Bộ Ngoại giao Trung Quốc tỏ ý không hài lòng trước cuộc điện đàm của cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và Philippines về tình hình nhóm tàu Trung Quốc ở đá Ba Đầu. Các hành động của Trung Quốc trước đó đã khiến Pháp, Đức, Anh, Úc, Canada lên tiếng.
Theo Hãng tin Reuters, cố vấn an ninh quốc gia Philippines đã mô tả “sự hiện diện tràn ngập” của tàu Trung Quốc trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Mỹ Jake Sullivan hôm 31-3. Thông cáo của Nhà Trắng sau đó cho biết Mỹ và Philippines nhất trí sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ để “ứng phó với các thách thức ở Biển Đông”.
“Cố vấn Sullivan khẳng định Mỹ luôn sát cánh với đồng minh Philippines để duy trì trật tự hàng hải quốc tế dựa trên luật pháp và tái khẳng định khả năng áp dụng Hiệp ước Phòng thủ tương hỗ (MDT) ở Biển Đông”, thông cáo của Nhà Trắng nêu rõ.
Trong cuộc họp báo ngày 2-4, khi được hỏi về cuộc điện đàm Mỹ-Philippines, phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tỏ ý không hài lòng. “Không bên nào có quyền đưa ra các nhận xét lung tung về hành động bình thường của tàu cá Trung Quốc, về hoạt động tránh gió của tàu cá Trung Quốc ở những vùng biển liên quan”.
Bà Hoa Xuân Oánh kế đó khẳng định Trung Quốc và Philippines đã duy trì liên lạc chặt chẽ về các vấn đề liên quan đến Biển Đông, nhấn mạnh Bắc Kinh muốn hòa bình ở Biển Đông.
“Chúng tôi cam kết bảo vệ hòa bình và ổn định ở các vùng biển cũng như hi vọng Mỹ sẽ kiềm chế các nỗ lực ly gián và kích động sự khác biệt”, trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn lời bà Hoa Xuân Oánh nêu quan điểm ngày 2-4.
Trung Quốc được cho là đã đưa 3 tàu tên lửa tấn công nhanh Type 022 tới đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Thực thể này nằm cách đá Ba Đầu hơn 90km. Các tàu chiến Trung Quốc bị phát hiện trong một đợt tuần tra bằng máy bay của Philippines ngày 30-3 – Ảnh chụp màn hình Chinamil
Chính quyền Philippines đã tăng cường tuần tra Biển Đông sau khi phát hiện hàng trăm tàu Trung Quốc neo đậu tại Đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Quân đội Philippines và giới phân tích nước ngoài khẳng định đây là các tàu dân quân biển, một trong những công cụ Trung Quốc sử dụng để thúc đẩy yêu sách chủ quyền vô lý trên Biển Đông.
Sau khi Bộ Ngoại giao Việt Nam và Philippines lên tiếng phản đối, phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho rằng các tàu ở cụm Sinh Tồn của Việt Nam “chỉ là tàu cá đang trú ẩn thời tiết xấu”.
Hôm 1-4, trước các phản ứng của Philippines, bà Hoa Xuân Oánh đã đổ lỗi cho các thế lực bên ngoài muốn chia rẽ mối quan hệ đang nồng ấm giữa Bắc Kinh và Manila.
Theo báo Inquirer (Philippines), hành động tập trung tàu của Trung Quốc ở cụm Sinh Tồn đang gây lo lắng. Đại sứ Anh, Pháp, Canada, Úc và Nhật Bản ở Philippines đã lên tiếng quan ngại, phản đối hành động leo thang của Trung Quốc.
Đáp lại các quan ngại, Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines đã bác bỏ mọi cáo buộc và cho rằng các nước này không nên lên tiếng vì không phải là một bên trong vấn đề Biển Đông.