của BGI coi đây không phải là đích cuối mà là bàn đạp cho việc khám phá các loại thuốc mới, nghiên cứu di truyền tiên tiến và sự chuyển dịch của chính sách y tế công cộng.
Yip ca ngợi nỗ lực này là “vượt trội”, “cởi mở” và “tự do”:
“Chúng tôi đã rất ngạc nhiên. Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng chúng tôi sẽ tìm thấy một cách tiếp cận độc đáo như vậy. Họ đang ở trong khung trời riêng của họ – cởi mở và tự do. Hầu hết mọi người chỉ xem họ như một nhà cung cấp dịch vụ phân tích ADN. Chính cơ sở dữ liệu mà họ đang xây dựng sẽ khiến họ trở nên đáng gờm ”.
Quỹ Gates cũng đã tài trợ cho các dự án BGI liên quan đến giải trình tự bộ gen cùng với các cơ quan Đảng Cộng sản Trung Quốc như Bộ Khoa học và Công nghệ và Học viện Khoa học Nông nghiệp.
Tương tự, Tiến sĩ Tadataka Yamada, cựu chủ tịch chương trình sức khỏe toàn cầu của Quỹ Bill & Melinda Gates, giữ vai trò Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Khoa học của BGI.
Và vào năm 2016, BGI đã khai trương một văn phòng tại tiểu bang Washington – quê hương của Microsoft và Quỹ Bill & Melinda Gates.
Mối quan hệ của BGI với Washington dường như cũng ảnh hưởng đến quyết định của công ty khi nhắm mục tiêu vào tiểu bang này với bộ xét nghiệm COVID-19, một phần trong mục tiêu của công ty nhằm “thu thập” dữ liệu của người dân Mỹ.
“Đầu tháng 3 năm ngoái, tiểu bang Washington là nơi bùng phát dịch virus corona lớn đầu tiên ở Mỹ khi tỷ lệ COVID và nhu cầu xét nghiệm tăng đột biến, BGI Group, công ty công nghệ sinh học lớn nhất thế giới – một công ty khổng lồ toàn cầu có trụ sở tại Trung Quốc – đã tiếp cận tiểu bang Washington với một lời đề nghị hấp dẫn. Trong một bức thư cá nhân gây ấn tượng gửi đến thống đốc tiểu bang, BGI đã đề xuất xây dựng và giúp vận hành các phòng thí nghiệm xét nghiệm COVID hiện đại nhất”, chương trình 60 Minutes tóm tắt.
Nhưng các quan chức cuối cùng đã từ chối lời đề nghị theo yêu cầu của Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia vì mối quan hệ của BGI với chính phủ Trung Quốc.