Salvador Panelo, Cố vấn pháp lý của tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, nói vụ hàng trăm tàu Trung Quốc ‘xâm phạm’ EEZ của nước này ở Biển Đông đang kéo căng quan hệ song phương và có thể dẫn đến ‘đối đầu không mong muốn’.
Trong tuyên bố ngày 5-4, ông Panelo cho biết sự hiện diện dai dẳng của các tàu cá Trung Quốc trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines là một vết nhơ trong mối quan hệ hai bên, và nó “có thể kích hoạt sự đối đầu không mong muốn mà cả hai nước không nên theo đuổi”.
“Chúng ta có thể đàm phán về các vấn đề thuộc lo ngại và lợi ích song phương, nhưng đừng nhầm lẫn, chủ quyền của chúng tôi là không thể đàm phán” – Hãng tin Reuters dẫn lời ông Panelo nhấn mạnh, nhắc lại việc 220 tàu Trung Quốc xuất hiện tại Đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam hôm 7-3.
Philippines bảo vệ đá Ba Đầu vì cho rằng đá Ba Đầu nằm trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của mình. Dù nhiều quan chức ngoại giao và tướng lĩnh Philippines đã lên tiếng chỉ trích Trung Quốc, phát ngôn của ông Panelo được coi là tuyên bố cứng rắn nhất từ văn phòng ông Duterte về vụ việc.
Cố vấn của ông Duterte cũng khẳng định Manila sẽ không bị mờ mắt bởi những cử chỉ nhân đạo của Trung Quốc, ám chỉ việc Bắc Kinh tài trợ vắc xin COVID-19 cho nước này, mà bỏ qua các vi phạm luật pháp quốc tế và chủ quyền trên Biển Đông.
Ông Duterte thời gian qua luôn cẩn trọng trong phản ứng với Trung Quốc, lo ngại việc thách thức gã khổng lồ láng giềng có thể dẫn đến chiến tranh.
Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana ngày 4-4 cho rằng Bắc Kinh đang tìm cách chiếm thêm nhiều khu vực ở Biển Đông và tiếp tục yêu cầu các tàu dân quân Trung Quốc rời khỏi đá Ba Đầu.
Phía Trung Quốc lấy lý do tàu cá tránh trú do biển động để giải thích cho sự có mặt của hơn 200 tàu thuyền neo đậu gần đá Ba Đầu, và khẳng định là không có lực lượng dân quân nào trên tàu.
Trong cuộc họp báo ngày 25-3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh tàu cá Trung Quốc ở đá Ba Đầu đã xâm phạm chủ quyền Việt Nam, vi phạm quy định của Công ước về hoạt động của tàu thuyền nước ngoài trong lãnh hải quốc gia ven biển, và đi ngược lại Tuyên bố về ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) được ký kết giữa ASEAN và Trung Quốc.
“Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt vi phạm, tôn trọng chủ quyền của Việt Nam, thiện chí thực hiện công ước, nghiêm chỉnh tuân thủ DOC, đặc biệt là nghĩa vụ kiềm chế, không làm phức tạp tình hình, tạo môi trường thuận lợi cho tiến trình đàm phán Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC), đóng góp vào việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định và trật tự pháp lý trên biển tại khu vực”, bà Thu Hằng nhấn mạnh.